Het afgelopen weekeinde verkeerde ik in het gezelschap van leerkrachten uit het vmbo en praktijkonderwijs. Prettige mensen in de omgang maar als ze over hun vak vertellen – twee ervan zijn al enkele jaren met pensioen, versomberen ze. Dan hoor ik ze praten over extreem geweld op school, gericht tegen leraren, getreiter van leraren door leerlingen, aangiftes bij politie door leraren en leerlingen en mala fide directies van de school die het personeel niet steunden, integendeel de wacht aanzegden en ze minder lesuren gaven omdat ze met hun ervaringen en verhalen daarover de ‘school in diskrediet’ brachten. Juristen en advocaten van onderwijsbonden werden door de leraren ingezet om hun recht te halen, vertelden ze. En die bonden bevestigen het gebrek aan respect maar ook gezag op die scholen. Het geweld ook.
Ik twijfel er niet aan dat de ervaringen van de leerkrachten waar zijn- ik ken er enkele persoonlijk die geestelijk en lichamelijk mishandeld zijn door leerlingen, meestal medelanders zoals ze door die leraren genoemd worden.
Dus het weekeinde kwamen die diepzwarte ervaringen weer op tafel en het leek erop dat de slogan ‘elk mens is van nature goed’ zo het vuilnisvat in kon. Op een gegeven moment werd ik zo kriegelig van die verhalen, het inktzwarte karakter ervan, dat ik zei: ‘Ik word hier heel erg beroerd van, willen jullie nou zeggen dat je kinderen voor galg en rad hebben opgeleid? Als het gedrag van die leerlingen ook na het verlaten van de school een permanent rottig karakter hebben, dan zouden de gevangenissen toch overvol moeten zitten met jullie oud-leerlingen, het aantal gevangenissen zijn uitgebreid en er zelfs strafkampen in Nederland zijn opgericht voor die duizenden criminele nu volwassen ex leerlingen. En ik geloof dat dat niet zo is, ik weet dat eigenlijk zeker. Ik weet ook dat jullie geleden hebben omdat jullie positieve inzet om leerlingen op weg te helpen in de maatschappij faalde in agressie. Maar door jullie verhalen lijkt het nu net alsof het vmbo een opleidingsinstituut is voor criminelen. En ik geloof dat dat niet zo is, dat die nare, vervelende etterbakjes op school uiteindelijk toch goed terecht zijn gekomen in de maatschappij, dank zij jullie. Is dat wel eens onderzocht, de toekomst van die leerlingen na het verlaten van de school, zodat jullie somberheid wat verlicht kan worden, dat je niet langer het gevoel hebt met de poten in de urine te hebben gestaan? Dat met de uitkomst van die onderzoeken de omgang met leerlingen en de kwaliteit van lesgeven kan worden verbeterd. En jullie humeur opgekrikt.’
De leraren zwegen.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Wulf zegt
Als je als docent dagelijks erg afziet door het gedrag van leerlingen binnen de school dan is het erg moeilijk om daar begrip voor te hebben omdat het later misschien wel weer goed met hen zal komen. Ook pubers kunnen sociaal gedrag vertonen mits meegekregen van thuis.