Waarom zorgen we voor elkaar? De coronacrisis laat duidelijk zien dat mensen elkaar helpen en opvangen, ook zonder dat ze daar zelf beter van worden. In veel religies wordt dit omkijken naar de medemens naastenliefde genoemd. Ook in het humanisme is naastenliefde een belangrijke term. Wat betekent naastenliefde in het humanisme? En hoe verhoudt die humanistische betekenis zich tegenover de christelijke en boeddhistische betekenis van naastenliefde?
God en de stad; zorg voor de ander | Lezing en gesprek (zaal en livestream) met humanisme-kenner Niels De Nutte, theoloog Janneke Stegeman en religiewetenschapper Paul van der Velde
Humanistische naastenliefde
Binnen het humanisme staat menselijke waardigheid centraal. Hoe verhoudt dit zich tot naastenliefde? En kun je beter voor je naasten zorgen als je je niet beroept op een hogere god? Naastenliefde klinkt bijna ouderwets, maar we zien het overal om ons heen. Buren brengen elkaar eten en passen op elkaars kinderen. We geven geld aan slachtoffers van natuurrampen. En we doen vrijwilligerswerk, dicht bij huis, of soms voor een schamel salaris in moeilijke omstandigheden in een ontwikkelingsland. We doen dit niet alleen voor het goede gevoel dat het ons geeft. Sterker nog, vaak gaat het om gedrag dat nadelig is voor een individu of groep, maar wel volledig sociaal geaccepteerd is. Waarom voelen we ons verantwoordelijk voor het welzijn van onze medemens?
Religieuze begrippen
Veel religieuze begrippen die eeuwenlang voor iedereen gemeengoed waren, zijn met de secularisatie uit het dagelijkse taalgebruik verdwenen. Of ze bestaan nog, maar hebben een hele andere betekenis, soms zelfs negatieve betekenis gekregen. De hernieuwde aandacht voor religie, ook door de (op)komst van boeddhisme en islam, maakt het interessant om deze begrippen nog eens onder de loep te nemen.
God en de stad
Geïnspireerd op de succesvolle Worstelen met God-reeks van Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat deBuren werkten Radboud Reflects en deBuren een nieuwe reeks uit: God en de stad. Tijdens de avond staat één religie en één thema centraal. Daarnaast is er een panel met twee wetenschappers die vanuit twee andere religies naar het thema kijken. Humanisme-kenner Niels De Nutte steekt van wal met naastenliefde. Hoogleraar Aziatische religies Paul van der Velde en theoloog Janneke Stegeman reageren als panelleden vanuit boeddhistische en christelijke hoek. In een intermezzo wordt het thema op artistieke wijze aangevuld. Cees Leijenhorst leidt het gesprek.
Over de sprekers:
Niels De Nutte doet onderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel naar de geschiedenis van vrijzinnigheid en humanisme. Daarnaast is hij consulent bij deMens.nu.
Janneke Stegeman is theoloog gespecialiseerd in het Oude Testament. Ze onderzoekt de rol van conflict in de ontwikkeling van religieuze tradities. Daarnaast was ze Theoloog des Vaderlands en publiceerde ze Alles Moet Anders. Bevrijdingstheologie voor Witte Nederlanders (2017) en Heb je Hem weer. 24 Preken voor sceptici en andere gelovigen (2016).
Paul van der Velde is hoogleraar Aziatische religies aan de Radboud Universiteit. Hij publiceerde talrijke boeken over boeddhisme en andere Aziatische religies voor een breed publiek.
Schrijfster Simone Atangana Bekono zorgt voor een cultureel intermezzo. Diversiteit is een belangrijk thema in haar werk. Haar debuutroman Confrontaties kreeg vier sterren in de Volkskrant.
Deelname: Dit programma kun je online via een livestream bijwonen. Deelname aan de livestream is gratis. Schrijf je in en ontvang de reminder, de link naar het verslag en aanvullende informatie van deze livestream in je mailbox.
Dit is een programma van Radboud Reflects en Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat deBuren.
Schrijf hier in voor de livestream