Het boeddhisme slaat nog geen deuk in een pakje boter in het licht van de vraagstukken waarvoor de wereld zich geplaatst ziet. Mijn vragen zijn vragen in de marge van een spiritueel spektakelstuk waarin op het toneel van de openbaarheid de vrijblijvendheid en de ‘zelf-bevrediging’ vaak niet zijn te onderscheiden van de oprechte inspanning om andere levende wezens te bevrijden.
Lotus Sutra
Taigu – Oude en nieuwe zenideologie ontleed
Beoefenaren in westerse zensangha’s zijn niet in staat tot de belastende geestelijke capriolen die voor zenmonniken in een kloosteromgeving met continu verblijf mogelijk waren. In een vereenvoudigde zenbeoefening is er geen plaats voor een flirt met een overtrokken vorm van contemplatie. Hooguit kan er hier worden geëxperimenteerd met een zenervaring op een wijze die past bij een tijd waarin onthaasting even belangrijk is als ons functioneren als goed geïntegreerde, individuele leden van de maatschappij. De tijd is verdergegaan en wij staan dichter bij andere bronnen van verlichting uit onze eigen cultuur dan bij de cultuur waarin het zenboeddhisme is ontstaan. Zou dit niet een beter uitgangspunt zijn dan proberen geforceerd de wijsheid van een vreemd verleden te repliceren?
Jon Kabat-Zinn is geen hedendaagse Shinran
Een jaar geleden ben ik uit de kast gekomen. In een intiem tweegesprek met mijn zenleraar heb ik bekend dat ik mij in hoofdzaak een reine-landboeddhist ben gaan voelen.
Is meditatie gevaarlijk?
Is meditatie gevaarlijk? De vraag duikt telkens opnieuw op, helaas vaak na een tragische gebeurtenis. Mensen die intensief of occasioneel aan meditatie doen gaan er onder door en niemand weet goed wat er moet gebeuren.
Afscheid van de historische Gotama
Als we werkelijk wedergeboren zouden worden zou er voor mij geen twijfel bestaan over de validiteit van Boeddha’s woorden. De leer zou voor mij- en ik denk voor heel de mensheid, uitermate belangrijk zijn. Nou ben ik een mens met veel interesse voor de wetenschap. Ik weet dat de evolutie geen theoretisch karakter meer heeft maar een feitelijke. De kans dat mijn bewustzijn een fysieke dood overleeft is naar mijn mening zeer onwaarschijnlijk. Het is de samenwerking van verschillende hersendelen die geboorte geven aan onze geest. Wat wist een man die ongeveer 2500 jaar geleden leefde hier van?
Het mahayana boeddhisme en het eten van vlees
Jammer genoeg kent de regelgeving rondom het eten van vlees en vis in bepaalde boeddhistische landen en scholen nog maar weinig volgelingen. Tibet en Japan zijn hiervan goede voorbeelden. Het ruige landschap en harde klimaat van Tibet vormen tezamen een geldige reden om het eten van vlees daar niet volledig uit te bannen.
Over de Lotus-soetra (45): Barmhartigheid
Je hoeft maar naar het nieuws van de afgelopen tijd te kijken: Congo, Jemen, Oekraïne, Gaza, en alle andere godverlaten oorden hebben allemaal barmhartigheid nodig. Maar je hoeft daar niet eens naartoe. Welnee. Iedere stad, ieder dorp, iedere buurt heeft eigen noden en behoeften. Je kunt overal een van de duizend armen van Quanyin zijn. In jouw eigen straat, jouw eigen rijtje huizen, jouw eigen woning! Dat is wat de Lotus soetra jou (en mij) leert.
Edel – Blijven doorgaan
Vaardige middelen moeten vaardig zijn. Wat in de ene cultuur een vaardig middel was is dat daarom niet in een andere. Een almachtige God, of een onfeilbare leraar, of een dure cursus kan voor iemand een hulpmiddel zijn en voor een ander een obstakel. En hoezeer ik ook hou van de Lotus Sutra, de gemiddelde westerling heeft geen boodschap aan al die fantastische verhalen.
Dharmapelgrim – Nog een keer ChatGPT
Als echte Dharmapelgrim zeg ik: Pas op met ChatGPT en alle andere (toekomstige) AI robots die teksten genereren. Ze worden steeds beter, maar missen iets heel belangrijks.
Edel – Hoe common sense is gezond verstand?
Het is een kritiek die ik wel vaker hoor, en die ik graag op mij neem. Recent, in een commentaar op een column in het Boeddhistisch Dagblad, formuleerde iemand het als: ‘gaan de inzichten van de Boeddha nou werkelijk niet dieper dan gewoon gezond verstand?’ Dat alles vergankelijk is dat weet iedereen met een beetje levenservaring toch. Maar in de Palicanon plaatst de Boeddha dat in de context van wedergeboorte. Is dat dan niet meer dan een culturele saus? Het is een discussie die het westerse boeddhisme blijft achtervolgen.
Edel – dharmaregen
Zen heeft niets tegen helder redeneren, integendeel, maar het is niet haar eerste bekommernis. Zen gaat over openheid en mededogen. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Het is maar door ons te openen dat we geraakt worden. Daaruit ontstaat mededogen.
Jon Kabat-Zinn is geen hedendaagse Shinran
Een jaar geleden ben ik uit de kast gekomen. In een intiem tweegesprek met mijn zenleraar heb ik bekend dat ik mij in hoofdzaak een reine-landboeddhist ben gaan voelen.
In eerbied voor allen die reeds ontwaakt zijn
Wat ze me geleerd hebben is dat ik aanvaard was zoals ik was. Ze hebben mij dat geleerd, niet door allerlei bijzondere praktijken, maar door mij te aanvaarden zoals ik was, vol wanhoop, verdriet, angst, wroeging, veroordeling, zelfverwijt, vervreemd van mezelf.
De weg naar voren leidt terug
Met één keer kloppen gingen 84.000 vensters open.
Shariputra danste van vreugde (aflevering 2 en slot)
De uiteenzetting over vaardige middelen roept meteen de vraag op: en de waarheid dan? Is dit geen bedrog? Goed bedoeld, dat wel, maar het blijft een loopje nemen met de waarheid.
Shariputra danste van vreugde (1)
Het Lotus Sutra is een van de meest bekende en gewaardeerde teksten in Oost-Azië. Over het ontstaan van het Lotus Sutra hebben we weinig exacte gegevens. Wellicht is het geschreven in de eerste eeuw in Noord-India in een soort boeddhistisch Sanskriet dat dicht tegen het Pali aanleunde.
Edel Maex: Reality check
Getuigen van Prajnaparamita is handelen. Het is niet iets heel bijzonders doen. Het vraagt niet om heldendaden, meestal toch niet. Het drukt zich uit nu op deze plek. Dat maakt het meestal heel banaal.
