Grote innerlijke twijfel over zijn moraliteit en motieven kenmerkte de geschriften van de Japanse boeddhist Shinran Shonin (1173-1263). Hij geloofde niet dat mensen ertoe in staat zijn zichzelf op eigen kracht te bevrijden.
Ik kan niet hopen goed te doen voor levende wezens.
door Shinran uit The Essential Shinran. A Buddhist Path of True Entrusting, edited by Alfred Bloom (2007), fragment 15 vertaald door Jules Prast.
Hoewel ik toevlucht neem tot de weg van het Reine Land,
Is het zwaar om een ware, oprechte geest te hebben.
Dit zelf is vals en onzeker;
Het ontbreekt mij volledig aan een zuivere geest.
Wijs, goed en toegewijd
Toont ieder van ons zich naar buiten toe;
Maar zo groot zijn onze hebzucht, woede, verdorvenheid en bedrog
Dat we in alle opzichten vol zijn van kwaadaardigheid en sluwheid.
Uiterst moeilijk is het aan onze verdorven natuur een einde te maken;
Als een giftige slang of schorpioen is de geest.
Eveneens vergiftigd zijn de goede daden die we doen;
Dit is dan ook een valse, loze praktijk.
Ook al ken ik geen schaamte of zelfverwijt,
En heb ik geen geest van waarheid en oprechtheid,
De Naam vult het heelal met goede eigenschappen,
Omdat deze van Amida afkomstig is.
Zelfs aan een weinig liefde of mededogen ontbreekt het mij;
Ik kan niet hopen goed te doen voor levende wezens.
Was het schip van Amida’s gelofte er niet,
Hoe zou ik de oceaan van lijden anders kunnen oversteken?
Met een kwade en sluwe geest, als slangen en schorpioenen,
Zijn we niet in staat door zelfkracht goed te doen.
Tenzij we ons toevertrouwen aan de goede leiding van Amida,
Zullen we eindigen zonder schaamte of zelfverwijt te kennen.
frans zegt
Ik kan niet hopen op het opheffen van het lijden van alle wezens.
Ik ervaar dat op momenten, nog zeer zeldzaam voor ‘mij´, als lichaam, spraak en geest in harmonie zijn, dat er weliswaar geen spoor van het lijden op die plek in de mandala van het leven aanwezig is. Maar altijd blijft er lijden, te vergelijken met de manifestatie van yin en yang die uit de ultieme basis opkomen (Zie de theorie over de skandha’s). Bewustzijn ‘ziet’ ook het lijden (yin). Vandaar dat ook ik niet begrijp hoe het lijden voor alle wezens op te heffen of te voorkomen is. Op zo’n moment van helderheid is er weliswaar ‘hier’ geen lijden, maar het theater van het leven wordt in de mandala van het zijn nog steeds op vele plekken als lijden ervaren. De dharma legt uit dat het lijden wel zou kunnen worden opgeheven, maar blijkbaar mis ik die ‘ingang’ nog steeds. Dus verlies ik de moed niet
:-)
Menno Prins zegt
Geen mens is in staat zichzelf op eigen kracht te bevrijden, zoals niemand zichzelf aan eigen haren uit een moeras kan trekken. Maar wat als er niemand is om te bevrijden, vraag ik mij af? Ben ik niet voortdurend zelf druk bezig met “iemand zijn” die bevrijd moet worden, en – omdat ik merk dat ik die bevrijding zelf niet kan bewerkstelligen – zie ook ik niet uit naar een “Verlosser” of een “Redder”, of iemand met een reddingsboei, een schip dat mij naar de overkant van de oceaan van lijden voert? Ja, dat denk ik eerlijk gezegd wel. De wens om mijzelf te kunnen redden; de ontdekking dat ik mijzelf niet kan redden; de wens om gered te worden door een ander; de ontdekking dat er niemand is die mij gaat redden … is dat geen nachtmerrie? Nee. Want op het moment dat ik ontdek – door het te ervaren – dat er helemaal géén zelf is – valt er simpelweg niets meer te redden. Daarom: maak ik me niet meer zo druk over alle bijvoeglijke naamwoorden zoals goed en slecht, wenselijk en onwenselijk, betrouwbaar en onbetrouwbaar en ga zo maar door. Ik doe mijn best om simpelweg te handelen vanuit “géén zelf”, en doe wat ik doe omdat ik het nodig vindt te handelen zoals ik handel. Lukt dat? Soms. Soms ook niet. Dan lig ik met al mijn (eigen)wijsheid op mijn dharma-snufferd, en zeg tegen mijzelf: “Vooruit komen op de weg, doe je door één keer vaker op te staan dan te vallen”.
sjoerdtje de vries zegt
mooi……geeft veel stof tot nadenken.
Jos de Vries Spaans zegt
Beste Frans,
Het lijden zal er zijn zolang er leven is.
Ons ‘ arme ik ‘ wat zich verhoudt tot het lijden: door te lijden áán het lijden, kan zichzelf bevrijden van deze natuurlijke geconditioneerdheid.
Daarmee wordt niét bedoeld dat er een hemel / nirwana op aarde kan worden gecreëerd, waarin al het lijden wordt voorkomen.
Zolang we in dit stoffelijke existeren zal er een oorzaak en gevolg zijn.
Het is utopisch en getuigt van gebrek aan realisme om te denken dat ik op het boddhisatvva pad al het lijden van de mensheid zou kunnen opheffen. Het wordt Jezus van Nazareth door zijn volgelingen toegedicht, dat hij door zijn leven te geven van alle mensen vóór hem geboren en ná hem geboren, door zíjn daad bevrijd zouden zijn van het lijden en daarmee een ‘ eeuwig leven ‘ zouden binnengaan.
Een hoogst ultieme Boddhisatvva daad! ‘Ik zal niet éérder het nirwana binnen gaan voordat ik alle levende wezens gered heb van onwetendheid en lijden’.
Zijn wij intrinsiek niet ‘alle levende wezens ‘?
Ik ben het daarom niet eens met de uitspraak dat niemand zichzelf zou kunnen bevrijden. Dáár ligt juist de kern van de zaak! Als ik de bevrijding van een ander of hogere macht verwacht, zal ik NOOIT herboren worden / ontwaken.
Mijn bevrijding is ontstaan toen ik totaal begreep dat ik Zélf verantwoordelijk ben voor het lijden wat ik creëer in mijn geest. Door het tegemoet te treden en re doorleven, zoals in Mindfulness zo mooi wordt omschreven als ‘ omarm je lijden, vlucht er niet voor weg, vecht er niet tegen, maar ga er helemaal naar toe, ervaar het, leef het.’
Ik moet spontaan denken aan de Koan die ik in de Rohatsu meekreeg van Jiun Hogen roshi:
“Ziekte en medicijn genezen elkaar. Héél de aarde is medicijn! Waar ben jíj?”
Moge alle levende wezens hun lijden omarmen en de kracht en moed vinden dit te doorstaan.Óók het vreselijke lijden wat hen overkomt en niet zelf is gekozen.
Moge ze Verlichting dáár-in vinden.
Menno Prins zegt
Beste Jos, je schrijft: “Mijn bevrijding is ontstaan toen ik totaal begreep dat ik Zélf verantwoordelijk ben voor het lijden wat ik creëer in mijn geest.” Mijn vraag is nu: leidt totaal begrijpen dat je zelf verantwoordelijk bent etc. vanzelf tot nooit meer lijden, ofwel tot volkomen bevrijding van lijden? Hoe zie je dat?