De oprichter van de Amerikaanse boeddhistische organisatie Against the stream (ATS) Noah Levine is wegens seksueel wangedrag met meerdere vrouwen uit de Raad van Bestuur van ATS gezet. Zijn bevoegdheid als leraar van ATS is hem ontnomen. Deze beslissing is genomen na een onderzoek van een door de raad ingehuurde advocaat. Zijn gedrag is volgens de raad in strijd met de ethische code voor leraren van ATS.
‘Elk lid van de lerarenraad heeft de wens geuit zich te distantiëren van de heer Levine – om opnieuw te beginnen en lessen in een nieuwe vorm te delen met studenten’, zegt de raad in een verklaring. De gebeurtenissen beteken het eind van ATS in deze vorm. De raad van bestuur beveelt Levine aan alle nodige steun te zoeken om zijn begrip en gedrag te transformeren, in het bijzonder met betrekking tot zijn relatie tot de machtsdynamiek. Levine ontkent de gebeurtenissen. De organisatie heeft de slachtoffers steun toegezegd.
De gebeurtenissen hebben een enorme -financiële- invloed gehad op de organisatie. De centra in Melrose, Santa Monica en San Francisco worden op 30 september gesloten. In de loop van het onderzoek hebben de Raad van Bestuur, de Docentenraad en het Executive Leadership een aantal financiële modellen en samenwerkingsverbanden onderzocht die ATS in staat zouden stellen een levensvatbare, gezonde organisatie te blijven. Ze zijn er niet in geslaagd een oplossing te vinden. ‘Het toevluchtsoord van Boeddha, dharma en sangha wordt ondersteund door mensen en plaatsen, maar is nooit afhankelijk van een persoon of een plaats. Hoewel ATS eindigt, gaat de dharma, zoals altijd, verder. De rimpelingen en resonanties van goedheid en oprechtheid gaan door’, zegt de raad in haar verklaring.
Rampzalige gevolgen
Het bestuur zegt dat de controverse die uit deze gebeurtenissen is voortgevloeid, rampzalige gevolgen heeft gehad voor ATS. Hoewel ATS in het verleden onzekere financiële momenten heeft gekend, heeft deze periode de kerncapaciteiten van de organisatie uitgehold. De gevolgen voor de begroting waren er onmiddellijk. Een fondsenwervende actie in het kader van het 10-jarig bestaan werd uitgesteld; een grote subsidie werd teruggegeven omdat de organisatie haar doelstellingen niet kon bereiken; andere vormen van contracteren. De maandelijkse kosten zijn aanzienlijk hoger dan de omzet. Vier leden van de raden van bestuur zijn afgetreden, een begeleidende leraar is vertrokken, twee affiliate centra – Boston en Nashville – staan los van ATS, en de uitvoerend directeur is van plan aan het einde van zijn contractperiode te vertrekken.
Klachten over gedrag Levine
De ATS Grievance Council (klachtenraad) ontving op 27 maart 2018 beschuldigingen van seksueel wangedrag waarbij Noah Levine betrokken was. In afwachting van een onderzoek werd Levine op 29 maart tijdelijk geschorst als docent van ATS. Kort daarna werd Roberta Yang, een ervaren advocaat en onderzoeker van pesterijen op het werk, door de raad van bestuur ingehuurd om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de oorspronkelijke aantijging en andere aantijgingen van wangedrag die kort daarna aan het licht kwamen.
Yang had tot taak vast te stellen of de ATS ethische code voor leraren was overtreden door Levine en haar conclusies over te brengen aan de ATS Grievance Council. Yang interviewde, of bood aan, alle betrokken partijen te interviewen en kwam onafhankelijk en zonder enige invloed van ATS tot haar conclusies. De raad: ‘Yang concludeert dat de heer Levine met meerdere vrouwen het derde voorschrift van de lerarenethiek schendt, namelijk ‘het voorkomen van schade door seksualiteit’. De advocaat concludeerde dat, op basis van haar evaluatie van het bewijsmateriaal dat zij beoordeelde, het overwicht van dat bewijsmateriaal dergelijke schendingen aantoonde.’
Hoger niveau
Deze bevindingen zijn door de klachtenraad van ATS zorgvuldig overwogen en in overleg met een onafhankelijke ethiekconsulent zijn aanbevelingen gedaan aan de Raad van Bestuur van ATS. De maatstaf voor het beoordelen van het handelen van een boeddhistische leraar is niet dezelfde als de strafrechtelijke of zelfs de civielrechtelijke maatstaven voor bewijsvoering. Geestelijke leiders worden op een hoger ethisch niveau gehouden dan publieke en hoger dan andere gemeenschapsleiders, stelt de raad van bestuur. De raad: ‘De conclusie van ATS is echter geen schuldbevinding of aansprakelijkheidsstelling door een rechtbank, maar onze conclusie op basis van onze eigen beoordeling van het aan ons voorgelegde bewijs. De heer Levine ontkende wangedrag en blijft dit ontkennen.’
