Ardan Timmer was jaren lang intensief betrokken bij de Noorder Poort. Eerst als unsui en later als kok. Voor het Tijdschrift ZenLeven was hij beeldredacteur. Zijn onverwachte overlijden op 9 augustus 2024 heeft veel mensen diep geraakt.
Zen
Peter – Pre birth face
Onderstaande poging tot een prozagedicht vat de tijd samen dat ik aan zenmeditatie deed, en wat ik ervan leerde. Ik mediteerde een jaar lang in een groep en ging daarna thuis verder. Zo fanatiek, dat ik er rand-psychotische verschijnselen van kreeg.
Kyogen den Hertog – ‘Zoals ik hier leef is bevrijdend’
Mijn moeder overleed in 1980 en dat heeft een grote impact op mij gehad. Ik realiseerde me dat ik, o.a. door het zoveel ziek zijn, nooit serieus had nagedacht over wat ik wilde, meestal waren het externe krachten die dat bepaalden. Ik stopte met uitgaan, met blowen, bier hijsen en dat soort dingen, het voelde ineens zo leeg aan. In plaats daarvan begon ik met trainen, dat was lopen, heel veel lopen. Ik woonde dichtbij de Sloterplas en heb ruim een jaar lang elke dag om de Sloterplas gelopen. Al lopende vroeg ik me vaak af wat loopt hier eigenlijk en wat is het eigenlijk dat ademt. Daar heb ik blijkbaar onbedoeld het “zen- zaadje” heel veel water gegeven, wat uiteindelijk tot mijn gang naar de Noorder Poort leidde.
Edel – Polariteiten
We hebben een grote verantwoordelijkheid. Voor mij als zenbeoefenaar is het boeddhisme hierin een belangrijke bron van inspiratie. Dat is zeker niet specifiek voor het boeddhisme. Ik zou willen dat alle levensbeschouwingen hier hun gewicht in de schaal leggen. Maar het is pijnlijk om te zien hoe bij voorbeeld het witte christelijke nationalisme hierin compleet faalt en in plaats van de liefde haat predikt.
Peter – Verlies als kwaliteit (2015)
Ik moet wel eens glimlachen als ik bedenk dat ik veel lijk op een monnik die in een doodstille kloostercel bidt en mediteert. En dan te bedenken dat ik diep van binnen een schranser ben en te lang zo leefde. Het kost me juist daarom weinig moeite me te verplaatsen in de drijfveren van de asceet die ik werd. Al zal mijn afkeer van monotheïstische religies voorkomen dat ik me daadwerkelijk ooit terugtrek in een kloostercel (en me bijvoorbeeld laat inmetselen, wat heremieten in de Middeleeuwen wel deden).
Zitten in verbondenheid – ‘Je moet het levend houden’
Zen is niet iets wat we alleen maar op het kussen doen; zen gaat over ons leven, over hoe wij met elkaar, de omgeving en de wereld omgaan. Zen gaat over ons handelen, over de grote vragen van leven-dood. Meditatie of ‘alleen maar zitten’ is een belangrijk middel hierin: we zitten met aandacht, onderzoeken de geest en zijn wakker en alert. We zitten als een boeddha en volgen de ademhaling tot diep in de buik waar onze ‘ware aard’ altijd aanwezig is. We nemen gewaar wat er in de geest opkomt, laten los, klampen ons nergens aan vast; de ademhaling als anker.
Ardan – Ik ben mezelf kwijt
Bij mij thuis heb ik zeven konijnen. Ik heb een groot stuk tuin afgezet waar ze naar hartenlust kunnen graven, rennen, gras eten en chillen in de zon. Gewoon waar ze fijn ‘konijn kunnen zijn’. En ik geniet er heel erg van om daar naar te kijken. Maar wat me nou heel erg verbaast bij die konijnen is dat ze allemaal verschillend zijn. Ik bedoel niet de uiterlijke kenmerken, dat de ene bruin is, een andere zwart of wit, of vlekjes heeft, nee, ik bedoel dat ze allemaal echt ánders zijn. Ik dacht altijd dat een konijn gewoon een konijn is. Net zoals ik dacht dat muizen gewoon muizen zijn. Maar dat is dus echt niet zo. Ik heb een bazig konijn, een wat onhandig konijn, een heel slim klein konijn, een konijn die vinnig is, een stuurs konijn en een heel lief zachtaardig konijn.
