Vriendelijkheid en beleefdheid zijn in het dagelijks verkeer de beste smeerolie denkbaar. Dat wist de van huis weggelopen asceet Boeddha al.
Columns
Het jaar 2024 – dag 261 – zilverenvogel
De boeddhistische meesters en luchtvervuiling.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
De dharma die door ons heen vloeit
Kortom, boeddhisme is niet makkelijk. Je kunt wel hopen dat al het inzicht, samengebald in het moment, in meditatie tot je komt, maar zonder je hersens te gebruiken zou werkelijk inzicht wel eens bij ijdele hoop kunnen blijven.
Het jaar 2024 – dag 260 – bukgeluk
Bukken om gelukkig te worden.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Boeddhistisch universalisme
Chih-i bouwde voor het Chinese boeddhisme het soort Grote Tent. Vanuit Zen zijn Amida en nembutsu in zekere zin bijzaak, maar in een Grote Tent zouden ze er op voet van gelijkwaardigheid bij kunnen horen. Er gaat een wereld voor me open. Er is wellicht nog veel meer dan Amida en nembutsu. Boeddhisme is in de loop van de geschiedenis zo verkokerd en gespecialiseerd geraakt, maar er zijn dus meer historische voorbeelden van een inclusieve beoefening.
God en Satan
Voor mij is God een soort persoon. Seksloos, genderloos en alles tegelijk. Ik zeg uit gewoonte ‘Hij’ als ik het over God heb, maar anderen vinden ‘Moeder Natuur’ passender. Wat past is afhankelijk van de eigenschap die op de voorgrond staat, of die jij op de voorgrond plaatst.
De Grote Tent van Tegenspraak
De Grote Tent van Tegenspraak als beeldspraak kan richtinggevend zijn van het soort publieke boeddhistische discours dat je je zou wensen. De Grote Tent zelf als beeldspraak kan richtinggevend zijn voor het type boeddhisme waarvoor je je sterk wilt maken. In mijn voorstelling van de Grote Tent is er ergens ook ruimte om een kaarsje op te steken zonder dat het hele tentdoek in de hens gaat.
Guy – dhammazaadjes – De realisatie van stroombetreding
…
Er wijzer van worden
De eerste twee jaar dat ik mijn zentraining (intern) deed op het zencentrum de Noorder Poort in Wapserveen, heb ik geen boeken gelezen. En zeker geen boeken over zen of over boeddhisme. Eigenlijk ben ik daar heel blij om. Daardoor kon ik mijn ervaringen niet ‘invullen’ .
Breuklijn door de menselijke conditie
Al die flarden van verhaallijnen brengen mij echter in verwarring. ‘Precies hier en nu, als niets lukt, wat doe je dan?’ Een levensechte koan. Dat is dus waarom ik in de put zit.
B’eter Appeltaart
Terwijl ik dit schrijf liggen ze naast me op tafel heerlijk te geuren: vers geraapte appels uit eigen tuin. Onze appelboom heeft dit jaar, veel vroeger dan andere jaren, een behoorlijke oogst appels opgeleverd. We plukken ze niet, nee, we rapen de afgevallen appeltjes. Kilo’s. Liefst vóór de slakken en andere dieren ze al te veel aanvreten of de beurse plekken (door de valpartij) rotte plekken worden.
Mildheid en meedogenloosheid
Laten we mild zijn voor onszelf. We zijn zo kwetsbaar en we leven niet zo lang. Wanneer we mild zijn voor onszelf hebben we geen schuld, moeten we niets veroordelen, zelfs niet beoordelen. Ook anderen niet, want ook lijk dat niet altijd zo, zij zijn even kwetsbaar als wij. Dat is de essentie van boeddhistisch mededogen.
Het jaar 2024 – dag 257 – dertien
Vrijdag de dertiende, ik hou wel van de drie.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Voorkom ongelukken!
Seksualiteit (en daarmee seks) is er ook nu eenmaal. Geen mens kan daar wat aan doen, toch? Je krijgt een erectie of je wordt nat. Het kriebelt. Het jeukt. Het verlangt en het ‘weert’. Dag in dag uit. En als de manier waarop wij met zijn allen het seksklimaat veranderen, veranderen individuen langzaam maar zeker mee. Dat gebeurt al, of je dat nu leuk vindt of niet.
