De teksten van de oudste sutta’s uit de Pali-canon zijn zo puur, zo helder, dat ze geen uitleg vergen. Zuiver in hun eenvoud, roepen ze slechts tot reflectie op. Tot beschouwing. Tot meditatie. Bhavana-maya panna.
meditatie
Henk – Leeftijd en dharma
Toen ik in de karma Kagyu actief was had ik ook al weleens twijfels bij het reciteren van teksten en mantra’s in het Tibetaans of Sanskriet. Ik zag mezelf op een oncomfortabel kussentje zitten en voelde me soms een idioot. De laatste tijd heb ik dat in toenemende mate. Ik word ouder, vergeetachtiger, moet soms meer moeite doen om samenhangen te begrijpen.
Hoe is het om af te dwalen?
In 2017 heeft een aantal onderzoekers geprobeerd om er achter te komen wat nu precies de ervaringen zijn die kunnen optreden tijdens een meditatie en nu niet via metingen, maar door het te vragen aan mediterenden zelf. Zij gebruikten de methode van de micro-fenomenologie. Hierbij gaat het niet om het subjectieve individuele gevoelsleven, maar om verschijnselen die optreden en die voor iedereen herkenbaar zijn. De geïnterviewden worden dus niet ondervraagd over wat ze van hun meditatie vinden, maar over ervaringen die zich aan hen tijdens de meditatie voordoen en die beschrijven als niet meer dan verschijnselen.
Omgaan met geestelijke energie (3) – Fijnzinnigheid is van levensbelang
Ook als volwassene blijft het een voortdurende uitdaging om onze aandacht te verleggen van het problematische naar iets positiefs. ‘Positief denken’ is echter vaak een cliché geworden, de oppepper ‘Yes you can’ kan erg vermoeiend zijn.
Guy – dhammazaadjes – Aandacht op de dood (P. maranasati bhavana)
De traditionele maranasati-praktijk van het Theravada is gebaseerd op de (Maha) Satipatthana Sutta. Deze meditatiebeoefening omvat de visualisatie van het lichaam dat metaforisch uit 32 ‘onderdelen’ (organen en lichaamsvloeistoffen) bestaat. Het lijk wordt door de beoefenaar gevisualiseerd in verschillende stadia van verval. In de Oosterse praktijk worden skeletten prominent op verschillende locaties in de kloosters geplaatst om deze contemplatie aan te moedigen en te bevorderen.
Sander (Oudenampsen) Khemadhammo – ‘Hoe een Amsterdammer een Thaise boeddhistische monnik werd’
‘Regelmatig verlaten wij de tempel. Soms om wat wereldse inkopen te doen. Of juist om leken te ontmoeten. De Boeddha heeft de kloosterdiscipline zodanig in elkaar gezet dat wij geregeld met hen in contact komen. Dit geeft ons de kans om iets van boeddhistische wijsheid te delen die we zelf hebben beoefend. Maar, leken zijn ook een soort spiegel voor ons. Ze herinneren ons dat we een goede leraar dienen te zijn en een goede vertegenwoordiger van de Boeddha.’
Nirvair Kaur Curtis de Ruiter – Vipassanā – inzicht in denken, doen en zijn
Vrijheid in de ware zin van het woord is de enige richting aangever in Vipassanā. Met die vrijheid komen inzichten in hoe conditionering plaatsvindt. Wat echt bij ons hoort en wat bij onze cultuur, tradities, ouders en opvoeders hoort. Wanneer de geconditioneerde geest zich begint te scheiden van wat verzameld is, en hoe ons denken ons doen heeft beïnvloed, opent zich een stroom van inzichten die onze geest, en dus ons lichaam, in staat stelt terug te keren naar een staat van heelheid en gezondheid, ofwel eenheid.
Peter – Verlies als kwaliteit (2015)
Ik moet wel eens glimlachen als ik bedenk dat ik veel lijk op een monnik die in een doodstille kloostercel bidt en mediteert. En dan te bedenken dat ik diep van binnen een schranser ben en te lang zo leefde. Het kost me juist daarom weinig moeite me te verplaatsen in de drijfveren van de asceet die ik werd. Al zal mijn afkeer van monotheïstische religies voorkomen dat ik me daadwerkelijk ooit terugtrek in een kloostercel (en me bijvoorbeeld laat inmetselen, wat heremieten in de Middeleeuwen wel deden).
Zitten in verbondenheid – ‘Je moet het levend houden’
Zen is niet iets wat we alleen maar op het kussen doen; zen gaat over ons leven, over hoe wij met elkaar, de omgeving en de wereld omgaan. Zen gaat over ons handelen, over de grote vragen van leven-dood. Meditatie of ‘alleen maar zitten’ is een belangrijk middel hierin: we zitten met aandacht, onderzoeken de geest en zijn wakker en alert. We zitten als een boeddha en volgen de ademhaling tot diep in de buik waar onze ‘ware aard’ altijd aanwezig is. We nemen gewaar wat er in de geest opkomt, laten los, klampen ons nergens aan vast; de ademhaling als anker.
Stille rebellie in Amsterdam
Onze wereld staat op allerlei manieren en plekken in brand. De humanitaire en ecologische catastrofes zijn talrijk. En we weten vaak niet goed wat we kunnen doen om de problemen op te lossen of erger te voorkomen. Het denken alleen zal ons geen antwoorden geven op de vraag hoe te blussen.
