• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Over Theologie 20 – Het Nationaal Socialisme

Over Theologie 20 – Het Nationaal Socialisme

6 juni 2022 door Dharmapelgrim

In het najaar 2021 beloofde ik min of meer een cursus theologie te gaan volgen. De schriftelijke cursus telt maar liefst 48 lessen en ik denk dat er over iedere les ongetwijfeld iets valt te schrijven, doordat de inhoud mij op gedachten zal brengen die ik wel wil delen. Vandaag:

De kerk en het Nationaal Socialisme (deel 1)

Het Nationaal Socialisme? Wat heeft dat in godsnaam met theologie te maken? Nou, het hangt er maar vanaf hoe je er tegenaan kijkt. Ik denk dat iemand die iets over theologie wil weten niet om het Nationaal Socialisme heen kan. Het heeft – zoals eigenlijk tot nog toe geen enkel theologisch onderwerp  – niets met Theo zelf te maken, maar daarentegen wél alles met hoe mensen met Theo omgaan. Althans, dat is mijn mening.

De Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP) ontstond in 1920 uit de in 1919 opgerichte DAP. Onder Hitler en zijn maten groeide de beweging als kool. Hitler plaatste het begrip “Nationaal” vóór het begrip socialistisch, waarmee hij impliciet aangaf dat in de Duitse natie geboren en getogen mensen meer rechten hadden dan anderen. Al gauw werd dat onder invloed van ene Herr Alfred Rosenberg  verengt tot blanke, Germaanse (arische) mensen.

De NSDAP zocht een krachtig symbool, en de partij vond dat in de swastika, het hakenkruis. Sindsdien associëren veel mensen dat symbool met het nationaal socialisme en de aanhangers daarvan, de nazi’s. Dat is tragisch. Want het hakenkruis is veel ouder dan het nationaal socialisme en heeft oorspronkelijk een betekenis die letterlijk haaks staat op zo’n beetje alles waar het tegenwoordig mee in verband wordt gebracht. Er zijn in Irak swastika’s gevonden van duizenden jaren oud. Ook de Indusbeschaving van 3300 – 1300 v. Christus kende de swastika als ‘wel-zijn-teken’. Het staat onder meer voor het levensrad; en voor geluk, levenskracht en beweging. Het is dus eigenlijk een heel positief symbool dat vandaag de dag in oosterse culturen nog steeds in religieuze context wordt gebruikt. In het boeddhisme en hindoeïsme kom je dit symbool regelmatig tegen op de borst of voeten van boeddhabeelden. En in India en Nepal zijn veel tempels versierd met swastika’s. Niemand denkt daar negatief over de swastika, tenzij zwaar beïnvloed door westerlingen. Je kunt gerust stellen dat de nazi’s dit symbool hebben verkracht! Ik vind dan ook dat mensen die eisen dat het hakenkruis als symbool overal ter wereld verboden moet worden, voorbijgaan aan de véél en véél langere positieve geschiedenis ervan. Ik denk ook: stel dat één of andere onbenul het kruis als symbool gaat gebruiken voor kwalijke praktijken…gaan we dat dan ook verbieden? Als het antwoord daarop “ja” is, dan had dat al verboden moeten zijn. Denk aan de misdaden begaan tijdens kruistochten en aan alle andere misdaden die in de loop van honderden jaren zijn begaan onder het symbool van “het kruis”. En gaan we straks wellicht de letter Z verbieden omdat Rusland die letter op tanks en en ander oorlogstuig kalkt en in propaganda gebruikt? Dan kunnen wij straks, staand op het Noordseestrand, de son langsaam in see sien sakken.

We gaan verder. Zoals ik al aan het einde van mijn vorige column schreef, wilde de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei naar eigen zeggen een positief christendom vertegenwoordigen, zonder zich specifiek ergens aan te verbinden. Het zag zowel het katholicisme als het protestantisme als negatief en beschouwde het joodse geloof zelfs als ‘vergiftigend’. Tegelijkertijd ontstond er (niet bij iedereen, maar zeker bij de ‘influencers’ van die tijd) een hang naar alles wat te maken had met Germaanse en Noorse mythen, sagen, legenden én goden. De Germaanse strijdersethos kwam krachtig terug van nooit helemaal weggeweest.

Veel mensen realiseren het zich niet, maar de haat tegen de joden werd bij Hitler slechts overtroffen door … zijn haat tegen het christendom. Dat had waarschijnlijk met zijn jeugd te maken, maar dat doet er verder niet toe. Hij had voor de christenen wellicht een zelfde oplossing in petto als voor de joden, we zullen het nooit weten gelukkig. Hitler vond een medestander in Rosenberg. Rosenberg (en niet Hitler!) bepleitte het volledig laten verdwijnen van zowel het Jodendom als het Christendom! Je was óf Duitser óf christen. Beide tegelijk zijn, dát kon niet. Zowel het protestantse als het katholieke christendom diende dus met wortel en tak te worden uitgeroeid. Maar, dat vereiste wel een uitgekiende stap voor stap politiek, om onrust onder het volk te voorkomen en om de kerk niet in het harnas te jagen, want de kerk was invloedrijk en machtig. Het Duitse volk moest terug naar een sterk geloof in een God die samenviel met de natuur, zonder weekhartig (joods-christelijk) medelijden met zwakkeren. En zwakkeren, dat waren alle niet Arische mensen, of mensen die een gebrek hadden, mentaal niet in orde waren, niet blank, en ga zo maar door. Eigenlijk iedereen dus die niet voldeed aan het ideaal van de krachtige gezonde, intelligente, blonde, blauwogige Ariër! Het verwondert mij nog steeds dat niemand toen aan een rijtje nazi-kopstukken dacht. Ik zie namelijk met de beste wil van de wereld geen krachtige gezonde, intelligente, blonde, blauwogige Ariërs in Hitler, Himmler, Goebbels en andere figuren.

