• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Over Theologie deel 4 – Het Geloof  

Over Theologie deel 4 – Het Geloof  

14 februari 2022 door Dharmapelgrim

In het najaar 2021 beloofde ik min of meer een cursus theologie te gaan volgen. Daar ben ik nu mee begonnen. De schriftelijke cursus telt maar liefst 48 lessen en ik denk dat er over iedere les ongetwijfeld iets valt te schrijven, doordat de inhoud mij op gedachten zal brengen die ik wel wil delen. Vandaag:

Het Geloof

Eerst een paar kernzinnen uit deze les: 1) De Christelijke geloofsbelijdenis begint met de zin: ‘Ik geloof in God …’. 2) Geloven betekent ‘Niet zeker weten’ en 3) Geloven betekent ook: ‘Vertrouwen; je vertrouwen stellen in…’

Zonder het beginzinnetje  ‘Ik geloof in God,’ zou de rest van de belijdenis nergens op slaan. Wanneer je zegt in God te geloven zeg je twee dingen tegelijk. In de eerste plaats zeg je dat je niet voor honderd procent zeker weet wie of wat God is of waar het begrip ‘God’ precies voor staat. Zelfs mensen die ervan overtuigd zijn dat wél te weten, kunnen bij doorvragen niet anders dan toegeven dat hun geloof géén zeker weten is! Verder dan een ‘met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid’ komen ze niet. In de tweede plaats zeg je dat je erop vertrouwt dát God bestaat én dat God er voor jou is. Mensen die het zinnetje ‘Ik geloof in God’ uitspreken, zeggen daarmee niet veel anders dan Boeddhisten die zeggen dat ze hun toevlucht nemen bij of tot Boeddha. Boeddha is een realiteit en hij is er voor jou. Zou hij er niet voor je zijn, dan heeft het verdomd weinig zin je toevlucht bij hem te zoeken, toch?

Laat ik de hele Christelijke geloofsbelijdenis er eens bij nemen: “Ik geloof 1) in God, de Almachtige Vader, schepper van hemel en aarde; en 2) zijn enige zoon Jezus Christus, geboren uit de maagd Maria, die geleden heeft onder Pontius Pilatus; is gekruisigd, gestorven en begraven; die 3) nedergedaald is ter helle; de derde dag is verrezen uit de dood; opgestegen is ten hemel; en zit aan de rechterhand van God de Almachtige Vader. Ik geloof in de 4) de Heilige Geest; 5) de heilige (katholieke) kerk; 6) de gemeenschap van de heiligen; 7) de vergeving van zonden, 8) de verrijzenis uit de dood en 9) het eeuwig leven. Amen”

Laat ik eens proberen daar een Boeddhistische variatie op te maken: “Ik geloof in 1) Boeddha, de Zelf-Verlichte en 2) de door hem verkondigde vier edele waarheden; die 3) ons het achtvoudige pad uit het lijden heeft gewezen alvorens zelf op op hoge leeftijd te overlijden. Ik geloof in de 4) de Boeddhanatuur, 5) de gemeenschap van Bodhisattva’s 6) de sangha; 7) de verlichting; 8) het loskomen van het wiel van geboorte en dood; en 9) nirwana. Bodhi svaha!

Het is maar een poging. Lang heb ik er niet over nagedacht. Het zal dus wel rammelen en het staat iedereen vrij er van alles van te vinden. Afkraken mag. Mij gaat het om het geloof! Ik ben er eigenlijk wel van overtuigd dat er niet zo heel veel verschil zit tussen het geloof van Christenen en het geloof van Boeddhisten! Mensen hebben er een enorme behoefte aan ergens op te kunnen en mogen vertrouwen. Die behoefte zit diep in de mens; al sinds de oertijd. Geloven is diep en diep menselijk.

Zelfs wetenschappers die beweren nergens in te geloven, geloven toch! Zij vertrouwen erop dat wat zij doen zin heeft. Zouden ze daar namelijk niet op vertrouwen, dan zouden ze volslagen onzinnig bezig zijn. Geloof is de kurk waarop de menselijke geest in de oceaan van ‘niet weten’ dobbert.