Dhammazaadjes – meditatietechnieken (P. kammatthana)
De beoefenaar moet zijn eigen meester zijn. Zijn eigen eiland. Zijn eigen licht. Zonder hoofd boven zijn hoofd. Elke beoefenaar is zijn eigen beschermer. Zichzelf bevrijden van dukkha is een persoonlijke zaak. Dus ook de keuze van de (voor jou) beste meditatietechniek.
Sodis Vita – kunst is de uiting van mijn innerlijk
Sinds een tijdje tekent zij af en aan elke dag één tekening. Zowel ultimate als relative view. Met name haar zwart-wit werk is krachtig en slingert je door de krochten van de geest.
Guy – dhammazaadjes – Meditatie op het ‘ik’
‘Een goed onderwezen edele discipel, die dit alles met juist inzicht beschouwt, baalt van fysieke vorm; baalt van gewaarwordingen/gevoelens; baalt van percepties; baalt van sankhara’s; baalt van bewustzijn. Doordat hij ervan baalt, wordt hij passieloos. Doordat hij passieloos is, wordt [zijn geest] bevrijd. Doordat zijn geest bevrijd is, is er de kennis dat zijn geest bevrijd is.’
Dokter Zen – een toekomstsprookje?
Wat een aparte neuroloog heb ik toch! Helemaal wetenschappelijk geschoold, werkzaam in een academisch ziekenhuis, en toch in staat om te zeggen: “Ach ja, in mijn specialisme zijn we gewend elektrische stroompjes te meten, maar wat is elektriciteit anders dan energie? Als neurologen weten we dat heel het lichaam doortrokken is van energie en dat we daar via de zenuwen maar een deel van kunnen objectiveren.”
‘Snelle wip in meditatiehok Universiteit Maastricht’
De cabine met een bankje en kussens is bijna geluidsdicht en nodigt uit tot gebruik (voor meditatie), op de banner ernaast staat letterlijk ‘Do whatever feels good’, oftewel: doe wat goed voelt. Studentenkrant Observant meldt dat het gewijzigde feel good werd besproken tijdens de faculteitsvergadering. Studenten maakten de faculteitsleiding daar langzaam maar zeker duidelijk wat er gaande is. Een snelle wip tussen twee studenten. De cabine moet nu zo snel mogelijk weg.
Zenmeditatiegroep Zazenkai Rotterdam stopt na 21 jaar
De zenmeditatiegroep van Rotterdam zal met ingang van 2025 na 21 jaar ophouden te bestaan. Op 14 december 2024 wordt ter afsluiting een zazenkai georganiseerd.
Boeddha’s zijn als leraar beregoed
…
Wanhoop is het ergste dat een mens kan overkomen
Deze week zag ik een filmpje op Facebook van Thich Nath Hanh. Een jongen vroeg aan hem wat het moeilijkste was dat hij ooit geoefend had. En Thich Nath Hanh antwoordde : ‘ Wanhoop’.
Het jaar 2024 – dag 271 – insightvrienden
Meditatie en de molentjes.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Taigu – Blablabla
Wat boeddhisme is, weet Taigu niet; wie het wel weet, is de weg kwijt.
Wat is zazen?
De zazen waarover ik spreek is geen meditatiebeoefening. Het is gewoon de dharmapoort van natuurlijke vreugde, de realisatiepraktijk van volledig bereikte verlichting. Het is de koan gerealiseerd, als je hiermee samenvalt, ben je als een draak die water drinkt, als een tijger die de bergen in gaat. Je moet weten dat de ware dharma uit zichzelf verschijnt, zodat vanaf het begin saaiheid en afleiding als vanzelf opzij worden geschoven.’
De dharma die door ons heen vloeit
Kortom, boeddhisme is niet makkelijk. Je kunt wel hopen dat al het inzicht, samengebald in het moment, in meditatie tot je komt, maar zonder je hersens te gebruiken zou werkelijk inzicht wel eens bij ijdele hoop kunnen blijven.
Meditatie is heel eenvoudig
Toegegeven, ik heb veel andere instructies uitgeprobeerd. Ik heb mijn adem gevolgd, mijn adem geteld. Ik heb met mu gezeten, tot ik helemaal mu werd, met talloze andere koans gezeten. Bodyscans gedaan. De activiteit van mijn geest benoemd. Naar de geluiden van de wereld geluisterd, tot het onderscheid tussen de luisteraar en de sirene van de voorbijrijdende ambulance wegviel. Loopmeditatie, in het bos of thuis midden in de nacht met een baby in de armen, na de voeding, tot we samen een boertje deden waarna ik hem veilig weer in de wieg kon leggen. Ik heb gezeten, gezongen, gedanst en gesprongen. Toch kom ik steeds weer bij deze oorspronkelijke instructie uit.
Is meditatie gevaarlijk?
Is meditatie gevaarlijk? De vraag duikt telkens opnieuw op, helaas vaak na een tragische gebeurtenis. Mensen die intensief of occasioneel aan meditatie doen gaan er onder door en niemand weet goed wat er moet gebeuren.