Hitler en consorten waren geen atheïsten! Zij geloofden wel degelijk in een God, en zelfs in Christus. Alleen gaven ze er een twist aan  die van Europa een Germaans rijk moest maken. Het christendom werd in alle opzichten gegermaniseerd. Het kerstenen van de Germanen (ten tijde van Bonifatius en Willibrord) was in zekere zin dus mislukt. Was het duizendjarig rijk dat Hitler voor ogen stond wellicht een soort wraak op de loop van de geschiedenis tot dan toe? Hitler wilde met het jodendom ook het door de jood Paulus gepropageerde christendom – met name de katholieke versie ervan – én het bolsjewisme uitroeien. Zo nodig door leugens als waarheid te verkopen; beloften te breken en spelletjes te spelen. Alles was geoorloofd, zolang het maar het gewenste effect had. De christelijke moraal was in strijd met de visie van Hitler, die compromisloos te werk ging en uitroeien tot norm had verheven.

Deed de kerk dan niets? De kerk deed juist heel veel! Al vroeg werd er voor de standpunten en het programma van de NSDAP gewaarschuwd.

Het bleek in de praktijk echter bijzonder lastig, soms zelfs schier onmogelijk, om tegen de propagandamachine van de NSDAP in te gaan. De achterliggende gedachte van die propagandamachine was: “als je een leugen maar vaak genoeg en met steeds voldoende overtuigingskracht overbrengt, wordt die leugen vanzelf een waarheid.” Helaas is die gedachte zelf een waarheid als een koe. De propagandamachine van Rusland lijkt anno 2022 exact dezelfde gedachte te volgen. En het werkt, althans voor di mensen die alleen de als waarheid gepresenteerde leugens opgedist krijgen. Het is ook verleidelijk… zeg maar vaak genoeg en met volle overtuiging dat meneer X of mevrouw Y niet te vertrouwen is, en op den duur vertrouwt vrijwel niemand meneer X of mevrouw Y nog. En daar kan meneer X of mevrouw Y dan niks meer aan doen. Het is helaas een droevig feit: in iedere greep naar de macht en in iedere strijd sneuvelt de waarheid als eerste. Of, zoals Mao Zedong dat in zijn Rode Boekje schreef: de waarheid komt uit de loop van een geweer.

Als de geschiedenis van de NSDAP en de Tweede Wereldoorlog iets duidelijk hebben gemaakt, is dat alle partijen zich op een of andere manier God eigen hebben gemaakt. Ze hebben het in ieder geval geprobeerd. “Waar is / was God!?” riepen en roepen mensen tijdens en na de gruwelen van de vernietigingskampen, de verwoestende bombardementen en de nietsontziende slachtpartijen op stranden en slagvelden, in ontbladerde oerwouden en onder de rook van in brand staande olievelden. Goeie vraag.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharmapelgrim, Geluk, godsdienst, Krijgsmacht, Onderwijs, Politiek Tags: hakenkruis, Hitler, natuur, NSDAP, rol kerken, Rosenberg, swastika, Tweede Wereldoorlog

Lees ook:

  1. Joden, hindoes en boeddhisten en de betekenis van het hakenkruis
  2. Joden, hindoes en boeddhisten en de betekenis van het hakenkruis
  3. Amerikaanse senator trekt ‘hakenkruiswetsvoorstel’ in na verzet Hindoes en boeddhisten
  4. ‘Japanse zenpriester wil originele betekenis swastika behouden’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Bas hoppel zegt

    7 juni 2022 om 08:16

    Goed verwoord en helemaal waar. Mijn complimenten voor de schrijver. Jammer dat maar een klein gezelschap uw artikel heeft kunnen lezen. Het zou meer aandacht verdienen in bijv de dagbladen trouw of de Volkskrant of nrc

    • Dharmapelgrim zegt

      7 juni 2022 om 11:49

      Ik ben niet uit op een grotere ‘Bühne”. Het staat deze bladen evenwel vrij eea over te nemen.

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • 30 augustus 2022
    Inloopavond Maitreya instituut Amsterdam
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Boekbespreking – Vrije staatkundige stellingen

    Erik Hoogcarspel - 17 augustus 2022

    De “Vrije staatkundige stellingen” ademt de sfeer van de moderniteit, de sfeer die het meest treffend werd verwoord door René Descartes, die 15 jaar daarvoor was overleden. Alles wat werkelijk is, is redelijk en alles wat redelijk is, is werkelijk.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – deel 2

    Kees Moerbeek - 14 augustus 2022

    De belangrijkste taak van de rechtvaardige, ‘wiel-draaiende vorst (de rājā cakkavattī) is het opheffen van armoede, die leidt tot diefstal en ander moreel wangedrag. De manier om criminaliteit te bestrijden is niet wreder straffen en de wet strikter toe te passen, maar mensen een gelegenheid en een perspectief bieden om op een eerlijke manier hun brood te verdienen. Hebben de mensen een acceptabele levensstandaard dan berokkenen zij anderen geen kwaad en zal het land vrede en rust kennen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2022 – dag 228 – nattigheid
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • BD stopt met Halte Hertenkamp
    • Guy – Stilte
    • Suu Kyi – tot in totaal 17 jaar gevangenisstraf veroordeeld

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens