In tien jaar tijd is tussen 2007 en 2017 het aantal kinderen in de leeftijd van 4 tot 17 jaar in de VS die yoga beoefenen van 2.3% tot 8.4% of van 1.3 miljoen tot 4.9 miljoen toegenomen. Het aantal mediterende kinderen steeg tot 3,1 miljoen tijdens dezelfde periode. De stijging is voor een deel toe te schrijven aan meer yoga en mindfulness programma’s die op Amerikaanse scholen worden aangeboden.

Hoogleraar godsdienstwetenschappen Candy Gunther Brown vraagt zich af of het hier gaat om het op scholen invoeren van ontspanning of religie. Zij trad op als getuige-deskundige in vier juridische procedures op het gebied van yoga en meditatie op openbare scholen. Zij getuigde dat schoolyoga en meditatieprogramma’s voldoen aan de wettelijke criteria van religie. In twee gevallen waarin zij getuigde, vond het hof dat door het geven van yoga en meditatie een staatswet werd overtreden die openbare scholen verbiedt om het even welke godsdienstige instructie te verstrekken.

Brown: ‘Mijn onderzoek en ervaring brengt me ertoe te geloven dat er problemen zijn met de manier waarop yoga op scholen wordt toegepast. Mijn doel is niet yoga of mindfulness op scholen te verbieden. Maar ik geloof dat er juridische en ethische redenen zijn om te werken aan meer transparantie en vrijwillige deelname aan yoga.’

Hoewel veel Amerikanen geloven dat yoga en mindfulness niet religieus zijn, accepteert niet iedereen dat de praktijken volledig seculier zijn. In haar nieuwe boek Debating Yoga en Mindfulness in Public Schools: Reforming Secular Education or Reestablishing Religion? gaat in op deze kwesties. Het boek stelt dat het integreren van yoga en mindfulness op openbare scholen in strijd kan zijn met de wetten tegen de vestiging van religie door de overheid.

In sommige rechtszaken hebben de rechtbanken geconcludeerd dat yoga en meditatie religieuze praktijken zijn. Een zaak uit 1988 in Arkansas, bekend als Powell v. Perry, concludeerde bijvoorbeeld dat yoga een methode is om het Hindoeïsme te beoefenen. De zaak van de Fellowship Church v. Ananda Church of Self Realization uit 1995 classificeerde de Hindoe-Yoga spirituele traditie als een religieuze traditie.

Mindfulness heeft volgens de hoogleraar ook een dubbele functie. Brown: ‘Het lijkt op het oefenen in oplettendheid, echter, promotors van mindfulness, zoals Jon Kabat-Zinn, zeggen dat ze het gebruiken als een overkoepelende term en een bekwame manier om boeddhistische meditatie in de hoofdstroom te introduceren. Trudy Goodman, oprichter van Insight LA en een mindfulness leraar, spreekt van mindfulness als ontwakend boeddhisme.(…) Sommige onderzoeken tonen aan dat yoga en mindfulness spirituele effecten hebben, zelfs wanneer ze seculier worden gepresenteerd.’

Uit een studie bleek dat meer dan 62 procent van de beoefenaars van seculiere yoga hun primaire reden voor het beoefenen van yoga- het verminderen van stress, veranderde. Voor velen wordt spiritualiteit hun belangrijkste reden om de beoefening te handhaven, zo stelt de studie. Brown stelt voor dat respect voor culturele en religieuze diversiteit het best kan worden bereikt door een opt-in model in te voeren van geïnformeerde toestemming. Dat wil zeggen dat het misschien wel grondwettelijk is dat yoga en mindfulness beschikbaar zijn binnen schoolsystemen, maar dat studenten moeten kunnen kiezen om in de programma’s te stappen, niet zoals zij in verschillende gevallen in haar boek aangeeft om extra stappen te moeten zetten om er gewoon uit te stappen.

Leerlingen en hun ouders moeten voldoende informatie krijgen over de aangeboden programma’s, inclusief risico’s, voordelen, alternatieven en mogelijke effecten om een weloverwogen keuze te kunnen maken over het al dan niet deelnemen, stelt Brown in een artikel in Conversation.