• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Wat is de waarde van deze mislukking?

Wat is de waarde van deze mislukking?

11 februari 2022 door Joop Ha Hoek

De Antwerpse huisarts en hoogleraar huisartsengeneeskunde aan de Universiteit van Antwerpen, Dirk Avonts liep in het wetenschappelijk onderzoek tegen grenzen aan. Het boeddhisme biedt hem een tegenwicht. Daarin vindt hij de eenvoud en de rust, stelt daar geen vragen bij.

‘Behalve arts ben ik ook wetenschappelijk onderzoeker. Die twee zijn zeer aanvullend. Geneeskunde is al complex genoeg maar in het wetenschappelijk onderzoek raak ik de grenzen van onze huidige kennis. Wetenschap bedrijven vereist een vechtersmentaliteit, het gaat nooit over rozen. Hypotheses worden onderuit gehaald als er geen bewijs voor wordt geleverd, dat kan frustrerend zijn. Sommige collega’s haken daardoor finaal af. Het enige dat we weten is dat we het nooit zeker zullen weten. Dat is een spanningsveld. De boeddhistische houding is: kan dit ogenschijnlijke negatieve resultaat bijdragen om dichter bij de waarheid te komen. Wat is de waarde van deze mislukking? De kern van het boeddhisme, om dingen grondig te onderzoeken, sluit hierbij zeer nauw aan. Zij daagt je voortdurend uit om anders tegen zaken aan te kijken.’

‘In mijn vak krijg ik te maken met teleurstellingen en andermans onzekerheid. In het boeddhisme vind ik geen antwoord maar een manier om hiermee om te gaan. De eenvoud gewoon aanwezig te laten zijn, het perspectief dat daarin gegeven wordt, daar komt het voor mij op aan. Niets meer dan dat. Zo gauw het naar religie neigt en er chakra’s, wedergeboorte en dat soort zaken aan te pas komen, haak ik af. Ik vind het niet belangrijk of dit het laatste moment van dit leven is of het eerste van mijn volgende. Voor mij is het uitgangspunt; blijf bij wat je gewaar wordt. Bij wat je ziet en voelt en ga niet verder dan dat. Vandaar dat ik het theravadaboeddhisme beoefen, ik blijf graag bij de essentie, de eenvoud, het simpele. Een van de eerste keren dat ik in het boeddhistische centrum Ehipassiko in Antwerpen kwam vroeg ik aan leraar Paul Van hooydonck: wat is dat eigenlijk, boeddhistische meditatie? Hij antwoordde: “dat is de training van de geest, kijken wat er gebeurt”. En waarvoor, vroeg ik hem. “Dat weet ik niet”, zei hij, “dat vul je zelf in”. Dat is voor mij de essentie. Zien wat er gebeurt, hoe het voelt en meer niet. Daarin is geen plaats voor hiërarchieën of opstijgende energieniveaus. Voor mij telt het hier en nu, dat wil zeggen elk moment ten volle in het moment zijn. Dat is moeilijk. Als je erg geconcentreerd met dat moment bezig bent, is die aanwezigheid in het moment er niet ten volle. Want je laat het niet los. Dat doe je pas door er niet mee bezig te zijn. Heel paradoxaal.’

‘Dat we veel zaken niet kunnen beïnvloeden in ons leven lijkt in de geneeskunde niet waar te zijn. Maar uiteindelijk maken we als artsen de tijd tussen geboorte, wanneer de aftakeling begint, en het sterven, alleen maar zo comfortabel mogelijk. We kunnen de kwaliteit van het leven verbeteren en mensen door cruciale momenten halen, zoals de natuur ook doet. Op het gebied van pijnbestrijding kunnen we veel. Maar kanker kunnen we niet voorkomen en een infarct ook niet. Wel vertragen en uitstellen. Het enige waar de geneeskunde zwaar succes in heeft, is het vaccineren. Het ultieme voorbeeld is dat de pokken verdwenen zijn. Verder kunnen we weinig betekenen. Onze kennis is niks. Als het boeddhisme stelt dat alles lijden is, dan betekent dat dat we niets weten. Als ik het lijf van een patiënt onderzoek, ben ik eigenlijk met een black box bezig. Haal de gegevens er maar eens uit. Van veel dingen weten we maar een beetje. Al lijkt het vaak anders. Medische studenten schatten, als ik ze dat vraag, dat de medische wereld 95 percent van alle infecties kent, terwijl dat maar vijf is. Dat neigt naar hoogmoed, ze overschatten de medische wetenschap. Bij patiënten merk ik dat ze de link met hun lichaam kwijt zijn. De wetmatigheid dat je aftakelt, dat ze niet meer beseffen dat het op een bepaald moment gedaan is. We verdringen dat we oud worden, dat we eens zullen sterven.’

