Anya Wiersma is zenleraar, natuurcoach, extern vertrouwenspersoon, bestuurslid van de BUN (Boeddhistische Unie Nederland) en lid van de BUN-werkgroep Ecologisch samenleven.
‘Ik ben geboren in de natuur in de bossen van Friesland. Ik heb van jongs af aan een grote liefde voor de natuur. Het gaat mij aan het hart hoe we met de natuur omgaan, met het klimaat. Ik maak nu geen vliegreizen, heb er moeite mee. Ik koop zoveel mogelijk tweedehands spullen, lokale groente, enz. Ik word narrig en verdrietig van mensen die er niet over nadenken en maar wat doen. Het frustreert me en daarin ben ik niet de enige.’
‘We ervaren het als een hartsverlangen om een manier van leven te beoefenen die gebaseerd is op stilte, eenvoud, tevredenheid en handelen, om lijden te verlichten waar we kunnen. En in een groter perspectief, om bij te dragen aan het vergroten van het bewustzijn van de benarde toestand van de planeet. Dat hartsverlangen ontstaat door beoefening op het boeddhistische pad.’ Uit: Het groene DNA van het Boeddhisme, Nieuw Wij, 9 aug 2023
inspireren
‘Ik was nooit eerder betrokken bij de Zen Peacemakers maar was nu nieuwsgierig geworden vanwege het thema Ecodharma. Ik kwam naar de Verbindingsdag van de Zen Peacemakers omdat ik vorig jaar met anderen een officiële BUN- werkgroep heb opgericht, die wij noemen: Ecologisch samenleven. Wij gebruiken niet het woord ecodharma, omdat dat begrip de lading niet helemaal dekt. Het gaat niet alleen over milieu en klimaat. We kwamen uit op Ecologisch samenleven. We moeten het ten slotte toch samen doen, alleen is de vraag hoe? Sommige mensen maken zich grote zorgen over het klimaat en anderen niet, die blijven in hun gedrag een groot beroep doen op de aarde. Dit veroorzaakt frictie in relaties, en frustraties bij degenen die zich wel betrokken voelen en hun gedrag en handelen hebben veranderd. We maken in de werkgroep bespreekbaar hoe we daar mee om kunnen gaan. Er is ook rouw om wat er dood gaat in de natuur, wat we verliezen. Van het opgegeven vingertje willen we ver weg blijven. We willen elkaar inspireren om het vol te houden en ons voor te stellen hoe wij een samenleving in zouden kunnen richten.’
‘De leden van deze werkgroep maken zich grote zorgen over het klimaat en duurzaamheid. Ze beseffen ten diepste dat je de problemen niet alleen kunt oplossen, maar dat daar samenwerking en verbondenheid voor nodig is. De kracht van samenwerking, maar ook de kracht van verschillende perspectieven, bindt ons en geeft ons inspiratie, moed en vastberadenheid om verder te gaan.’ Uit: Het groene DNA van het Boeddhisme, Nieuw Wij, 9 aug 2023.
‘We zijn met 10 – 12 mensen in de groep en hebben een maandelijkse ontmoeting op zoom; we bespreken boeken en delen onze activiteiten met elkaar en inspireren elkaar. We komen een keer per jaar bijeen in een ontmoetingsdag. In de toekomst willen we ook een meerdaagse doen. Als jouw sangha lid is van de BUN kun je deelnemen aan de werkgroep. Op 17 november is er weer een ontmoetingsdag.
We zijn nu een jaar bezig. Het is een prachtige zoektocht en ontmoeting. Sommigen van ons zijn bij Extinction Rebellion betrokken, bij de Zen Peacemakers of de activiteiten van Leven in Aandacht, de sangha van Thich Nath Hanh. De 2 trainers die betrokken waren bij de Verbindingsdag van de Zen Peacemakers: Manon Dankers en Lida Hospers hebben bij ons ook een workshop gegeven. Natuurlijk zouden we met elkaar goed moeten samenwerken, en niet in alle sangha’s apart het wiel uitvinden.’
