Het blijft een uniek project, het vertalen van de Pali-Canon in het Nederlands. Tot de dood erop volgt, zeggen de vertalers Rob Janssen en Jan de Breet. Rob Janssen en Jan de Breet zijn inmiddels overleden.
Boeddhistisch leven
B’eter Vegan brownies: verbeterd recept
Een poosje geleden ving ik een gesprek op tussen een aantal Wageningse studentes. Eentje zei zoiets als: “Ik heb afgelopen weekend brownies gebakken, want ik ging hummus maken, en elke keer dat ik hummus maak gebruik ik het kookvocht van de kikkererwten om brownies te bakken”. Eer wie eer toekomt, dit had ik niet zelf verzonnen.
Wouter ter Braake – smachtende zielen
‘Ik las over en zag volgelingen die smachten naar ‘vervulling’. Als ik hoor of lees waarom zij achter een profeet of een goeroe aanlopen en deze blindelings gaan gehoorzamen, word ik geconfronteerd met hun pijn van existentiële leegte, met hun levenspijn.’
B’eter Galatopita: Griekse melktaart
Onze eetclub bestaat al ruim 15 jaar, en de meeste kinderen zijn het huis al uit, maar de eetclub bestaat nog steeds. Laatst werden we op een zondagmiddag uitgenodigd om bij één van ons moussaka te komen eten. Een ander bood aan een soepje te maken, ik bood dus aan om voor een toetje te zorgen. Moussaka is Grieks, dus ik ging zoeken naar een simpel vegan Grieks toetjesrecept, en kwam uit bij de Griekse melktaart. Het leek me een geschikt recept voor begin januari wanneer na de feestdagen iedereen let op suiker, koolhydraten en vet.
B’eter Nogmaals: erwtensoep
Ooit gebruikte ik spek en/of rookworst voor de erwtensoep, en toen ik dat weg ging laten miste ik het wel. Plantaardige spekreepjes en plantaardige rookworst vond ik nooit zo’n succes. Inmiddels ben ik zo gewend aan de plantaardige versie van erwtensoep dat ik de smaak van spek en worst niet meer mis. Toch heb ik, ook omdat het leuk oogt en de soep een interessantere structuur geeft, op het laatst een klein beetje gebakken plantaardige spekreepjes bovenop gestrooid. Het oog wil ook wat.
Mag je een Boeddhabeeld kopen voor jezelf of moet je het krijgen?
Op vakantie in Thailand of Indonesië een Boeddhabeeldje kopen voor jezelf? Pas maar op, want dat brengt ongeluk, weten veel mensen zeker: je moet een Boeddhabeeld krijgen. Anderen beweren even stellig dat het geen kwaad kan. Tenminste, als je bedoelingen maar goed zijn. Want gewone koopwaar zal de Boeddha niet worden. Zelfs niet als je hem koopt bij een tuincentrum.
Jelle Seidel – Het ‘vredelievende’ boeddhisme
Velen menen dat boeddhisten ook pacifisten behoren te zijn, waarbij pacifisme wordt opgevat als een levenshouding die elke vorm van geweld verwerpt, om welke reden dat geweld ook toegepast wordt. Hier volgt een pleidooi voor meer realisme en voor minder utopisme: erken de feiten en construeer geen zuivere leer.
B’eter aardappelsalade
Een van de ultieme kerstfilms is A Christmas Carol – ook wel Scrooge genoemd – naar een boek van Charles Dickens. Het liefst kijk ik naar de oude versie uit 1970 met Alec Guinness als de geest van de overleden zakenpartner van de hoofdpersoon, maar dit jaar moesten we het doen met een animatieversie. Er zit eigenlijk best veel boeddhisme in het verhaal. Er is sprake van karma, compassie, en transformatie: de hoofdpersoon, Ebenezer Scrooge, wordt wakker voor het lijden van de mensen om hem heen en vanuit compassie besluit hij te transformeren van harteloze vrek tot hartelijke weldoener. Ook bij de moderne over-de-top animatieversie van Scrooge heb ik nog een traantje weggepinkt.
Eerste dag Tibetaans Nieuwjaar in USA en Vlaanderen
De nieuw verkozen vrouwelijke burgemeester van Minneapolis, Betsy Hodges, verklaarde officieel de Tibetaanse nieuwjaarsdag tot ‘De Dalai Lama dag van Vrede en Mededogen’.
‘Het is wel even wennen, Boeddha woont in de Ardennen’
Boeddha woont in de Ardennen, in het kasteel van het Tibetaans instituut Yeunten Ling in Huy. Kijk mee door de ogen van Emmaho.
