Boeddha woont in de Ardennen, in het kasteel van het Tibetaans instituut Yeunten Ling in Huy. Kijk mee door de ogen van Emmaho.
Boeddhistisch leven
B’eter: Bloemkoolsoep, verbeterd recept
Bloemkool voldoet aan het betovergrootmoeder criterium: Wikipedia meldt dat “De eerste betrouwbare vermelding van de plant voorkomt in het ‘Boek over de landbouw’ van de in Sevilla werkzame Arabische landbouwkundige Ibn al-‘Awwam (12e eeuw). Ook de in Málaga geboren, en in Syrië werkzame farmacoloog, plantkundige en arts Ibn al-Baitar (1197-1248) beschreef de bloemkool. Zijn Duitse beroepsgenoot Joachim Camerarius de Jonge (1534-1598) nam een afbeelding op in zijn kruidboek. Sinds de zestiende eeuw wordt de groente in heel Europa verbouwd.”
B’eter Bublanina: Tsjechische bubbelcake
Dit verhaal begon in juli, toen een vriendin een bakje zelf in het bos geplukte bramen kwam brengen. Ik bedacht dat ik er een Tsjechische lekkernij mee zou maken, bublanina of bubbelcake. Eigenlijk gewoon een soort vruchtencake waar het fruit tijdens het bakken in zakt – of waar het beslag boven het fruit uit bubbelt. Ik zocht even naar recepten voor een plantaardige versie, want traditioneel gaan hier roomboter, melk en eieren in. Ik vond niet meteen wat ik zocht, en besloot toen mijn kruidkoekrecept als basis te nemen. Het kruidkoekrecept van mijn oudtante Mářa dat ik uit mijn hoofd ken en talloze keren heb gemaakt, maar nu zonder cacao en kruiden. Het recept is supersimpel en het resultaat was lekker.
Natuurmeditatie
Ik heb dan al gebeden tot de beekgod om, stroomafwaarts, al mijn zorgen mee te nemen. Want al dat loslaten, de Panta Rhei, de wetenschap dat alles verandert en niets hetzelfde blijft, en vooral dat je niet tweemaal in dezelfde rivier kunt stappen, is me even te gecompliceerd.
B’eter – Japanse maaltijdsoep
Dit gerecht schijnt in boeddhistische tempels geserveerd te worden, en een typisch voorbeeld van shojin ryori (“buddhist temple food”) te zijn.
B’eter – aardappelgnocchi
Soms word ik een beetje moe van deze wereld met z’n multinationals die vooral hun best lijken te doen om zo veel mogelijk winst te maken. Ze verkopen ons voor veel geld producten waar bijna niks in zit – maar wel allerlei toegevoegde chemicaliën.
Waarom eten we vaak meer dan we nodig hebben (2)
Dit is niet zomaar een receptenrubriek, het is tegelijkertijd een verslag van mijn al twee jaar durende onderzoek – sinds ik het boek Proef, Mindful eten mindful leven van Thich Nhat Hanh in de boekwinkel oppakte – naar het hoe en waarom van te veel en te ongezond eten, waar ook ik mij vaker dan mij lief is aan schuldig maak.
B’eter- Sojabonenhummus
Je mag dus alles eten en drinken wat je wilt, als je het maar langzaam en met aandacht doet, en op tijd stopt. Mindful eten kent dus geen ge- of verboden.
Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’
‘Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel ‘zenleraar’ niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.’
B’eter – Mueslicake met abrikozen en hazelnoten
Ik heb op deze plek al eerder betoogd dat je voor gebak e.d. geen dierlijke producten nodig hebt. Eieren zijn gemakkelijk te vervangen door een mengsel van gebroken lijnzaad en water, geprakte banaan, gepureerde tofu, kikkererwtennat of appelmoes.
B’eter- Variëren met wortel
Wortelen zijn een verantwoorde, betaalbare (zelfs de biologische) groente die in alle seizoenen gegeten kan worden, en het zowel goed doet in verwarmende winterse soepen en stoofpotten als rauw in frisse zomerse salades of als gezonde snack tussendoor. Vandaag drie gerechten met wortel in de hoofdrol. Wortel op zichzelf heeft een wat zoetige smaak die kan gaan vervelen, maar je kunt met wortel eindeloos variëren en naar smaak zuurs, zouts en/of pittigs toevoegen voor een soms verrassende smaakcombinatie.