Jon Kabat-Zinn is geen hedendaagse Shinran
Een jaar geleden ben ik uit de kast gekomen. In een intiem tweegesprek met mijn zenleraar heb ik bekend dat ik mij in hoofdzaak een reine-landboeddhist ben gaan voelen.
Nehan-e – herdenking dood van de Boeddha
Voor inzicht in nirvana lijkt training een vereiste om in te zien hoe je lichaam en geest kunt laten vallen. Training moet je niet verwarren met meditatie, meditatie is een onderdeel van je training, al je doen en laten is training, je werk en vrijetijd en ook de tempeldiensten, ceremonies, samu, dood en leven. Er zit geen scheiding tussen, het is allemaal nirvana.
Amsterdam – Zenmonnik en oorlogsveteraan Claude AnShin Thomas over bevorderen van vrede
Zenmonnik en oorlogsveteraan Claude AnShin Thomas zal voor het eerst in zijn vredesbevorderende activiteiten van 7 tot 10 november in Amsterdam een openbare lezing geven. AnShin is een Amerikaanse Vietnam oorlogsveteraan die, nadat hij een volledig gewijde zen boeddhistische monnik werd, zijn leven heeft gewijd aan het bevorderen van vrede over de hele wereld.
Ardan – Wie ben ik eigenlijk?
“Een ware vrouw/man, zonder rang, stand naam, leeftijd, gaat vrijuit in en uit door de poorten van de zintuigen”. Dat is een koan waar ik, in het zencentrum de Noorder Poort (waar ik train) vaak mee gezeten heb. Een fantastisch mooie koan vind ik. Want het zegt iets over waar we onze identiteit aan koppelen. Het zegt iets over dat idee van: Ik ben…
Taigu – Westers boeddhisme is toekomstloos anti-westers
Westers boeddhisme is pas boeddhisme als het in verbinding met de eigen tijd in rook is opgegaan, getransformeerd in iets anders.
Zen en de kunst van het Solex onderhoud
In het grijze verleden heb ik ooit een boek van ene meneer Pirsig gelezen, “Zen en de kunst van het motoronderhoud”. Daarin staat dat je met aandacht en concentratie aan je motor moet sleutelen en dat je goed naar haar gekuch en geronk moet luisteren. Dit neem ik ter harte en met aandacht en concentratie is de schuur tot een heus bromfiets herstellingsoord getransformeerd
Dokter Zen – een toekomstsprookje?
Wat een aparte neuroloog heb ik toch! Helemaal wetenschappelijk geschoold, werkzaam in een academisch ziekenhuis, en toch in staat om te zeggen: “Ach ja, in mijn specialisme zijn we gewend elektrische stroompjes te meten, maar wat is elektriciteit anders dan energie? Als neurologen weten we dat heel het lichaam doortrokken is van energie en dat we daar via de zenuwen maar een deel van kunnen objectiveren.”
Zenmeditatiegroep Zazenkai Rotterdam stopt na 21 jaar
De zenmeditatiegroep van Rotterdam zal met ingang van 2025 na 21 jaar ophouden te bestaan. Op 14 december 2024 wordt ter afsluiting een zazenkai georganiseerd.
Wijsheid in moeilijke tijden
Winst en verlies, lof of blaam, genot en pijn, roem of afgang, denk je werkelijk dat dit aan je voorbij gaat? De woorden, die worden toegeschreven aan de Boeddha, raken vast een snaar. In je leven kan er ineens iets gebeuren wat je onderuit kan halen. Het leven is zwaar als je een geliefde of dierbare verliest, als je werkloos bent of met pensioen gaat en in een gat valt. Als je belasterd of onterecht beschuldigd wordt, als jij of iemand die je lief is, ernstig ziek is, of als je midden in een scheiding zit of geldproblemen hebt. Dan zit je ineens tussen de brokstukken. En dan zijn er nog situaties in de wereld die een appel op je doen: van oorlogsgeweld tot de teloorgang van de biodiversiteit en klimaatschade door aanhoudende bosbranden, orkanen, overstromingen, de stijgende zeespiegel waardoor mensen ontheemd raken. Hoe gaan we hiermee om?
