Als je ‘boeddhisme’ intikt in Google is het eerst wat je te zien krijgt de vraag: ‘Wat gelooft het boeddhisme?’ Als je naar de geschiedenis van het boeddhisme kijkt dan zie je dat het zich telkens aan andere culturen heeft aangepast, zonder zich erg vast te klampen aan waarheden. Nogal wat boeddhistische teksten, in verschillende boeddhistische tradities, waarschuwen zelfs expliciet voor het vasthouden aan waarheden. De vraag: ‘Wat gelooft het boeddhisme?’ slaat dus eigenlijk nergens op. Maar ze verraadt meteen onze westerse ‘waarheidsattitude’.
waarheid
Wees je eigen leraar.
Wijsheid, waarheid, werkelijkheid, heeft zichzelf in pacht. Er is niemand die mij dat kan laten ervaren dan ikzelf. De grootste vragen over mijn bestaan kunnen niet uitgelegd worden door een ander. Kunnen niet worden beantwoord door een dogma. En ook niet door een guru, een priester, een dominee, een roshi, een lama, een monnik of wie dan ook.
Ongeboren zelf
Iedereen heeft natuurlijk zijn of haar eigen achtergrond. Sommigen zijn zo opgevoed dat ze alleen maar durven te vertrouwen op hun intellectuele vermogen. Anderen hebben dat minder. Maar bij heel veel mensen is het zo dat ze worden aangeleerd om niet te luisteren naar zichzelf. Om niet hun intuïtie te volgen. Maar iets buiten hen te volgen. Normen en waarden die van buiten zijn opgelegd.
Waar is er nog waarheid?
De officiële waarheid is het terrein van de wetenschap. Wappies en religieuze fanatici halen existentiële en officiële waarheid door elkaar. Ze voelen dat er iets mis is en zoeken naar een officiële, dus voor ieder geldige, verklaring. Deze is ongefundeerd en dus niet waar, maar ze voelt voor hen persoonlijk als waar aan, hetgeen nog versterkt wordt als ze elkaar bevestigen. Het boeiende van Derksen’s boek is dat hij laat zien hoe zo’n onware overtuiging tot stand komt. Hij beperkt zich echter tot de rechtspraak en in het bijzonder tot gevallen die hij uitgebreid heeft bestudeerd.
Herken je wat?
Nathan Rozenhart – Als je een geestelijk leraar betrapt op een leugen, zal hij/zij dan nog wel echt een leraar voor jou kunnen zijn?
Het jaar 2024 – dag 135 – waarheidsvinding
Bestaat de waarheid?
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Kijken door de ogen van de Boeddha
Ik zeg altijd: als je een vlinder wilt zijn zal je toch eerst door het stof moeten kruipen. Er bestaat geen vlinder naast de rups. Er zijn mensen die geloven in een innerlijke boeddha maar dat is volstrekte onzin. Je hebt geen twee geesten. De ene in de knoop met zichzelf en de andere vrij.
‘Iedereen heeft zijn eigen waarheid’
Deze vaak gehoorde uitspraak suggereert dat waarheid een subjectieve aangelegenheid zou zijn, en dat ieder zijn eigen waarheid erop na mag houden. Bovendien gaat van deze uitspraak de suggestie uit dat er niet zoiets bestaat als universele waarheden; waarheden die voor alle mensen en voor alle tijden gelden. Beide aannames zijn echter onwaar. Laten we eens gaan kijken wat ‘waarheid’ eigenlijk betekent.
Bestaat er een weg naar de Waarheid?
We geloven dat naast ons innerlijk conflict (ik-en-mezelf) zoiets bestaat als keuzeloos gewaarzijn. Maar dat is een vergissing. Er bestaat zoiets als transformatie maar niet zoiets als een zogenaamd ‘zelf’ naast of in ons menszijn.
‘Een cursus in bladzijden’
Liefde is vergeven en waarheid de confrontatie met je eigen doen en laten. We kunnen onmogelijk ontwaken zonder beiden.
Liegen, we doen er allemaal aan?
Denk maar aan het ‘leugentje om bestwil’. En als we kleine kinderen zeggen dat Sinterklaas bestaat en dergelijke. De gelovigen van de Boeddha en de Christus liegen niet. Vroeger biechtten iedere dag men aan elkaar alles op. In het begin leek alles zo onschuldig en zuiver te zijn: immers gaat het om de geest te zuiveren, innerlijke verlichting.
Bespreking – Een cursus logica uit de 18e eeuw
Josina Carolina baronesse van Lynden werd eind 1716 of begin 1717 geboren op landgoed Huis de Parck bij Elst in Gelderland. Tegen de zin van haar familie trouwde ze beneden haar stand met een gereformeerde predikant en het stel verhuisde in 1748 naar Amsterdam. Ze kregen geen kinderen. Hun huwelijk gaf echter wel aanleiding tot een vruchtbare samenwerking op het gebied van prediking, publicaties, catechisatie en onderwijs. In 1770 verscheen de eerste editie van Josina’s Handboek Logica, dat zo succesvol was dat er 10 jaar later een tweede editie van verscheen.
