Enkele dagen geleden, op zaterdag 16 november, overleed Ton Lathouwers, mijn eerste en laatste zenleraar.
Ik noem hem mijn eerste en laatste zenleraar omdat ik in 1986 bij hem ben beginnen te mediteren in Leuven. Hij was er professor Russische literatuur. Toen hij enkele jaren later met pensioen ging en uit Leuven vertrok, begon ik aan een lange zoektocht. Ik mediteerde op verschillende plaatsen en bij verschillende leraren. Uiteindelijk, 20 jaar later, kwam ik weer bij Ton uit. Het is als al die verhalen waarin iemand op wereldreis vertrekt op zoek naar een schat, om hem dan tenslotte in zijn eigen tuin te vinden.
Ik ben blij dat ik Ton nog gesproken heb enkele dagen voor zijn dood. Hij vroeg me of ik zin had om nog eens langs te komen. Ik schrok toen ik hem zag. Ìk wist niet dat hij zo ernstig ziek was. Hij besefte zelf ook dat het niet lang meer zou duren en hij had er vrede mee. Hij maakte grapjes, zoals ik hem altijd gekend heb. Hij was dankbaar voor zovele mensen die hem en de Mahakaruna Chan ondersteund hebben. Hij had er alle vertrouwen in dat het verder zou gaan, ook al wist hij niet hoe.
Aan het einde van het gesprek vroeg hij om nog een half uurtje samen te mediteren. We bleven in stilte, hij liggend in bed, ik op de stoel er naast. Hij viel langzaam in slaap. Even vroeg ik mij af of het zin had om nog te blijven zitten, maar mijn gevoel was heel duidelijk. Dit zou ik ook willen, dacht ik, als het mijn beurt is. Wat doe je als je niets meer kunt doen? Vijf minuten voor het half uur zou aflopen, opende hij zijn ogen. Hij keek mij aan en zei: ‘Ah, je bent er nog’. ‘Ja hoor we zijn samen aan het mediteren, nog vijf minuten.’ ‘Ja, dat is fijn,’ zei hij, ‘zo samen mediteren’ en hij viel terug in slaap. Na vijf minuten stond ik stilletjes op en vertrok. Dat was de laatste keer. Van hart tot hart.
Dat het zou voortgaan, dat was zijn grote bekommernis. Hij had aan een aantal mensen transmissie gegeven. Hij besefte dat transmissie altijd weer tot problemen leidt. Maar transmissie is geen eretitel. Het is een missie. Wat mij betreft is het nog veel meer een passie. De passie om het mooiste wat je gekregen hebt, door te geven. Een titel kan daarbij helpen of in de weg zitten. Maar zonder passie houdt het op.
Het is ontroerend al die reacties te zien op de Mahakaruna website. Ton leeft verder in ieder van ons. En daarmee ook zijn passie.
Dan besef ik: het gaat verder, dat kan niemand tegenhouden.