B’eter: Kerstpompoen in plaats van kerstkalkoen
In het Boeddhistisch Dagblad werd van de week een discussie gevoerd over of boeddhisten wel of geen kerst vieren. Ik weet niet of ik een boeddhist ben maar kerst vier ik wel. Het was in mijn familie het belangrijkste feest van het jaar. Veel belangrijker dan verjaardagen – en dat gold zeker voor mijn verjaardag vlak voor de kerst. Die had ik dit jaar gemakshalve in november al gevierd. En ik kreeg, toen ik acht was, vlak na de kerst een broertje, dus bij het horen van traditionele kerstliedjes over kleine kindekes denk ik ook altijd even aan hem. Hij is helaas zeven jaar geleden overleden. Kerstmis: een tijd om het huis te versieren, een echte boom op te tuigen, om even stil te staan en te gedenken. En uiteraard om lekker te eten.
Windhorse Trading, een poging tot gezamenlijke juiste levensbeoefening (twee en slot)
Ujukarin bracht een tijdje door in een boeddhistische woongemeenschap van Windhorse Trading in het Verenigd Koninkrijk. WT maakt deel uit van de Triratna Buddhist Community en is een onder meer online leverancier van cadeauartikelen. Het generen van dana –belangeloze goedgeefsheid- is het belangrijkste onderdeel van de bedrijfsvoering. Het loon wordt daaraan ondergeschikt gemaakt.
B’eter: Nogmaals hummus (met variaties)
Afgelopen weken heb ik vele kilo’s hummus gemaakt. Onze zoon Simon, die mij op deze plek wel eens heeft vervangen, is bezig een voedselbos aan te planten, of beter gezegd, de heggen om wat ooit een voedselbos gaat worden. Op de plantdagen komen telkens 50-60 vrijwilligers af, en die krijgen na een ochtendje bomen en struiken planten in zware klei een lunch aangeboden. Vrijwilligers – zoals ik – zorgen voor goed brood, soep, en heel veel hummus. Op zo’n plantdag gaat er gemakkelijk 3 of 4 kilo hummus doorheen.
B’eter: Nachos grande met of zonder nepvlees
Iemand beweerde laatst dat de vleesvervangers de laatste jaren zoveel beter waren geworden. Nu koop ik vrijwel nooit zulk nepvlees, omdat ik jaren geleden al geconcludeerd had dat dat niet lekker was. Ik maak een uitzondering voor falafel, wat gewoon een van zichzelf plantaardig product is, en af en toe plantaardige kipstukjes, bijvoorbeeld als vervanger van kip in curry’s. Als ik voor mezelf zou koken dan zou ik sowieso lekker peulvruchten toevoegen aan mijn maaltijden voor extra eiwitten, en hoefde ik nooit vlees te vervangen door vleesvervangers, maar ja, ik kook ook wel eens voor mensen die houden van wat traditioneler eten, eten dat ze (her)kennen.
B’eter: gnocchi uit de oven met tomaatjes en pesto
We hadden een muis in huis! Althans, dat dachten we. Inmiddels hebben we er vijf gevangen en lijkt de rust wedergekeerd. Het begon allemaal met hier en daar een muizenkeuteltje – en we merkten dat er geknabbeld was aan de laatste appeltjes van onze appelboom, die op een tafel bij de tuindeur lagen. Verder geen knaag- of vraatsporen. Wat doe je in zo’n geval, als je aspiratie is om het lijden van alle levende wezens te verminderen en niet te doden? We leenden zogenaamde life traps, muizenvallen waarin je de muizen levend kunt vangen. We hadden ‘m! De muis kreeg een enkele reis bos. Dat is niet de beste plek voor een huismuis, die geheel is aangepast aan het leven in een huis. Wat moet een huismuis in een bos? Ofwel heel hard wegrennen en een nieuw huis zoeken, ofwel eindigen in de buik van een vos, uil, havik of ander roofdier. Een huismuis wordt niet zomaar een bosmuis, dat is een andere soort
B’eter: Soep met citroengras, limoenblad en kokos
Limoenblad: heerlijk. Vers limoenblad is moeilijk te krijgen, er bestaat gelukkig ook diepvries of gedroogd limoenblad. Ik bedacht dat ik wel een limoenplant of boompje in de keuken op de vensterbank wilde hebben zodat ik af en toe verse blaadjes kon oogsten. Maar er was een probleem: de limoenen die bij ons in de winkels liggen hebben nooit pitten. Ik heb heel was limoenen gecontroleerd op pitten, maar nee hoor, niks, nergens.
B’eter Rodelinzensoep met tomaat en kokos
Afgelopen week was ik naar een middelgroot congres (ca. 500 mensen) in een middelgroot congrescentrum in het midden van het land. Het onderwerp van het congres was de relatie tussen mens en natuur. Veel alarmerende lezingen over het klimaat en het verlies van biodiversiteit: we kunnen de destructie van Moeder Aarde maar niet stoppen. Groot was mijn verbazing toen er op de eerste dag in de lunchzaal grote stapels broodjes met ham, kaas en worst werden geserveerd. Dat kan toch niet, op zo’n congres?
