• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » De werkplaats » Machteld Teekens -‘geef je over aan een vrije val’-

Machteld Teekens -‘geef je over aan een vrije val’-

8 juli 2021 door de redactie

Beeldend kunstenaar Machteld Teekens uit Hendrik Ido Ambacht werkt sinds 1990 met taal en beeld  vanuit een eigen atelier. Om mensen samen te brengen rondom kunst in de ruimste zin van het woord. Zij noemt zichzelf niet zozeer boeddhistisch, als wel sterk beïnvloed door meditatie en ander oefenen. Machteld is actief in de Protestantse Kerk in Nederland. ‘Maar mijn zoektocht ging ook langs het boeddhisme.’

Machteld Teekens fotoMachteld: ‘Als student in de jaren ’80 woonde ik in Utrecht in wijk C, naast de Jacobikerk. We reisden intensief naar Oost-Europa. De koude oorlog was dan ook dichtbij. Het was de tijd van de panfluittisten uit Bolivia, in hun gekleurde poncho’s. Van de bouw van La Vie, het begin van de postmoderne architectuur. Van de nieuwe Wilden in de schilderkunst. Er was veel werkeloosheid en de loopbaan na je studie was alles behalve helder. En toch.

Uit die werken blijkt hoeveel ruimte ik nam om te experimenteren en me uit te drukken. De dingen niet letterlijk nemen, maar zoeken naar een verhaal. Daar ging alles voor opzij. En dan kun je in korte tijd zo’n enorme afstand afleggen. Ik zie dat nu ook bij jonge mensen, als ze ergens voor durven gaan. Die snelheid van toen en die energie, die heb je alleen als je jong bent.  Je vult je rugzak voor de rest van je leven.

Machteld Teekens werk

Met een aantal mensen uit de kerk en cultuur in Rotterdam richtte ik in 2006 stichting Filo-Sofia op. We wilden belangrijke dichtwerken laten klinken in een mooie omgeving, met life uitgevoerde muziek en beeld.

Van de onlangs met de Nobelprijs gelauwerde dichter Tomas Tranströmer hebben we het gedicht ‘Schubertiana’ laten klinken. Hij noemt in dat gedicht een paar muziekwerken van Schubert, en die hebben we life laten uitvoeren. Moderne poëzie is moeilijk omdat we de context vaak niet kennen.’

Vier grafische werken stelde Machteld beschikbaar gesteld voor de veiling voor de Hope Flowers School in Bethlehem. Gedichten zijn opgenomen in verschillende bundels. Ook werkt zij voor de koepelorganisatie TOBE (voor cultuureducatie) in Dordrecht en omstreken. En maakt projecten voor basisscholen, zoals ‘DE GROENE MAN’, ‘Surf! Als je tekent zie je meer, en ‘Schelden doet (geen) zeer’.

De Groene Man
De Groene Man

Machteld: ‘De Groene man of Bladerman is een symbool uit de kathedrale beeldhouwkunst van de Middeleeuwen en bestaat uit een portret dat gemaakt is van bladeren. Met veel voorbeelden uit die rijke kunst laat ik zien hoe veel kanten je ermee op kan. Je kan er een grappige carnaval-achtige figuur van maken, of een serieuze Memento Mori (gedenk te sterven). Je kan er ook een natuurmens van maken, die in het bos beter thuis is dan in de stad. Je kan je verstoppen achter bladeren, maar gek genoeg laat je je dan juist zien. Talloze tienjarigen hebben zich er al aan gewaagd. Maar ook volwassenen weten er weg mee.

Dagblad Trouw schreef over Machteld Teekens. ‘In de Amsterdamse tweedehands boekwinkel ‘Joot’ hangt een vreemde sfeer. Verstild is een te zwaar woord. Er lopen klanten door de winkel. Ze kletsen, lachen. En toch. Wie de boekenkasten afstruint op zoek naar een afgedankt meesterwerk, heeft het gevoel bespied te worden. Niet door klanten, maar door de portretten van Machteld Teekens.

De geportretteerden dringen zich niet op. Wie goed kijkt, ziet dat het doden zijn, deel uitmakend van het project ‘Allerzielen’, waarmee Teekens eerder in Rotterdam exposeerde.

Geen dode familieleden, maar tekeningen, geïnspireerd door de Etruskische grafportretten van Volterra (eerste eeuw v. Chr.). De kunst, architectuur en landbouw van de Etrusken stonden op een hoog plan, maar ook de wijze waarop ze met de doden omgingen. Ze ontwierpen grafkamers, die vaak het interieur hadden van een huis, met serviesgoed en voedsel, alsof de doden aan huisraad geholpen moesten worden voor een nieuw bestaan. Daar hoorden ook albasten kisten bij, met op het deksel een liggende figuur. In de kist de as van de dode.

