• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Dharmapelgrim – Bewustzijn en Zelfbewustzijn (4)

Dharmapelgrim – Bewustzijn en Zelfbewustzijn (4)

12 december 2021 door Dharmapelgrim

In een aantal afleveringen werkt Dharmapelgrim een gedachtegang uit die mogelijk licht werpt op … ja, waarop eigenlijk?

Met de zogenoemde Oerknal is een proces op gang gekomen waarin  de zichtbare werkelijkheid ontstond- zoals wij die kennen -. Er ontstond een universum, met sterrenstelsels, zonnen, planeten, manen en een heleboel losse dingen er in. Wij hoeven niet na te denken over hoeveel tijd dat proces precies in beslag nam, want Tijd is er alleen dankzij veranderingen en je merkt er pas iets van als je het gaat meten. (lees voorgaande artikelen).

Het zichtbare universum begon na de oerknal aan zijn eigen ontwikkeling. Tegelijk begon óók de onzichtbare werkelijkheid aan de eigen ontwikkeling! Er ontstond een onzichtbaar universum, vol onzichtbare sferen, dat in zijn geheel niettemin even reëel is als de sterrenstelsels, zonnen, planeten, manen en andere losse rommel die wij in het zichtbare universum kennen. Maar omdat het onzichtbaar is, zien we het niet. Dat is niet raar natuurlijk. Wat wel raar is, is dat veel mensen alles ontkennen dat ze niet kunnen zien. Daar wil ik het nu echter even niet over hebben.

Op aarde ontstond er door nog grotendeels onbekende processen leven: micro-organismen, insecten, planten, dieren … Maar gebeurde dat echt alleen maar op aarde? Dat weten we niet. Het is aannemelijk dat er verspreid in het zichtbare universum meer plaatsen zijn waar leven is. En dan is er dus nog die onzichtbare werkelijkheid.

Het allereerste “leven” had volgens mij géén stoffelijk lichaam. Het had slechts een lichaam dat bestond uit een begrensd geheel. En het kon zichzelf op een of andere manier vermenigvuldigen. En als je mij nu vraagt of ik even uit de doeken kan doen hoe het allemaal in zijn werk ging, is mijn antwoord heel eerlijk: ik heb geen flauw idee!

Ik ga er van uit dat ‘het bewustzijn’ er een rol in heeft gespeeld (en dat nog steeds doet). Wat bewustzijn precies is, weten geleerden niet. Dát het er is, is overduidelijk, maar waar het vandaan komt, hoe het werkt, en ga zo maar door, dát blijven vooralsnog raadsels.

Er zijn lieden die beweren dat alleen mensen een bewustzijn hebben, anderen gaan ervan uit dat er zeer veel wezens zijn met een bewustzijn. Engels sprekende Boeddhisten spreken over “sentiënt beings”  wat zoveel betekent als “bewuste wezens”. Daaronder vallen volgens hen ook regenwormen, torretjes en muggen. Volgens weer anderen (en daar hoor ik ook bij) heeft alles een bewustzijn, zelfs stenen. Hoe dat kan, leg ik nu uit. Ik begin met een definitie:

= Bewustzijn bestaat uit Reflectie/Resonantie =

Reflectie ken je ongetwijfeld van de spiegel. Een spiegel reflecteert licht, en daardoor ook jouw door licht beschenen gezicht.

Resonantie ken je waarschijnlijk van ramen die gaan trillen als er een luid geluid klinkt. Misschien ken je het zelfs van het (in het stripverhaal ‘Kuifje en het geheim van de Eenhoorn’) idee dat een operazangeres (Bianca Castafiore, gemodelleerd naar Maria Callas) een kristallen wijnglas kan laten knappen door het aanhouden van een hoge noot.

Bewustzijn ontstaat door reflectie/resonantie, wanneer twee of meer DWE (lees aflevering 1)  elkaar “aantikken” – ik heb er even geen beter woord voor -.  De DWE’s reflecteren elkaar en resoneren met elkaar. Stel je maar twee blinkende gongetjes voor die tegen elkaar slaan. Ze weerspiegelen elkaar en gaan beide trillen.

Het is natuurlijk wel zo dat het bewustzijn van een zandkorrel van een totaal ander niveau is dan dat van een mens! Maar het is niet wezenlijk anders! Beide bestaan uit reflectie/resonantie. Het verschil zit hem in:  kwantiteit, kwaliteit en duur.

Op het allerlaagste niveau ontstaat én dooft het bewustzijn instantaan, dat wil zeggen op hetzelfde moment als dat het ontstaat. De kwantiteit is minimaal (minder kan niet), de kwaliteit is absoluut basaal (ook hier: minder kan niet) en de duur is zo kort, dat zelfs een yoctoseconde een eeuwigheid lijkt. Kortom: stelt niks voor!

Op het allerhoogste niveau is het bewustzijn universeel, dat wil zeggen: de kwantiteit is allesomvattend; de kwaliteit is constant maximaal en de duur heeft geen duidelijk einde.