B’eter: Verbeterde kruidige pompoencake en moddertaart met aquafaba
Wij zijn niet zo van het verjaardagen vieren – behalve toen de kinderen klein waren uiteraard. Het geeft zo’n gedoe: het huis moet schoon en opgeruimd zijn – nee het is bij ons thuis helaas niet bepaald ‘zen’ – en er moet van alles worden bereid en in huis gehaald, liefst nog biologisch en plantaardig ook. En niet te alternatief, want iedereen moet het wel lekker vinden. Gedoe. Maar nu was er een aanleiding voor een feestje in huize Verboom. Mijn partner en ik zijn beiden van ‘62, dus we worden/werden dit jaar allebei 62. Samen dus 124, en dat in het jaar ’24.
B’eter Caponata: aubergineschotel uit Sicilië
Op maandag aten we wraps met reepjes plantaardige kipschnitzel en een stoofpotje met paprika’s en courgette. Op dinsdag aten we bloemkoolroosjes uit de oven met kruiden van Santa Maria “Seasoning mix for Crispy Chicken; perfect for chicken, also great with cauliflower” – waar ik al eerder over schreef – met hummus, en alweer wraps. Op woensdag kwam de pasta met aubergine en champignons op tafel, uit de Zilveren Lepel. Op vrijdag aten we in een Indiaas restaurant. Blijft over de donderdag, waarop ik caponata maakte. Het recept dat ik deze week wil delen.
B’eter: Boheemse aardappel-paddenstoelensoep (Bramboračka)
Toen ik de draad van deze rubriek weer oppakte, na jaren afwezigheid, was mijn doel om op zoek te gaan naar authentieke Europese recepten die uit zichzelf al plantaardig waren – of eenvoudig plantaardig te maken. Ik zou ouderen interviewen over de recepten van vroeger, toen vlees en zuivel niet voorhanden waren of onbetaalbaar. Echter, in mijn directe omgeving kon ik weinig van dat soort recepten ophalen, en veel tijd om verder te zoeken had ik niet. Maar vandaag presenteer ik een recept dat wél past bij mijn oorspronkelijke doel: Boheemse aardappel-paddenstoelensoep.
B’eter: Pasta met paddenstoelen en aubergine
Dit is een recept uit de Zilveren Lepel, Il Cucchiaio d’Argento in het Italiaans, een klassiek kookboek dat al sinds halverwege de vorige eeuw bestaat en dat in menige Italiaanse keuken te vinden is. Maar het boek is ook al heel wat jaren internationaal doorgebroken, en vertaald in vele talen. Er zijn inmiddels verschillende thema-Zilveren Lepels, zoals over chocolade, over bakken, over vlees, en uiteraard over pasta. Sinds enkele jaren is er zelfs een vegetarische Zilveren Lepel.
B’eter – Nogmaals: Sperziebonen op z’n Georgisch (mtsvani lobios pkhali)
Afgelopen sanghaweekend in de traditie van Plum Village/Thich Nhat Hanh kwam ik een zuster in de beoefening tegen die net als ik houdt van eten en van recepten uitwisselen. “Ik heb die Georgische boontjes gemaakt”, zei ik. “Maar die van jou vond ik lekkerder”. Toen ze haar Georgische boontjes had gemaakt voor een potluck maaltijd (waarbij iedereen iets meeneemt) op een ander sanghaweekend, had ik haar naar het recept gevraagd. Ze had toen geantwoord dat het niet haar eigen recept was, dat ik gewoon maar even moest googelen. Dat had ik gedaan en ik kwam toen uit bij het recept uit de Volkskrant dat ik hier eerder gedeeld heb. Maar ‘mijn’ Georgische boontjes hadden door het stoven hun groene kleur verloren, en ’haar’ Georgische boontjes waren mooi groen, en lekkerder, vond ik. Ze vroeg welk recept ik had gebruikt en toen ik dat liet zien schudde ze haar hoofd.
B’eter: Poké bowl of boeddha bowl
Een Buddha bowl is een vegetarisch of veganistisch gerecht dat als lunch of als avondmaaltijd wordt genuttigd. Het gerecht is afgeleid van de poké bowl, die meestal vis bevat. Het gerecht bestaat uit een combinatie van verschillende fijngesneden groenten en fruit die op een sierlijke manier gerangschikt zijn met vaak een portie rijst of quinoa. De eerste Buddha bowl werd mogelijk in 2013 geserveerd in Toronto.
B’eter: Sticky aubergine
Terwijl ik dit stukje schrijf zit ik in de trein van Praag naar Berlijn. In Praag, afgelopen week, deed ik op vrije momenten loopmeditatie door de stad en snoof de geuren op. Bier, knoflook, uitlaatgassen, worst, sigarettenrook, goulash, after shave, vanillesuiker, urine, kaneel, gebak, hondenpoep, zuurdesembrood met karwijzaad, schoonmaakmiddel/ontsmettingsmiddel, karamel. Vertrouwde muffe geuren die ik niet kan plaatsen maar wel ken van vroeger, toen ik hier als kind opgroeide.
