• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Atheïst

Atheïst

26 september 2024 door Dharmapelgrim

‘Chef gelooft niet in een scheppende God, maar noemt zich niet vaak atheïst, omdat hem dat weer in een hokje plaatst. En hij haat hokjes,’ lees ik op de ochtend van 18 september in de dagelijkse bijdrage van de chef van de Kloosterbunker. Mooi. Ik houd ook niet van hokjes. Hokjes zijn mij veel en veel te benauwd! Maar wanneer je ben je eigenlijk atheïst?

Het voorvoegsel a- wijst op ‘nee’, ‘niet’, ‘zonder’ … dat soort zaken. Is een a-theïst dan iemand die zegt dat er geen god is? Weet ik niet. Zegt ie dan dat er misschien wel een god is, maar dat ie die god gewoon niet erkent? Weet ik niet! Het enige dat ik weet is dat ie zegt atheïst te zijn. En zelfs daar ben ik niet zeker van, want misschien zegt ie dat niet eens zelf maar zeggen ander dat over hem. Kortom: wat zegt dat eigenlijk, atheïst zijn? A-wat?

Een theïst gelooft dat er tenminste  één god bestaat en soms zelfs meer dan één. In de vroegste geschriften van het boeddhisme kun je over allerlei  goden  lezen die met Gautama in gesprek gaan. In dat licht bezien is iemand die de Tripitaka (de vroegste geschriften van het boeddhisme) serieus neemt allesbehalve een atheïst. Tenzij… ? Tenzij die iemand ervan uitgaat dat die goden helemaal niet echt zijn, en de gesprekken die deze gefantaseerde figuren met Boeddha voeren louter ‘bij wijze van spreken’ bestaan omdat je anders een in zichzelf murmelende monnik overhoudt.

In het boeddhisme heb je allerlei stromingen, waarvan sommige in mijn ogen gewoon theïstisch zijn. Zij erkennen meerdere goden en halfgoden, in allerlei rangen en standen. Wat dat betreft kun je het vergelijken met de Griekse mythologie, met Zeus als hoogste baas en een hele schare goddelijke familieleden, bastaards en weet ik wat nog meer.

Hoe meer ik over goden, halfgoden, religies, godsdiensten en wat al niet meer lees, hoor en nadenk, hoe meer ik erachter kom dat ik daar maar niet te veel over moet lezen, horen en nadenken, want ik word er hoorndol van. Iedereen heeft gelijk! Niemand heeft gelijk! En ik heb er inmiddels geen enkele behoefte meer aan om gelijk of ongelijk te hebben, te krijgen, of zelfs maar te vermoeden. Daarmee zeg ik niet dat ik opgehouden ben te beschouwen, opgehouden ben mij te verwonderen of opgehouden ben alles te nemen zoals het tot mij komt om daar vervolgens wel of niet op te reageren. Ik heb gevoelens, en meningen die niet in beton zijn gegoten. Ik leef de weg van de minste weerstand, net als water! De kracht van water is enorm… maar daar schrijf ik later misschien een keer over.

Terug naar het atheïsme. Er zijn mensen die het begrip ‘god’ ervaren of zien als een symbool voor het goede. Niks mis mee. Maar dan moet je consequent zijn en dat betekent dat je als atheïst ook geen geloof kunt hechten aan het woord ‘god’ als symbool voor het goede. Mijn vraag nu: is er een alternatief? Een beter symbool? Of schudden we alle symbolen en concepten als druppels uit onze vacht en gaan we verder zonder … Ik voorzie dan wel wat communicatieproblemen, want zonder symbolen en concepten wordt het uitermate lastig om het met elkaar ergens over te hebben. Iedere taal bestaat uit symbolen en iedere conversatie is alleen mogelijk door concepten te gebruiken. Andere woorden voor ‘concept’ zijn bijvoorbeeld: begrip, idee, voorbeeld, voorlopige formulering… En er bestaan meer betekenissen.

Laat ik afsluiten met het volgende: ik blijf het begrip God voorlopig nog gebruiken als symbool voor … (lees mijn bijdragen van afgelopen en komende tijd). Het is (voor mij) een bruikbaar concept.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharmapelgrim, godsdienst Tags: atheist, God, goden, theist, Tripitaka

Lees ook:

  1. Over Theologie deel 4 – Het Geloof  
  2. Over Theologie deel 6 – De Bijbel 
  3. Over Theologie 24 – Het Oude Testament
  4. Boeddha of Karl Marx

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 129 – vrede en alle goeds
    • De dood van de paus
    • Seks: Joodse posities in Joods Museum Amsterdam
    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.