• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » De kunst van het geluk 1

De kunst van het geluk 1

15 juli 2021 door Ksaf Vandeputte

‘Gelukkig zijn is wanneer wat je denkt, wat je zegt en wat je doet in harmonie zijn.’

Mahatma Gandhi

Ik heb het altijd moeilijk gehad met het begrip ‘geluk.’ De westerse invullingen ervan zijn vaak beperkt tot de sentimentele opvatting dat je altijd ‘happy, happy’ moet zijn en de kreet ‘you can make it all by yourself.’ We kunnen inderdaad kiezen voor gedrag dat ons al dan niet gelukkig maakt. In boeddhistische termen: we kunnen kiezen of we zaadjes voor heilzame opvattingen en gedrag water geven, of we dat we ook de niet heilzame varianten begieten. Maar de neoliberale opvatting dat we ‘alles zelf doen’ is een mythe. Alsof we allen ons eigen brood bakken, kleren maken en eigen vuilnis ophalen.

Op een paar mensen na die weinig trauma’s hebben opgelopen of een onverwoestbaar optimistische aanleg hebben, zoeken de meesten onder ons een leven lang naar wat nu precies heilzame of niet heilzame gedachten zijn. Wat vervolgens de nog veel grotere vraag oproept hoe we die mooie inzichten in heilzaam of niet heilzaam gedrag omzetten.

Jaren geleden vond ik een tweedehands exemplaar van ‘De kunst van het geluk’, een boek van de Dalai Lama. Ik aarzelde tussen de voordelige prijs en de al te vrolijke titel. Het boek bleef jarenlang ongelezen, tot ik een paar andere boeken las waarin de Dalai Lama op een zeer open, intelligente én wijze manier de dialoog aanging met wetenschappers. Ik las ‘De kunst van het geluk’ en kon aangenaam verrast mijn vooroordelen loslaten.

De Dalai Lama begint met vast te stellen dat geluk niet voortkomt uit genot. Dat laatste is vluchtig en leidt niet tot stabiliteit of een diepere tevredenheid, laat staan tot zinvolheid. Wat wel zin geeft is het eenvoudige besef dat we hoe dan ook onderdeel zijn van de mensheid, van een groter geheel. Zoals ik vrij wil zijn van lijden, willen ook andere mensen dat. We zijn lotgenoten, zowel in ons lijden als in ons verlangen naar geluk. Zoals de psychiater Viktor Frankl het zei: ‘De mens is klaar voor alle lijden, als hij maar de zin ervan inziet.’

Het is duidelijk dat negatieve opvattingen geluk in de weg staan. Zoals er schadelijke stoffen zijn voor ons lichaam, zijn er schadelijke gedachten en praktijken voor onze geest. Dat zijn de basisoorzaken van lijden, we klampen ons vast aan genot en aan anderen, we willen de realiteit niet onder ogen zien als die te pijnlijk is. Minder duidelijk is dat het grootste obstakel voor geluk is dat we het najagen, omdat we het buiten onszelf situeren. Waardoor we het zien als iets dat op zichzelf bestaat, iets wat we ooit zouden kunnen bezitten. Door het te verzelfstandigen en als bezit te beschouwen installeren we angst in onszelf, want wat je bezit kan je verliezen. Geluk is open van geest zijn, zodat dat we niets willen bezitten, niets verwachten en niets moeten. Geluk is tevreden zijn met wie we zijn en vooral met wat we doen en betekenen voor anderen.

Onze intelligentie maakt ons minder afhankelijk van fysieke ontberingen, we gaan minder dood aan ziekte en honger. Maar onze intelligentie creëert ook de misvatting dat we niet afhankelijk zijn van anderen. De centrale boodschap van de Dalai Lama is een radicale omkering van die misvatting. Vanaf onze geboorte hangen we af van anderen, van hun liefde, hun mededogen. Als we dat beseffen, kunnen we inzien dat anderen afhangen van onze liefde, ons mededogen. Precies dit inzicht leidt tot geluk. Wanneer we radicaal kiezen om goed te doen, bouwen we negatieve gewoonten af. Niet agressie en egoïsme zijn onze natuur, maar een allesomvattend mededogen met al wat leeft.

Mededogen als levenshouding leidt tot stabiliteit. Wanneer we ons verbonden voelen met anderen en met een groter geheel, zijn we minder afhankelijk van zowel tijdelijk lijden als van tijdelijk genot. Door het aannemen van het grootst mogelijk perspectief, counteren we de automatische neiging van onze geest om zich te vernauwen tot louter de eigen beleving. We zijn ook in staat om vanaf een sympathiserend afstandje naar onszelf te kijken en vooral om te zien wat er op de lange termijn aan de hand is.

Nieuw, positief gedrag inoefenen vraagt om volgehouden overtuiging. Om te beletten dat onze  overtuiging slinkt, kunnen we een gevoel van hoogdringendheid opwekken, als besef van onze eindigheid. De uitdaging wordt dan dat we elk moment benutten om te doen wat goed is voor onszelf en voor anderen.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dalai Lama, Geluk, Gezondheid, Ksaf, Pakhuis van Verlangen Tags: compassie, de kunst van het geluk, empathie, fysieke ontberingen, geluk, genot, liefde, mededogen, negatieve opvattingen, positief gedrag

Lees ook:

  1. Ksaf – Van empathie tot liefde
  2. Isabella van Vliet over misbruik binnen Shambhala – ‘ik zal niet langer zwijgen’
  3. Levensvreugde in onvoltooid verleden tijd
  4. Bovenal bemin de mens

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ksaf Vandeputte

De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers. www.meditatief.be 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
30 sep
retraite Bhikkhu Analayo
30 sep 23
05 okt
ONLINE cursusreeks Dhammakaya meditatie
5 okt 23
07 okt
Global Kum Nye fest
7 okt 23
07 okt
Onderscheid tussen ons denken en onze zintuiglijke ervaring van deze werkelijkheid
7 okt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 257 – BERG
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • Boeken – Tao Te Tjing
    • Extinction Rebellion eist: sluit de gifkraan, stem tegen glyfosaat
    • Guy – De Vasala Sutta

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.