Twee zielen die doen wat ze te doen hebben. Zo kun je Misha en Zhuravka Dawa Zangmo, de hoofdpersoon in Misha’s Oekraïense docu, wel omschrijven. Ze ervaren een drive, een drijfveer, die niet of nauwelijks door hun ego gevoed wordt. Ze ervaren beiden een urgentie. En ze zijn bereid hun drive te belichamen en ze gaan de urgentie aan. Zhuravka door vanuit Canada af te reizen naar haar geboorteland en haar rol als verpleegster weer op te pakken. Misha door zijn leraarschap te pauzeren en weer even helemaal filmer te zijn in het spanningsveld van menselijk handelen onder grote druk. In dit geval een oorlog.
Kenmerkend vond ik de flow waarin alles rond de ontmoeting gebed was. Het ging ‘vanzelf’. Ik heb het nu over hun digitale en de telefonische ontmoeting. Hoe de ontmoeting vis-a-vis inmiddels verlopen is weet ik nog niet. Wat ik meemaakte rond de aanschaf van de auto lag ook in de sfeer van het vanzelf gaan. Het bericht over de noodzaak Zhuravka van een auto te voorzien, was nog niet gepost of de euro’s vlogen al binnen. Aan het eind van de dag, nu ruim een week geleden, stond er al meer dan 2.000,– euro op de teller. De score van 1 juni was 4.600,– euro afkomstig van 73 giften. De aanschaf van het vehikel, ging al even moeiteloos. En het ding liep zo goed dat Misha er op de maandag van zijn vertrek meteen 1.200 kilometer mee doorreed tot hij in Krakau was. Nog maar twee uur rijden van de grens met Oekraïne.
In Krakau sprak Misha maandagavond een bericht in met de suggestie aan mij voor onze maandelijkse nieuwsbrief een stukje te schrijven over onze drang iets te doen: ‘Ik herinner dat ik je vroeg, wat vind je ervan om naar Oekraine te gaan en toen zei jij zoiets van: als je de drang voelt om zoiets te doen dan heb ik er vertrouwen in dat dat ook dient te gebeuren. Nou dat vind ik een interessant gegeven, want blijkbaar is er een bepaalde drang in ons die in een zekere context tot actie overgaat.’ Misha koppelde dit aan ‘de ernst van de zaak’, te weten: wat staat ons te doen voor onze vrijheid? Hij doelde op de onze materiele, maar ook op onze spirituele vrijheid.
Hij heeft zeker niet bedoeld dat wij nu allen spoorslags naar Oekraïne moeten afreizen om daar iets voor ‘de vrijheid’ te gaan doen. Wel dat we allemaal op onze eigen manier kunnen bijdragen aan de bevrijding van al het bestaande door fullhearted te doen wat je te doen hebt. Het zit ‘m in dat fullhearted, waar geen goed Nederlands equivalent voor is. Als de ware stem van je hart je uitgangspunt is, kun je zo maar in de flow terecht komen die jouw bevrijding begeleidt in het slaan van de brug naar alles wat bestaat.
Zenmeester Dogen heeft in zijn Shobogenzo gezegd dat Boeddha’s leer een kwestie is van doen. Handelen is een sacrale activiteit waarin het gehele universum tot uitdrukking gebracht en geëerd wordt. Hij zei dat wel in een tekst over was- en toiletvoorschriften, maar de bedoeling daarvan strekt zich ongetwijfeld ook uit tot andere vormen van handelen.
Misha heeft intussen Kiev bereikt en heeft donderdag de auto aan Zhuravka overgedragen. Hij reed dinsdag naar de grens en moest bijna een hele dag besteden aan papierwerk om de auto in te klaren. Woensdag naar Kiev, een rit waarbij hij zag wat de oorlog in die regio had aangericht: verwoeste gebouwen, aan flarden geschoten pompstations en overal zandzakken. Bij aankomst ging het luchtalarm, maar niemand in Kiev maakte zich er druk om. De luchtafweer schijnt daar heel goed te zijn. Donderdag weer vroeg uit de veren om Zhuravka te gaan volgen, want Misha is daar wel voor een film natuurlijk. Hij verzond zijn bericht aan mij die ochtend om 06.01 uur.
Wordt vervolgd