Stadsmonnik Maarten Hunink: ‘Ik leef niet als kluizenaar’
‘Het verbod op seks, inclusief masturbatie, is lastig. Maar ik heb geen vaste vriendin, dat scheelt. Dit is een ontdekkingsreis naar mezelf.’
B’eter – Arabisch rijstgerecht Mejadra/mujadara
Het oorspronkelijke recept komt uit het boek Jeruzalem van Yotam Ottolenghi en Sami Tamimi, een Joodse en een Palestijnse kok. Dit recept is aangepast door Jacqueline, van Zen Amsterdam.
‘Uiteindelijk vallen we uit ons zelf geconstrueerde paradijs’
Beeldend kunstenaar Paula Kuitenbrouwer bezocht onlangs de Kilmacurragh Botanische tuin aan de Ierse oostkust, ten zuiden van Dublin. Het cyclisch aspect van de opbouw, verval en herontdekken van botanisch grandeur zien we ook in een mensenleven.
Meditatie als belichaming
Het boeddhisme kent heel wat meditatievormen. Er zijn op zijn minst drie soorten te onderscheiden: – naakte-aandachtsmeditatie, opwekkingsmeditatie en belichamingsmeditatie.
B’eter – Recepten uit Libanon
Wie echt eens toe is aan iets nieuws in het nieuwe jaar, raad ik aan een relatief onbekend (qua eten) land te kiezen en zich een uurtje te verdiepen in de keuken van dat land. Vandaag is dat Libanon.
B’eter – Cassave Cake
Als (part time) veganist heb je volop keuze op Internet uit de meest uiteenlopende koek-, taart- en cake-recepten, maar je kunt ook vrij eenvoudig eieren, room en boter (mits ze niet het hoofdbestanddeel vormen van het recept) vervangen door plantaardige alternatieven. Eieren zijn, zeker in kruidige recepten als het onderstaande, prima te vervangen door bananen (vervang 1 ei door ½ banaan).
B’eter: reflectie op twee jaar stukjes schrijven en recept voor landkraalpesto
Sinds 2013 schreef ik tweewekelijks stukje met een recept, met tussenpauzes van weken, maanden of zelfs jaren. Sinds maart 2023 heb ik bijna wekelijks een stukje gemaakt, het stukje waarmee ik begon: een oproep aan lezers om hun vegetarische of veganistische recepten van vroeger met mij te delen.
Nu, twee jaar en drie maanden later, blik ik terug en maak ik de balans op. Mijn oproep heeft een handjevol recepten opgeleverd, maar niet genoeg om de rubriek mee te vullen. Mijn interviews met ouderen in mijn omgeving leverden niet op wat ik gehoopt had, en op een gegeven moment waren de ouderen in mijn naaste omgeving ‘op’. Nou wil een mens toch elke dag eten, en kon ik gewoon schrijven over wat ik zelf bedacht of gevonden had aan recepten, maar het toeval wilde – of misschien is het mijn leeftijd? – dat ik vaak weinig tijd en energie over had om te koken, laat staan om nieuwe dingen te proberen.
Ik bleef natuurlijk wel koken, en vooral bakken, maar de recepten die ik gebruikte heb ik al lang en breed gedeeld in deze rubriek. Ik wilde de lezer niet vermoeien met wéér een bessentaart (met mindful geplukte bessen) of wéér een dadelwalnoot cake. Ik werd bang dat mijn stukjes ‘niet goed genoeg’ zouden zijn en dat lezers zouden afhaken of slecht over mij zouden denken. Die gedachten zijn natuurlijk onzin; er bestaat niet zoiets als ‘beter’ of ‘slechter’ of zelfs maar ‘even goed’ volgens de boeddha. Toch voelde het niet helemaal lekker, iets in mij wil toch graag een beetje trots zijn op wat ik schrijf. Mijn ego? De balans opmakend merk ik dus dat ik even ben ‘uitgekookt’ en ‘uitgeschreven’, en ik heb besloten om twee maanden pauze te nemen. Twee maanden, waarin de redactie oude recepten zal herplaatsen. Hierbij dus voorlopig mijn laatste recept: pesto van hertshoornweegbree oftewel landkraal.