Wat je als mens gelooft en waar je je individuele vertrouwen op stelt, is niet uit de lucht komen vallen. Opvoeding, onderwijs, studie en levenservaringen liggen eraan ten grondslag. Om te beginnen: waar groei je op? Waar geloofden jouw ouders, grootouders, opvoeders in? En wat droegen ze van dat geloof aan jou over? Welke verhalen, gewoonten, gebruiken, rituelen, ge- en verboden zijn deel uit gaan maken van wat jij ‘gelooft’? En als je dat weet, ben je er nog niet. Want wát heb je meegekregen van alles wat je hebt gelezen; gezien; gehoord?

Ja, gehoord. Veel sutra’s beginnen met “Evam me sutam’ (aldus heb ik gehoord). In vroeger tijden werden allerlei teksten mondeling overgeleverd. Het gevolg is dat wij zeer veel van vroeger weten van ‘horen zeggen’. Is dat erg? Nee. Het is wel tricky. Je moet gewoon geloven dat wat aan jou wordt overgeleverd wáár is. Anders gezegd: je moet er op vertrouwen dat wat ‘aldus is gehoord’ exact weergeeft wat er is gezegd. Daar heb je dat vertrouwen weer! Zonder vertrouwen, is ieder geloof niks anders dan drijfzand waar je in kopje onder kunt gaan. Uit modern wetenschappelijk onderzoek blijkt (aldus heb ik gehoord) dat zelfs de mensen met een perfect geheugen nooit 100% te vertrouwen zijn in wat zij hebben gehoord. Er sluipen onbedoeld, onbewust, kleine wijzigingen in hun verhaal. Kleine wijzigingen op kleine wijzigingen op kleine wijzigingen leveren op den duur behoorlijke veranderingen in een verhaal op. Het gebeurt zelfs bij punctueel overgeschreven verhalen! Een punt. Een komma. Een letter. Wil je een voorbeeld? Uit Christelijke hoek dan maar: Bij het tot stand komen van de Statenvertaling van de Bijbel, is lang en ernstig gediscussieerd over een komma. Stond er nu: 1) “Een boek beschreven van binnen en van buiten, verzegeld met zeven zegelen” of stond er 2) “Een boek beschreven van binnen, en van buiten verzegeld met zeven zegelen”. Versie 1 zegt dat er op de buitenkant van het boek iets te lezen staat. Dat betekent dat je tenminste IETS kunt weten. Versie 2 zegt dat er alleen aan de binnenkant van het boek iets valt te lezen, maar dat je daar niets van kunt weten. Zeg het maar. Wat geloof je?

Eén letter kan trouwens ook enorm verschil maken: hartelijke en hatelijke groeten schelen slechts één letter, maar gevoelsmatig ligt dat anders.

En vergeet andere factoren niet: klank (de Fransen zeggen niet voor niets ‘c’est le ton qui fait la musique’), klemtoon; context… en ga zo maar door.

Evam me sutam … interessant, maar voor mij niet afdoende.

Wat ik in de hele les over geloven mis, en misschien komt dat later nog in een andere les aan de orde, is ‘het ervaren’. Misschien komt dat ter sprake wanneer het over mystiek gaat. Ik wacht het af.

(wordt vervolgd)

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharmapelgrim, Geluk, godsdienst, Onderwijs Tags: boeddhanatuur, deel 4, geloof, geloofsbelijdenis, God, Maria, over theologie

Lees ook:

  1. Bovenal bemin de mens
  2. Over Theologie deel 3 – Opleiding
  3. Het jaar 2021 – dag 36 – nondeju
  4. Dick – Kaartje van God

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
26 sep
The Bodhisattva Vows: Making Bodhicitta work in daily life
26 sep 23
26 sep
cursusreeks Dhammakaya meditatie
26 sep 23
27 sep
Online Lezingenserie 'Universele Wijsheid' (2)
27 sep 23
27 sep
Online Service Bibliotheek Stichting Bodhisattva
27 sep 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Boeken – Tot onze grote spijt
    • Onderzoek Ipsos: 1 op 5 jongeren heeft klimaatstress
    • Securitybedrijf vermoedt malafide app in Apple Store gericht tegen Tibetanen
    • Eenheidsbewustzijn: een machtige monistische meme
    • Het jaar 2023 – dag 248 – waterkanon

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.