‘Ik ben dertig jaar geleden huisarts geworden omdat ik graag coach en mensen wil helpen. En ook vanwege het persoonlijke contact. Ik heb de gave om problemen rustig te bevragen en te analyseren en raak nooit in paniek. Okay, waar beginnen we mee? Orde op zaken stellen. Artsen zijn doeners. In het begin van mijn praktijk dacht ik zelf patiënten te moeten helpen. Nu help ik de mensen zichzelf te zijn door hun klacht of probleem met hen te analyseren en het daarna terug te geven. Arts en patiënt hebben een gedeelde verantwoordelijkheid, ik heb niet graag dat ze zich afhankelijk van mij opstellen. Ik ben een soort coach, een trainer, maak zaken voor patiënten helderder zonder dat ze direct mijn rol daarin bemerken. Die gesprekken, dat contact, boeien mij enorm. Maar als de patiënt na afloop van het consult vraagt: dokter, wat moet ik nu doen, dan besef ik dat het gesprek niet goed verlopen is. Het probleem wordt weer bij mij gelegd en we zitten in een fuik die steeds enger wordt. Dat is een onvruchtbare arts-patiënt relatie.’

‘Ik functioneer niet anders dan andere huisartsen. Mensen komen bij mij omdat ze iets meemaken dat ongewenst is. Ze willen van de pijn, de hoest af. Of van kanker genezen. Ik behandel ze op reguliere wijze. Waarin mijn behandeling wel afwijkt, is door ze uit te nodigen eens stil te staan bij de momenten dat ze zich ziek voelen of medicijnen slikken. Beleef die tien seconden per dag bewust in plaats van steeds te tobben of medicijnen wel zijn ingenomen. En laat dat moment ook weer los, laat het passeren. Je kunt astma hebben, maar ben je dan een astmapatiënt? Of ben je dat op het moment dat je je puffer gebruikt? Zo kan ik patiënten leren anders tegen hun ongemak aan te kijken zodat ze daar beter mee om kunnen gaan. Een probleem is dat net die mensen naar een arts gaan die dat moeilijk lukt. Een flink deel is bovenmatig angstig. Niet omdat er al iets gebeurd is, zoals bij een posttraumatisch stresssyndroom, maar omdat ze iets interpreteren als een voorbode van wat komen gaat. Ze kunnen die signalen ook op een andere wijze vertalen, maar dat lukt niet omdat dat ene overheerst. Als mensen zo in hun angst vastzitten en mijn uitleg gaan gebruiken om hun vooringenomenheid te versterken, heb ik daar weinig grip op. In ernstige gevallen helpt een training mindfulness cognitieve gedragstherapie. Waarin mensen die het moeilijk hebben getraind worden om daar op een andere manier mee om te gaan. Zoals iemand na een hartinfarct getraind wordt om de conditie van zijn hart op te vijzelen om weer te kunnen joggen, te fietsen, naar zijn werk te gaan. In mindfulness raken mensen doordrongen van het feit dat gedachten komen en gaan. Dat ze zaken los kunnen laten.’

‘In meditatie kun je het bijna niet fout doen, ook al word je tachtig keer afgeleid. Als mensen doorhebben dat het geen competitie is, gaan ze daar gemoedelijker mee om. Het gaat om de intentie, ik heb mijn best gedaan. Het kan niet elke dag even goed zijn. Een dergelijke ervaring totaal buiten mijn beroepsleven, heeft invloed op mijn functioneren. Het vertrouwen, het was okay vandaag. Vroeger was ik meer ontvankelijker voor negatieve kritiek van mijn patiënten. Dan putte ik me uit in excuses als ik een patiënt kort had gehouden. Nu denk ik, het is zijn beleving, ik had daar een reden voor.  Dat is spijtig maar niet anders. Het boeddhisme geeft mij een bepaalde fierheid. Aan het eind van de dag gooi ik alle briefjes met complimenten en kritiek weg. Zodat ik de volgende dag weer met een schone lei kan beginnen. Dat is gelijkmoedigheid, laat maar komen. Even intens beleven en dan weer doorgaan.’

Categorie: Boeddhisme, Geluk, Gezondheid, Interviews, meditatie, Onderwijs, Zorg Tags: dood, geboorte, geen competitie, training, vechtersmentaliteit, vertrouwen, wetenschappelijk onderzoek

Lees ook:

  1. Zeshin – Wie heeft er tijd om te huilen
  2. Zin en onzin
  3. Piet van Leeuwen, hospice-arts: ‘Sterven is vertrouwen’
  4. Het jaar 2020 – dag 139 – franciscus

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet
    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.