B’eter: salade met grapefruit, amandelen en bessen
Wij mensen hebben door onze verslaving aan fossiele brandstoffen zodanig het klimaat veranderd dat het weer alsmaar extremer wordt. Natuurlijk waren er vroeger ook hittegolven, maar we krijgen ze nu vaker, langer, en heter. Op dat soort hete dagen wil een mens niet lang in de keuken staan, en al zeker niet bij een hete oven of dampende pannen. Het is al warm genoeg zónder deze extra warmte. Tijd voor maaltijdsalades dus.
Taigu – De heilige natuur van de mens
Wat de maatschappijvisie is van het boeddhisme, weet ik niet. Vrede en geluk voor iedereen, en met het achtvoudig pad als richtsnoer leven met de kleinst denkbare ecologische voetafdruk: je komt algauw uit bij een rijkelijk utopisch wereldbeeld. Boeddhisme, heb ik de Amerikaanse zenleraar David Loy ooit horen betogen, heeft zich nooit zo bekommerd om sociale rechtvaardigheid. Wij moeten boeddhisme niet klakkeloos overnemen, maar het aanvullen met onze sterke punten.
B’eter: kerstpompoen versimpeld tot doordeweekse maaltijd
In het Engels kwam ik de volgende uitdrukking tegen: “dress up, dress down”, wat zoiets betekent als chiquer maken of juist het tegenovergestelde. Zo kun je een eenvoudig jurkje opwaarderen met een mooi sieraad of een net jasje, met gympen of een oud fleecevest wordt datzelfde jurkje meer doordeweeks. Dit kwam ik tegen omdat ik me interesseer in minimalisme: met weinig kleding toekunnen en er toch elke dag leuk uitzien. Met andere woorden, je hoeft niet voor een bijzondere gelegenheid nieuwe kleding te kopen, je kunt ook ‘winkelen in eigen kledingkast’ en kiezen voor een bijzondere kledingcombinatie. Dat is natuurlijk veel beter voor het milieu, want de kledingindustrie is een bron van groot lijden en destructie van klimaat, Moeder Aarde en levende wezens. Ik bedacht dat je zoiets ook met recepten kunt doen. Je kunt kiezen voor meer of minder bijzondere ingrediënten, zoals bruine bonen vervangen door chique bonen, of andersom, en je kunt een gerecht afmaken met vers citroensap, een toefje verse kruiden, of een paar druppels truffelolie. Of deze juist weglaten.
B’eter: Limabonen met paddenstoelen en courgette
Afgelopen week wilde ik gaan experimenteren met muesli- en/of notenrepen. Ik neem graag één of meer van dit soort repen mee als ik op stap ga, om iets relatief gezonds en lekkers bij me te hebben als ik trek krijg zodat ik niet in de verleiding kom om ongezonde snacks te kopen. Wat mij tegenstaat aan gekochte repen, is dat ze allemaal individueel verpakt zijn in plastic, of nog erger, iets met plastic en metaal – wat niet te recyclen is. De repen zijn vervolgens nog eens per drie of vier verpakt in plastic of papier. Veel afval dus. Omdat ik niet bij wil dragen aan de plastic afvalberg, wil ik leren om zelf dit soort repen te maken.
B’eter – lente-frisse witte-bonensalade
Aan de oproep van de autoriteiten om je voor te bereiden op een ramp of oorlog en een noodpakket in huis te halen heb ik geen gehoor gegeven, maar als het op eten aankomt heb ik altijd wel genoeg in huis om het een tijdje uit te zingen. Ik heb namelijk altijd wel een voorraad peulvruchten, zowel gedroogde als in blik, en ook havermout en noten koop ik in grootverpakking. Nu was ik blij met mijn gehamsterde blikken witte bonen.
Taigu – De Boeddha woont in Egmond
Een bijzondere ontroering maakt zich van mij meester. In mijn hart beluister ik de stem van een monnik die een stille roep heeft gehoord, niet van de God van Abraham, maar van de Boeddha.
