Deze week vieren de Mahayana-sanghas Paranirvana-dag, oftewel de dood van Gautama Buddha in zijn toenmalige lichaam; Theravada-sanghas doen dit meestal gezamenlijk met Vesak (geboorte en verlichting) in mei. Dat geeft een mooie gelegenheid om tijd te besteden aan onze inspiratie als volgeling-van-de-dharma, en diens grafische weergave in een toevluchtsboom. Belangrijke levensvragen kunnen zo de revue passeren, zoals ‘wie was of is jouw inspiratiebron?’ en ‘wat hoop je te bereiken qua spirituele kwaliteiten, en wat hoop je door te geven aan je medemensen?’.
Pali-Canon
Guy dhammazaadjes – Identificeer je niet met je eigen Grote Gelijk
Meningen, opinies, filosofieën, doctrines en religieuze opvattingen zijn de oorzaak van mentale onrust; van onenigheid en strijd; van trots en neerslachtigheid; van disharmonie in gemoedstoestanden; van gemis aan vrede met jezelf en de wereld.
Tilmann Vetter, kamergeleerde van het oude stempel
Vetter schreef vijf wetenschappelijke boeken en talloze artikelen. In The Ideas and Meditative Practices of Early Buddhism (1988) besprak hij de belangrijkste ideeën en meditatieve praktijken van het vroege boeddhisme.
Guy dhammazaadjes – Haat
Vijandigheid overwinnen leidt tot rust. In de sutta’s benadrukt de Boeddha steeds opnieuw de heilzame kracht van liefde. Omdat de aard ervan vreugde is en omdat het altijd geluk en welzijn brengt, is liefhebben de meest heilzame menselijke daad.
Guy dhammazaadjes – Leef in het heden
Blijf niet hangen in wat voorbij is. Hecht je niet aan wat ooit was. Aan vormen uit het verleden. Zo vervreemd je van je ware zelf. Van de stroom. Van de Flow. Van Dhamma.
Guy dhammazaadjes – Ariya-puggala vs. Puthujjana
Volgens de teksten van de Pali-canon is het de taak van de ariya-puggala om de puthujjana te ‘veredelen’ door hem te helpen de stroom te betreden (P. sotapatti).
Guy dhammazaadjes – Vinaya
Juristen zijn soms gefascineerd door de vinaya omdat het één van de oudste en (voor zijn tijd) erg gedetailleerde rechtssystemen op aarde is.
Guy dhammazaadjes – Regenretraite (P. vassa)
Beschadiging van de rijstvelden en verstoring van de natuur waren dus de twee hoofdmotieven om de monniken te verplichten tijdens de moessonregens op één plaats te verblijven en niet rond te trekken.
Guy – dhammazaadjes- Stroombetreding (P. sotapatti)
Stroombetreding is een metafoor om aan te geven dat de dhammanuvatti—de beoefenaar die leeft conform de Dhamma—inzicht verworven heeft in de ware aard van de dingen. Dat hij yatha-bhuta nana dassana in zichzelf gerealiseerd heeft.
Guy – dhammazaadjes – De leeuwenroep van de Boeddha (P. sihanada)
De leeuwenbrul (P. sihanada) is een metafoor om aan te duiden dat de Boeddha een claim legt op de spirituele heerschappij, naar analogie met de suprematie van de leeuw op de heerschappij in het dierenrijk.
Guy dhammazaadjes – Het NU-moment
De sleutel tot bevrijding bevindt zich in ons. In het heden.
Guy – dhammazaadjes – Dhamma is één
‘Dhamma heeft slechts één smaak. De smaak van bevrijding.’
Guy – dhammazaadjes – Over regeltjes en normeringen
Ondanks dat de vinaya vol staat met regeltjes en normeringen voor de bhikkhu’s en bhikkhuni’s is de leer van de Boeddha niet gebouwd op geboden en verboden. In de Buddhadhamma bestaat er geen obscure, dreigende, eigenzinnige, tirannieke god die verdrijft en straft.
Wedergeboorte – gewoon een feit?