VrijdagZindag – De gekooide God
Feitelijk zet de georganiseerde religie God gevangen. Dat gebeurt niet alleen in de orthodoxie. In een beveiligde comfort zone vereert elke religieuze groep een gekooide God. Omdat andere visies de groepsconsensus bedreigen, controleren religieuze leiders de verbeelding – terwijl dichters daar juist mee spelen. Hoe sterker de eigen identiteit, des te strakker de groepsgrenzen. Voor de variatie aan godsbeelden is daardoor doorgaans weinig ruimte.
Afscheid van de Boeddha is niet nodig
De democratisering van de Dharma gaf, eeuwen na de dood van de historische Boeddha, de stoot tot Mahayana, van oorsprong een beweging binnen het ‘oude’ boeddhisme die de beeldtaal van het religieuze voorstellingsvermogen vernieuwde. Ergens in de latere doorontwikkeling van Mahayana is men zich, helaas, tegen dat oude boeddhisme gaan afzetten. Dat houdt mede verband met de culturen waarin het boeddhisme landde, maar het blijft jammer dat het onderscheid zich in de hoofden van mensen nu heeft voortgezet. Alsof bodhisattva’s superieur zouden zijn aan arhats.
Het jaar 2024 – dag 256 -oeverloos
Joop, getuige van de Boeddha.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
De blinde vlek
Iedere typologie doet onrecht aan een immer rijk geschakeerde en per definitie veranderlijke en door onze beeldvorming mede bepaalde historische context. Maar dit geldt eveneens voor het denken in termen van boeddhistische scholen of tradities waarvan de lucht in onze tijd zwanger is. Ook zonder ‘zen’ te zijn of een leerling van de vroeg-twintigste eeuwse fenomenologie hoor je als boeddhist gewoon te kunnen doorzien dat iedere naam van een school niet meer is dan een losse flodder, of een vogel in de lucht die weg is wanneer je haar probeert te benoemen.
Het jaar 2024 – dag 255 – kloosterbunker
Hoe een bunker een kloosterbunker werd.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Een boeddhistische maatschappijvisie?
Bestaat er binnen het boeddhisme iets van een verbindende maatschappijvisie? Is zo’n visie per definitie een sociaalecologische? Terwijl paus Franciscus op wereldschaal het initiatief naar zich toetrekt met de contouren van een sociaal programma, maakt de urgentie van de problemen een omvattender bijdrage van het boeddhisme wenselijk.
Uitvaren met een schip dat op zee zal vergaan
Het lijden (dukkha) is niet het centrale idee van het boeddhisme. Geluk (sukha) is een even courant woord in de Palicanon. Ook de eerste edele waarheid is niet meer dan een platitude. Het is een simpele vaststelling. Er is nu eenmaal lijden. Overigens, als dat niet jouw ervaring is dan heb je er weinig boodschap aan. Geen probleem, er zijn nog interessante dingen in de wereld. Niemand zegt dat je de Boeddha moet geloven.
Guy – dhammazaadjes – De drievoudige training (P. tisikkha)
In concreto: hoe beter de moraliteit (juist spreken, juist handelen en juist levensonderhoud) is, hoe beter de concentratie (juiste inspanning, juiste aandacht en juiste concentratie) zal zijn. En hoe beter de concentratie, hoe beter de wijsheid (juist inzicht en juiste intentie) wordt.
Slachtoffer in het westerse kristalpaleis
Al een paar decennia geleden ging de Australische kunstcriticus Robert Hughes tekeer tegen de klaagcultuur, in zijn gelijknamige boek. Hij zag toen al een samenleving bezeten van therapieën. Het recht op het nastreven van geluk was vervangen door een recht op slachtofferschap, dat werd opgeëist door iedereen die zichzelf onderdrukt, achtergesteld of zielig vond.
Het jaar 2024 – dag 254 – omhetgoedetedoen
Een mooie mantra: goeddoen.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care outthere.