Het bewustzijn van de mens bevindt zich ergens tussen dat van een zandkorrel en het universele in. Dit is een aanname!

Ergens op de schaal tussen minimaal en maximaal bewustzijn, ontstaat ook nog eens Zelfbewustzijn. Dit is een bijzonder soort bewustzijn. Het ontstaat doordat er reflectie/resonantie optreedt dat zichzelf in stand houdt binnen duidelijke grenzen  Dat laatste is het belangrijkst! Het is alsof licht/geluid opgesloten zit in een ruimte waarbinnen het eindeloos kan blijven weerkaatsen en weerklinken.

Zelfbewustzijn bevindt zich op dezelfde ontwikkelingslijn als die waarop je alle bewustzijnsniveaus kunt plaatsen. Het kent daardoor uiteraard óók niveaus. Het laagste niveau van zelfbewustzijn is zelfbewustzijn dat (nog) niet in staat is zichzelf uit te drukken. Het is er, zij het rudimentair. Het bewuste wezen volgt op dit niveau slechts “voorgeprogrammeerde” gedragslijnen, ofwel ingebouwde (door vastliggende informatie voorgeschreven) instincten. Ik denk dat wezens als aardwormen, torren en muggen hierbij dicht in de buurt komen.

Het hoogste niveau van zelfbewustzijn is universeel. Het houdt zichzelf niet alleen in stand (super-gestructureerd!), maar kan zich bovendien op talloze wijzen tot uitdrukking brengen en doet dat ook!. Het is evenwel gebonden aan 1) de wet van Balans en 2) de wet van Oorzaak en Gevolg.

Hoewel het Allerhoogste Bewustzijn samenvalt met Chaos, zijn het twee verschillende zaken. Het Allerhoogste Bewustzijn is super gestructureerd; alomtegenwoordig; alwetend en almachtig. Chaos daarentegen is volstrekt ongestructureerd; non-lokaal; verward, verwarrend én doelloos.

Snap jij het? Ik niet. Daarom herhaal ik hier maar het dialoogje waarmee ik aflevering 2 begon:

“Snap je het zelf?” vroeg iemand mij. 

“Nee,” antwoordde ik, “Als puntje bij paaltje komt, snap ik er zelf ook geen snars van.”

“Als je het zelf niet snapt, waarom val je mij er dan mee lastig?”

“Hier geef ik twee antwoorden op,” zei ik. “Het eerste luidt: het is geen kwestie van snappen of niet snappen. Het tweede luidt: ik val jou nergens mee lastig. Als jij het gevoel hebt dat ik je ergens mee lastig val, komt dat waarschijnlijk doordat jij het lastig vindt.” 

(wordt vervolgd)

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Dharmapelgrim, Geluk, Gezondheid Tags: bewustzijn, chaos, karma, oerknal, stoffelijk lichaam

Lees ook:

  1. Zin en onzin
  2. Goff – scènes
  3. Evan Thompson is geen boeddhist, maar wel een vriend
  4. Leven in Thailand: Moordweekend

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Wulf zegt

    13 december 2021 om 07:11

    Mag ik het simpel houden: (zelf)bewustzijn = IK

    • Dharmapelgrim zegt

      14 december 2021 om 11:19

      Je mag het natuurlijk simpel houden. En ik mag het niet met je eens zijn. Zie een volgende aflevering. (Is al bij het BD)

    • robq zegt

      14 december 2021 om 14:21

      Het ego is maar een mechanisme van het veel uitgebreidere algemeen bewustzijn en mogelijk zijn er zelfs verschillende vormen van bewustzijn. Het ik-ego maakt ons wijs dat het de grote baas is Quod Non.

  2. G.J. Smeets zegt

    13 december 2021 om 11:25

    Dharmapelgrim
    “…een gedachtegang die mogelijk licht werpt op … ja, waarop eigenlijk?”
    Het is afwachten hoe het verder gaat maar na vier afleveringen lijkt het erop dat licht wordt geworpen op je plezier in fantaseren. Dat vind ik mooi. Ook mooi is dat je zegt geen snars van je eigen fantasietjes te snappen.

    @Wulf
    Het kan nog simpeler: gewoon zeggen, zoals Menno, dat je niet snapt wat je zelf bij elkaar fantaseert.

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

De lege plek van de democratie

Kees Moerbeek - 29 mei 2022

Het hart van de democratie is volgens de Franse filosoof Claude Lefort (1924-2010) een ‘lege plek’, onbepaald en ongrijpbaar. Niemand kan in een democratie de politieke macht grijpen of zelfs maar verpersoonlijken. Terecht, anders ligt volgens de filosoof totalitarisme op de loer. Dit artikel geeft een indruk van Leforts boek Wat is politiek?  ‘Politiek is […]

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Het jaar 2022 – dag 179 – aandacht
  • Extinction Rebellion en Christian Climate Action bezetten opnieuw kantoor Belastingdienst
  • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
  • Guy – De drie vergiften (P. kilesas)
  • Milieuministers zetten kettingzaag in de EU-bossenwet

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens