Boeddhisme en Frits Koster zijn nauw met elkaar verweven. Ruim veertig jaar geleden maakte hij er kennis mee. Las er in eerste instantie veel over. Pas jaren later ging hij het beoefenen. “Meditatie was precies wat ik zocht.”
Meditatie was meer dan een eyeopener voor hem. “Toen ik ermee begon, voelde ik veel onrust. Wat me meteen aansprak was dat stress en lijden een plek kregen. Meditatie bracht me uiteindelijk veel.”
Zucht naar vrijheid
De periode waarin Koster meditatie beoefende, was voor hem een verwarrende tijd. “”Ik wist niet goed wat ik wilde met het leven. Ik gebruikte softdrugs en reisde veel rond. Ik verdiende wat geld door druiven of olijven te plukken tijdens mijn zwerftochten door Europa. Maar ik had eigenlijk vooral een zucht naar vrijheid.”
Koster ging nog een stap verder en werd boeddhistisch monnik in Azië. Inmiddels is hij uitgetreden, maar “het mooie was ook dat ik de Aziatische cultuur van binnenuit goed leerde kennen. Dat is makkelijker dan wanneer je er als toerist rondloopt.”
Reizen was heel leerzaam voor de ex-monnik. “Ik heb geleerd met meer openheid naar andere culturen te kijken. Zuidoost Azië kent meer geduld dan het Westen. Daar kunnen wij nog veel van leren.”
Compassie & mildheid
Meditatie legt veel nadruk op de werking van de psyche van de mens. Iets wat Koster aanspreekt. Die fascinatie is niet vreemd. Zo werkt hij al jaren als psychiatrisch verpleegkundige bij de GGZ.
Met psychiater Erik van den Brink heeft hij verschillende initiatieven ontplooid, waaronder het schrijven van twee boeken over compassie en het aanbieden van een compassietraining aan psychiatrische patiënten. “Wat mij opvalt is dat zij geraakt zijn door de mindfulnesstraining. Maar het effect ervan is daarna ook snel weer weg. Zij worstelen vaak met depressieve klachten of een burn-out. Dat zijn lastig te behandelen problemen. Daarom willen we nog meer mildheid in de trainingen brengen.”
Koster merkt op dat ook buiten de GGZ compassie mensen erg aanspreekt. “Eigenlijk iets onmisbaars in het leven. Compassie is zo belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan inlevingsvermogen wanneer iemand pijn heeft. Jezelf afvragen waardoor het lijden wordt veroorzaakt. Het is een kwestie van je open stellen naar de wereld.”
Meer compassie in de wereld zou volgens Koster aan te raden zijn. “Voor onszelf, maar ook voor anderen. De wereld zou er mooier door worden. Frappant is dat blijkt dat, als we zelfcompassie hebben, we ook aardiger naar anderen toe zijn. En het mooie is dat compassie getraind kan worden.”
Compassietrainingen
Met zijn vrouw Jetty Heynekamp geeft Frits Koster compassietrainingen. “Ik zie het als een verrijking om samen cursussen te geven.” Heynekamp deed al aan meditatie voordat zij elkaar leerden kennen. Zodat zij met haar twee kleine kinderen betere keuzes zou kunnen maken. “Mindfulness bleek goed voor haarzelf en voor haar kinderen.”
Het boeddhisme en meditatie speelden al vóór hun eerste ontmoeting een rol in beider leven. “Prettig, Want anders zou de een de ander kunnen beïnvloeden of overhalen om ook te gaan mediteren. De ene sleurt de ander dan mee. Dat is ons bespaard gebleven. We leerden elkaar later kennen.”
Wat doet de corona-crisis met het gevoel van compassie?
“Ik neem aan dat de effecten van deze crisis nog onderzocht gaan worden. Maar ik denk dat er in deze moeilijke periode dankzij compassie meer bezinning komt bij mensen. Een mooie bijkomstigheid. Aan de andere kant zie je tegelijkertijd dat het huiselijk geweld toeneemt. Niet fraai.”
Corona & zelfcompassie
Corona vraagt volgens Koster allereerst om zelfcompassie. “Het is immers niet onze schuld dat we op een bepaald moment geboren zijn in een wereld met veel beperkingen en lijden. Daarnaast nodigt corona ook uit tot compassie voor de zwakkeren en voor andere mensen, die ook in een hectische wereld geboren zijn en kwetsbaar zijn.”
Zijn conclusie: “Uiteindelijk zou compassie voor iedereen goed kunnen zijn. Doe eens lief. We moeten respect voor onszelf en voor anderen hebben. Daar draait het hele leven om. Zeker nu.”