Over de Lotus-soetra (33): Wat is de Tathagata
Wanneer iemand het over Shakyamuni als de Tathagata heeft, heeft ie het over de in Shakyamuni vleesgeworden WET. De mens is vleesgeworden Waarheid geworden. Dat was ie nog niet toen hij als zoon van een stamhoofd in de watten werd gelegd en ook nog niet toen hij definitief de poort uitreed om de waarheid te zoeken. Hij was het zelfs nog niet toen hij onder een lindeboom ging zitten mediteren met de idee ‘ de dood of de gladiolen’. Het werden uiteindelijk dus gladiolen, in die zin dat hij de Tatahagata werd.
Over de Lotus-soetra (32): Leer op eigen benen staan
Shakyamuni Boeddha gaat dood. De Eeuwige Boeddha blijft, want de Eeuwige Boeddha is en blijft wat ie altijd was en zijn zal: de WET; en die WET is de Waarheid. Er is geen andere. Daar moet niet alleen Ananda het mee doen, daar moeten wij het allemaal mee doen. En wat anderen zeggen, doet niet ter zake. Er bestaat geen enkele andere formule die de kern van welke andere religie dan ook krachtiger weergeeft dan deze: Neem eigen verantwoordelijkheid en doe het zelf.
Theo en Thea, Youp en ‘De eerste edele waarheid’
Ook in ons dagelijks leven missen we die kans nog al eens. Op straat, op het werk en in de huiskamer reageren we meestal erg snel op wat een ander zegt of doet zonder eerst stil te staan bij de vraag: “waar gaat het eigenlijk over”, of, “wat is de vraag”?
Guy – Waarheid
Conformeer je alleen met wat wáár is. Vele dingen zijn onwaar. Zijn conditioneringen. Verzinsels. Leugens. Besteed je tijd er niet aan. Verbind je er niet mee. Zoek niet naar raakpunten. Zoek geen inspiratie in onwetendheid. Verbind je er niet mee. In de speeltuin van Mara is geen inzicht te vinden.
Boosheid of kwade wil – hindernissen die onze geestelijke ontwikkeling blokkeren
Kwade wil of boosheid valt onder de categorie haat, want ook een lichte vorm van kwade wil kan uitlopen tot boosaardigheid of zuivere haat. Een smeulend vuurtje kan al snel uitlopen tot een heuse bosbrand.
Over de Lotus-soetra (3): Toestanden
Iemand die hongerig is, wil “hebben, hebben, hebben”. De een wil gewoon steeds méér van hetzelfde, de ander wil vooral steeds wat anders, maar ‘hongerig’ zijn betekent gewoon nooit tevreden zijn met wat er simpelweg al voorhanden is. Een hongerig persoon wil méér, nieuwer, anders, lekkerder, duurder, sneller (graag binnen 10 minuten bezorgd!) en ga zo maar door. Het aantal variaties is enorm.
Boeken – Gandhi, activist en spiritueel leider
‘Ik heb de wereld niets nieuws te vertellen. Waarheid en geweldloosheid zijn zo oud als de nacht.’
Geen dood, geen vrees (40) – Eén inademing
Mijn ‘waarheid’ is mijn ‘waarheid’, die van jou is van jou. We hebben allemaal termen bedacht, aannames verzonnen hoe het leven is, hoe het leven zou moeten we zijn, hoe we zouden moeten leven. Het zijn allemaal aannames.
Guy – Waarheid
‘Waarheid’ (P. sacca) staat voor alles wat wáár is. Zo is Dhamma wáár. Dhamma is de natuurwet. Het is de kosmische wet, het ‘proces’, de werkelijkheid zoals ze werkelijk is. Yatha bhuta.
Marloes Lasker – Ik wil geweld gebruiken
‘Weet je, ik denk dat ook dit weer voortkomt uit dat ijzersterke verlangen. Dat ontzettende wilskrachtige, maar ook zo subtiele (want niet altijd even makkelijk te herkennen) verlangen. Om de waarheid te kennen, om de waarheid te bezitten. Iets in mij is bereid daarvoor geweld te gebruiken. Liever nog dan de machteloosheid aangaan, die mij vertelt dat ik altijd net naast de waarheid grijp, mijn hele leven lang.’
Dharmapelgrim – waarheid en werkelijkheid
Waarheid is subjectief. Tegenover één onversneden allesomvattende ledige volheid, staan ontelbare waarheden. Er zijn namelijk net zoveel waarheden als er wezens zijn die er een waarheid op na houden, zijnde hun hoogst persoonlijke perceptie van de werkelijkheid.
Het jaar 2021 – dag 308 – fake-einde
Wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