‘De boeddhistische klimaatactie onderscheidt zich van ‘gewone’ klimaatactie door de extra aandacht voor onze eigen mentale geesteshouding. Je zou kunnen zeggen: de kunst van het ‘mindfully facing climate change’. We nemen afstand van het oude verhaal en onze wensdroom dat een harmonieuze wereld mogelijk is zonder lijden, alsof het paradijs terug zou kunnen komen waar het leven in al haar samenhang goed is. Het is de oefening om de utopie los te laten ´dat het allemaal weer goed komt´. En er is de oefening om te leren zien voorbij zowel hoop (it’s gonna be okay) als wanhoop (it’s too late). We komen in actie zonder gehechtheid aan het resultaat. Het zijn de positieve intenties en positieve emoties die ons handelen sturen. Denk hierbij aan vriendelijkheid, compassie, vreugde, gelijkmoedigheid en dankbaarheid. Het is een houding die ook ‘burning with love, in a world you can’t fix’ genoemd wordt. Bij de boeddhistische klimaathouding is er zelfs een streven van loslaten van een ‘ik’ die het klimaat aan het redden is.’ Uit: Het groene DNA van het Boeddhisme, Nieuw Wij, 9 aug 2023
underdog
‘Elf jaar geleden ben ik begonnen met mediteren bij Zen.nl. Ik ben jaren zenleraar geweest en ben recent gestopt. Mijn behoefte aan meer dharmavoeding groeide, ik oriënteer me nu bij meerdere tradities. In deze zoektocht naar meer verdieping, kwam het werk van boeddhistisch geestelijk verzorger voorbij. Ik ben vorig jaar begonnen aan de ambtsopleiding Boeddhistisch Geestelijke Verzorging aan de VU in Amsterdam. In dat kader liep ik stage in een gevangenis. Ik denk dat er meer geestelijke nood zal ontstaan als gevolg van de klimaatcrisis en dat wij als boeddhisten een goede rol kunnen vervullen in de wereld.
Ik zoek altijd de mensen op die in een underdogpositie zitten. Zo deed ik internationaal vakbondswerk in Irak, Turkije, Marokko. Ik heb jaren gewerkt als maatschappelijk werker en schuldhulpverlener voor dak- en thuislozen en nu ben ik sinds 5 jaar vertrouwenspersoon, als ZZP-er. Ik werk voor scholen, zorginstellingen en een technisch bedrijf – overal komen kwalijke en gekke dingen voor: ongewenste omgangsvormen en integriteitsschendingen. Waar macht en hiërarchie zijn, ligt het gevaar op de loer dat van macht misbruik wordt gemaakt. Ik ben er om mensen een luisterend oor te bieden en te ondersteunen, ik hoef zelf niets te fixen en ondersteun de betrokkenen om op eigen kracht verder te kunnen gaan.’
veilige omgeving
‘In het bestuur van de BUN heb ik, naast ecodharma ook ethisch beleid in mijn portefeuille. Er is genoeg aanleiding geweest de afgelopen jaren: seksueel misbruik en machtsmisbruik in de sangha’s. We zijn er de afgelopen jaren heel druk mee geweest om een goed beleid op te zetten met elkaar, een goede ethische code en een klachtenprocedure voor alle aangesloten sangha’s. In de BUN-vergadering stond iedereen achter het ethisch beleid en de meeste sangha’s zetten het meteen op hun website. Iedereen die een sangha bezoekt en zich onveilig voelt moet weten waar je naar toe kunt gaan – zodat het voor alle betrokkenen een veilige omgeving kan zijn. Er zijn bij vrijwel alle aangesloten sangha’s nu interne vertrouwenspersonen aanwezig.
We organiseren nu vanuit de BUN met 2 externe vertrouwenspersonen een intervisiegroep voor de interne vertrouwenspersonen van de sangha’s, twee keer per jaar. Daar delen we ervaringen en bespreken casuïstiek en hierdoor inspireren we elkaar. De deelnemers ervaren dit als leerzaam en het heeft echt een meerwaarde.’
‘Onze boeddhistische beoefening gaat over ‘wakker worden’. We hebben – mild gesteld – de indruk dat de aard en omvang van de klimaat- en ecologische crisis die zich nu aandient en de dreiging ervan voor het voortbestaan van (menselijk) leven op onze planeet, alom ernstig is en vraagt om in actie te komen. In gesprek en door samen te werken zoeken we wegen om:
deze mondiale crisis als werkgroep, als boeddhistische gemeenschap en als samenleving onder ogen te kunnen komen;
te ontdekken dat er een enorm potentieel aan individuele betrokkenheid is; en
inspiratie te vinden om dat potentieel om te zetten in geëigende activiteit.’
Uit: BUN werkgroep Ecologisch samenleven in het Boeddhistisch Dagblad, 21 nov 2022.
BUN – werkgroep ecologisch samenleven
Dit eerste jaar is gebruikt om kennis te maken met elkaar, te horen wat eenieder precies beweegt, inhoudelijke informatie uit te wisselen en ook te verkennen welke methodieken ons mogelijk zouden passen. Voorts hebben we ons voorgenomen om onderling na te gaan hoe de boeddhistische beoefening van ieder van ons zich verhoudt tot concreet handelen in de samenleving en ook hoe de werkgroep mogelijk een rol kunnen vervullen bij het lenigen van te verwachten geestelijke nood als gevolg van aanstaande crises.
Aanmelden voor de werkgroep Ecologisch Samenleven kan door een mailtje te sturen naar Tenjo of naar Senko via: tenjo@boeddhisme.nl
https://www.nieuwwij.nl/achtergrond/het-groene-dna-van-het-boeddhisme/