Teekens: ,,De inspirerendste gedachte was dat deze kisten gemaakt zijn in de veronderstelling dat de ziel van de overledene blijft voortbestaan en steun uit de materiële wereld nodig heeft. Nergens heb ik zulke mooie navels gebeeldhouwd gezien, en zulke mooie etherische mannenhoofden.”

Etherisch – dat zijn Teekens’ tekeningen ook. En op een bepaalde manier ook onhandig, naïef, alsof ze zichzelf heeft gedwarsboomd. Dat blijkt ze ook te doen. Teekens schildert opzettelijk met twee pennen, twee handen, en een paar rudimentaire lijnen. ,,Het papier waarop ik werk is nat van de thee. De inkt van die eerste lijnen maakt in die thee allerlei rare uitlopers. Daardoor krijg je een heel ander, veel levendiger beeld dan die droge lijn zelf kan geven. Ik kijk hoe dat gaat, hoe het zich ontwikkelt, zoals je in de doka kijkt naar een foto in de bak chemicaliën. Dan leg ik ze op de grond te drogen en een paar dagen later kom ik ze weer tegen en kijk ik weer.”

Dan pas komen techniek en vaardigheid om de hoek kijken. Teekens interpreteert wat ze ziet, met krijt, kleurpotlood en aquarelverf. ,,Ik weet dan nog niet waar het heen moet, ik spiegel mijzelf in het materiaal, en ben tegelijk een spiegel die de blikken van wie mij aankijken kaats.”

Machteld Teekens wolkenlucht bij gedicht Zweef

 

Zweef

Geef je over aan een vrije val
zweef als zaad op
vroege vleugels van de wind.

Hoor de stilte van de snelle stroom
aan de overkant bergen, een wijngaard
glanzend in de zon.

Daal af naar de rivieroever,
verdwijn drijf langs de
lichtende buik van een vis

Die in het stromende water hangt
laat je dragen door het water
stoot je voeten niet.

Geef je over aan een vrije val
zweef als zaad op
vroege vleugels van de wind.

Vaar door uiterwaarden
over het weiland heen voel het water
langzaam zakken dag na dag.

Drink niet; word
warm en hard als klei
slaap uit in het gele platte gras.

Ontwaak met de kikkers
wacht tot muggen dansen
met een lentebries als voertuig,

Geef je over aan een vrije val
zweef als zaad op
vroege vleugels van de wind.

Ga mee omhoog, koude stegen
stenen trappen, zie
het  licht achter de vensters aangaan.

Wees zwart als de nacht
door het duister omgeven val
met de wind van de bergen.

Drijf bij ‘t krieken van de dag
op veren, land zacht in de
warme vacht van een schaap.

Geef je over aan een vrije val
zweef als zaad op
vroege vleugels van de wind.

Beweeg mee met de kudde
draaf en huiver van vreugde
doe wat je doen moet:

INkeer-gewassen-inkt-bladprint-krijt.
de-merries-die-me-meevoerden-zolang-het-verlangen-reikt.
Mijn-slapende-dier-wordt-wakker-gewassen-inkt
Bolivia-in-Hoog-Catharijne.
Tempel
De oude gracht

Categorie: Beeldende kunst, Boeddhisme, De werkplaats, Kunst Tags: De Werkplaats, Filo-Sofia, inkt, Machteld Teekens, Protestantse Kerk, Rotterdam, thee

Lees ook:

  1. Machteld Teekens -‘geef je over aan een vrije val’-
  2. Martine Jacobs: ‘Het boeddhisme als heldere levensstijl’
  3. Carmen Mensink en de boeddhistische thangka’s
  4. Jivan Mariam – ‘De grote heldere bloemen lijken verwant aan mandala’s en zijn evenwichtig in kleur en compositie’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

de redactie

 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
30 sep
retraite Bhikkhu Analayo
30 sep 23
03 okt
cursusreeks Dhammakaya meditatie
3 okt 23
04 okt
Online lezingenserie ‘Vertrouwd raken met de cyclus van leven en dood’ (1)
4 okt 23
05 okt
Unity in Duality: Opleiding in de Boeddhistische psychologie en filosofie.
5 okt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Waarom het Ware Zelf altijd te vroeg juicht
    • Het jaar 2023 – dag 255 – rouw
    • Hisamatsu’s Gelofte aan de mensheid
    • Over de Lotus-soetra (40B): Intermezzo
    • Beeldgedicht – Schervenlicht

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.