Erik Hoogcarspel: ‘Zelfs als de Boeddha telkens kon ‘voorpiepen’ bij zijn geboorte, dan nog moet zijn eerste geboorte 4 miljoen jaar geleden hebben plaatsgevonden. Dit is ruim 1 miljoen jaar voordat de eerste mens verscheen op aarde. De getallen kloppen dus niet en de latere toevoeging van de vele hemelen en hellen die we in het Tibetaanse model van de vijf of zes rijken aantreffen, maken de afwijkingen alleen maar groter.’
Guy – dhammazaadjes – Heilzaam versus onheilzaam (P. kusala vs. akusala)
Kusala en akusala zijn twee termen die in de sutta’s door de Boeddha veel gebruikt worden. Het zijn de belangrijkste woorden waarmee hij moraliteit evalueert. Maar net als vele andere Pali-woorden is ook dit concept moeilijk éénduidig naar een westers begrip om te zetten of te vertalen.
Guy – dhammazaadjes – Aandacht & Gelijkmoedigheid (P. sati & upekkha)
Observeer aandachtig wie polariseert. Wie de samenleving uit mekaar trekt. Maar ook wie verbindt. Graaf dieper door je de volgende vragen te stellen: Wie? Wat? Waar? Waarom? Hoe?
André Kalden afgetreden als voorzitter Vrienden van het Boeddhisme
Zeven jaar geleden vroeg Rob Janssen André Kalden om het voorzitterschap van hem over te nemen, de stichting nieuwe toekomst te geven en het vertaalwerk te helpen afmaken.
De rol van spirituele vrienden op het vipassana-pad
Welke rol vervullen spirituele vrienden op ons vipassana-pad en hoe hebben we dat georganiseerd? Deze vragen kwamen bij mij op naar aanleiding van een idee om een retraite zonder leraren te organiseren.
Guy – dhammazaadjes – Het heden. Het NU
Zelfrealisatie (P. nibbana) kan uitsluitend gerealiseerd worden in dit moment. In het hier-en-nu. In het heden. Dit betekent dat de dhammanuvatti zich uitsluitend op het heden moet oriënteren.
Ontketend
Meditatiearbeiders verbreekt uwen keetenen! In de beeldspraak van de Boeddha komen we termen als net (van twijfel), moeras (van meningen) en ketens (aan samsāra) tegen. Het net doorklieft hij, het moeras vermijdt hij en de ketens verbreekt hij.
Guy – dhammazaadjes – Stop de opiniëring. Het is slechts waan
Vipassana-beoefening leert ons uit directe ervaring dat wijzelf en onze omgeving voortdurend in beweging zijn. Dat niets ‘vast’ is. Dat maakt alles relatief. Daarom ook drong de Boeddha er meermaals op aan om er geen zienswijzen of ideologieën op na te houden.
Guy – dhammazaadjes – Tussen twee gedachten in…
De teksten van de oudste sutta’s uit de Pali-canon zijn zo puur, zo helder, dat ze geen uitleg vergen. Zuiver in hun eenvoud, roepen ze slechts tot reflectie op. Tot beschouwing. Tot meditatie. Bhavana-maya panna.
Guy – dhammazaadjes – Illusie
Concreet: je bent niet meer wat je was toen je deze tekst begon te lezen. Je bent slechts een flow van permanente transformatie. Van muterende energie. Je beweegt in een ondefinieerbare ruimte waarin alles ontstaat, eventjes bestaat en opnieuw vergaat. Zonder vastheid. Zonder essentie. In die ruimte resoneert alles. Eén langgerekte echo tot de oerknal. En verder.
Guy – dhammazaadjes – Ontwaken
Door de ervaring én aanvaarding van deze natuurwet begrijpt de beoefenaar dukkha; laat hij dukkha los; realiseert hij de beëindiging van dukkha en cultiveert hij het pad dat leidt tot de beëindiging van dukkha. Zo herkent (P. pariyatti), erkent (P. patipatti) en realiseert (P. pativedha) hij de Vier Edele Waarheden. Individueel én als geheel.