‘Het nieuwe verhaal van compassie, verantwoordelijkheid en verbondenheid met alle leven’
In mijn werk voor duurzaamheid is de wijsheid van niet-weten een krachtig principe. Er is zoveel onzekerheid, er zijn geen garanties. Ik weet vaak niet of wat ik doe uiteindelijk veel zal veranderen. Maar dat maakt niet uit. Het voelt alsof dit het juiste is om te doen, vanuit mijn hart en overtuiging. Zelfs als het achteraf volstrekt zinloos zou blijken, dan nog zou ik geen moment spijt hebben. De reis zelf is al prachtig. Onderweg ontmoet ik de meest inspirerende mensen die, net als ik, de werkelijkheid van klimaatverandering grondig doorvoelen maar toch moedig in beweging komen. Samen vormen we een beweging, niet omdat we zeker zijn van de uitkomst maar omdat we voelen dat we moeten handelen.
Wanhoop is het ergste dat een mens kan overkomen
Deze week zag ik een filmpje op Facebook van Thich Nath Hanh. Een jongen vroeg aan hem wat het moeilijkste was dat hij ooit geoefend had. En Thich Nath Hanh antwoordde : ‘ Wanhoop’.
Een grote luchtbel vol compassie
“Waar was ik voordat ik geboren werd?, vraagt het kind. Zenpapa glimlacht.”
Over de kern van Zen en onvermogen tot spirituele zelfverheffing.
Dogen, een dwaalweg?
Dogen, een dwaalweg?
Je hebt zo van die gedachten
…
Taigu – Het eerdere en het latere
Hisamatsu was een vriendelijke, maar messcherpe man met een karakteristieke witte baard en een leraarsstok. Behalve filosoof verbonden aan een universiteit was hij een natuurtalent in zen. Na een kloostertraining stond hij op en vestigde zich op eigen gezag als zenleraar. Zijn missie na de Tweede Wereldoorlog was het vermolmde Japanse zen ingrijpend te vernieuwen en het toegankelijker te maken voor leken.
Zuster Maria Adriaens (1939 – 2024) overleden
Na een kort ziekbed is in de vroege ochtend van maandag 30 september Zuster Maria Adriaens op 84-jarige leeftijd overleden in het St Jozefklooster te Schijndel. Zij droeg haar archief met meer dan tienduizend tekeningen in 2016 met instemming van haar congregatie over aan het Nederlands Boeddhistisch Archief (NBA). Deze tekeningen waren het resultaat van een levenlang tekenen in de traditie van het Zen Zien Tekenen (ZZT), een vorm van tekenmeditatie die in de vorige eeuw is ontwikkeld door de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar en zenbeoefenaar Frederick Franck.
Scheiding van kerk en staat
Mijn vakantie bracht mij in Turkije en in China, en het bezoek aan paleizen, moskeeën, kerken en tempels zette mij aan het denken over het idee van de scheiding van kerk en staat. Dat is in vele landen een strijdpunt. In het Westen zien we dat als een verworvenheid van de moderniteit. Het hoort bij de waarden van de verlichting. Maar zoals vaak exporteren we, in een neokoloniale reflex, onze eigen opvattingen als vanzelfsprekend naar andere culturen zonder ons af te vragen wat deze thematiek in die cultuur betekent. Ik wil hier niet ingaan op de actuele problematieken maar op enkele grote culturele verschillen.
Boeddhistische bevrijdingsparadigma’s
Naar mijn gevoel gaat boeddhisme te gemakkelijk over ‘mij’ en niet over de ‘ander’. En voor zover het op de ander gericht is, gaat het vaak om een naïef ‘lief zijn voor elkaar’ zonder de slag te maken van woorden naar daden, zonder een ketenverantwoordelijkheid te activeren die verder reikt dan ik-en-mijn-directe-omgeving. In het Mahayana van tegenwoordig komt paradoxaal genoeg gedrag voor dat men historisch gezien aan het Hinayana-kamp toeschreef. Velen schuilen binnen het boeddhisme tegen de boze buitenwereld in plaats van de bevrijding de wereld in te brengen.