De raad van bestuur zegt hard te hebben gewerkt om het proces grondig te laten verlopen en op een manier die de rechten van alle betrokkenen beschermt, met inbegrip van de strenge vertrouwelijkheidseisen die worden gesteld in de procedures van de klachtenraad. Leden van de ATS-governance zijn honderden uren op vrijwillige basis ingeschakeld om de betrouwbaarheid van het onderzoek te waarborgen. ATS huurde zelf deskundige consultants en een advocaat in om de organisatie te begeleiden.
De raad zegt in de eerste plaats de vrouwen die rechtstreeks getroffen zijn te willen begeleiden en alle mogelijke steun te bieden die van nut kan zijn. De raad in een verklaring aan de sanghaleden: ‘We beschouwen dit als een kritiek moment om de manier te bestuderen waarop verschillende behandelingen op basis van genderconstellaten in de ATS-gemeenschap in het bijzonder, en de samenleving in het algemeen plaatsvinden. Dergelijke gebeurtenissen hebben de macht om het vertrouwen in het toevluchtsoord van Boeddha, dharma en sangha te schaden.’
ATS organiseert de komende tijd gemeenschapssessies in Los Angeles en San Francisco. De leraren en facilitators stappen actief over op nieuwe aanbiedingen, groepen en ruimtes om ervoor te zorgen dat voormalige ATS-gemeenschappen in het hele land in de toekomst worden ondersteund.
Frank Uyttebroeck
Al eerder werd een belangrijke leraar door ATS de bevoegdheid om les te geven ontnomen. In februari van dit jaar, enkele maanden voordat Noah Levine van seksueel wangedrag werd beschuldigd, kwam de ATS met een verklaring naar buiten dat de Nederlandstalige leraar Frank Uyttebroeck wegens beschuldigingen van seksueel wangedrag het leraarschap was ontnomen.
In januari 2017 ontving de organisatie talrijke klachten van vrouwelijke studenten over het gedrag van Uyttebroeck. Na onderzoek kwam een patroon van seksueel wangedrag boven tafel. Zo maakte ATS in februari 2018 bekend. Sommige van deze gevallen vonden volgens deze organisatie plaats in de New Life Foundation in Thailand, waar Uyttebroeck als meditatieleraar en vertegenwoordiger van ATS werkte. Uyttebroeck was jarenlang de leraar binnen de Rotterdamse sangha van Tegen de stroom. Vorig jaar werd het stil rond hem, de site van Tegen de stroom Rotterdam verdween van het net.
ATS biedt slachtoffers van deze ex-leraar via haar site ondersteuning aan. Ook Uyttebroeck kreeg volgens ATS begeleiding aangeboden, om een proces van genezing en verzoening te volgen. De ex-leraar koos daar volgens ATS niet voor. Het bestuur van ATS heeft daarop Uyttebroeck gevraagd een brief te schrijven aan zijn sangha en uit te leggen wat er gebeurd is. Dat deed hij maar veel mensen vonden de inhoud vaag en onbegrijpelijk en bleven met veel vragen zitten, zegt de organisatie. Het Boeddhistisch Dagblad heeft Uyttebroeck eerder om een reactie op de beschuldigingen gevraagd, maar deze wilde daar toen geen gebruik van maken.
Dharma Punx Nijmegen/Arnhem die de boeddhistische traditie van Tegen de stroom (Against the Stream Buddhist Meditation Society (ATS) volgt, nam afstand van Frank Uyttebroeck. En enkele weken geleden wijzigde de organisatie met onmiddellijke ingang haar naam in ‘Insight Revolution Sangha’. Het bestuur zegt na rijp beraad besloten te hebben de naam van de sangha te wijzigen, volgt nog wel de theravadatraditie, maar is niet meer verbonden aan één specifieke lineage met leraren binnen die traditie. Wij willen onze eigen weg gaan, liet het bestuur de sangha weten. De sangha volgde sinds het ontstaan de boeddhistische traditie van Tegen de stroom.
Dharma Punx is onlosmakelijk verbonden met de Amerikaanse dharmaleraar Noah Levine, zoon van de boeddhistisch leraar Stephen Levine. Noah Levine schreef de bestsellers Dharma Punx en Against The Stream en is/was een geliefd spreker binnen jongerencommunities, inclusief punkers en jonge criminelen.
