…
Ronald – Versleten vreugde
…
leegte
De leegte die leeft – Nishida en McGilchrist in dialoog
De Japanse filosoof Kitarō Nishida (1870–1945) en de Britse neuropsychiater Iain McGilchrist (geb. 1953) hebben elkaar nooit ontmoet. Toch lijken hun denkbeelden elkaar te spiegelen, alsof ze vanaf tegenoverliggende oevers van dezelfde rivier spreken. Beiden wijzen op een fundamentele verschuiving in bewustzijn: van een gefragmenteerde, controlerende manier van waarnemen naar een ervarende, relationele manier van zijn.
Monastiek leven heeft een betekenis voor mens en maatschappij
Sinds enige tijd is het hip om een paar dagen naar een klooster te gaan, en daar verslag van te doen. Instagram staat er vol mee, het tv programma over bekende
Nederlanders die een paar dagen klooster ‘doen’ wordt herhaald, de Groene Amsterdammer besteedt in de zomeruitgave aandacht aan het fenomeen door een eigen verslag. Het valt me op dat een kloosterexcursie meestal eerder gaat om: wat levert het mij op, dan de vraag: wat gebeurt hier eigenlijk en waarom zou dit een goed idee zijn. Hoe komen we in dit soort reportages verder en wat zou zo’n verdiepingsslag bruikbaar maken?
De ziel en de chip 6 – de dans van de seities
In onze serie De ziel en de chip onderzoeken we wat er gebeurt wanneer de ziel – de binnenkant van ons bestaan – de ontmoeting aangaat met de chip, het symbool van een wereld die steeds meer wordt gedomineerd door technologie en algoritmen. Vandaag kijken we met Federico Faggin en Thich Nhat Hanh naar een nieuw perspectief op leven en dood: het universum als een voortdurende dans van verschijnen en verdwijnen.
Over nihilisme en lijden
Ik ben persoonlijk anti-isme. Ik heb daar al eens eerder over geschreven. Ieder -isme is mij een gruwel, dat wil zeggen dat ik ieder -isme verre van mij werp. Dat zeg ik als katholieke boeddhist met sympathische gevoelens voor sommige protestantse, joodse, islamitische, hindoeïstische, humanistische, agnostische en zelfs atheïstische ideeën. Maar ik ben anti katholicisme, – protestantisme, – judaïsme, – islamisme, – hindoeïsme, – humanisme, – agnosticisme, – atheïsme of welk -isme ook. Ik werp zelfs het nihilisme verre van mij. Er zijn momenten dat ik dat zelf wat vreemd vind, geef ik onmiddellijk toe, maar vooralsnog ervaar ik het als bevrijdend.
Geen groter geloof dan groot ongeloof
Waarom agnose geen agnosticisme is, geen theïsme, geen atheïsme en ook geen ander isme.
Leegte en het verlaten van het cyclisch bestaan
Voel je niet gedwongen in dingen te geloven die je niet begrijpt. De filosofie van leegte is altijd een elite-zaak geweest. Door de tijd heen waren de meeste boeddhisten ongeletterde boeren. Ze dachten niet na over zelfloosheid. Ze hielden hun rijstvelden in stand.
Guy – dhammazaadjes -Boeddhanatuur (P. buddhatta)
De mogelijkheid tot ontwaken is in ieder van ons aanwezig. Maar de meeste mensen hebben, zoals de Boeddha steeds opnieuw in de sutta’s herhaalt, ‘stof op de oogleden’. Waardoor ‘slechts weinigen de Andere Oever bereiken…’
Taigu – Geen woorden, geen daden
Er zijn situaties waarin wat je ook schrijft, de werkelijkheid niet verder wordt geholpen door jouw verbale interventie. Zwijgen is dan geen zelfcensuur, het is een vorm van doen door niets te doen.
Guy – dhammazaadjes – Leegte (P. anatta)
…
In een grenzeloos niets is alles met alles verbonden
Bouwen aan je identiteit betekent bouwen aan een fictie, aan lijden, en hoe sterker en grover je eraan bouwt, hoe groter het lijden. Denkt, wie in identiteiten denkt, niet ook inherent dualistisch? Ik en de ander? Wij-zij? Oranje en haar Angstgegner? En wie, tenslotte, zijn volstrekt fictieve culturele en politieke identiteit etaleert, die polariseert, verdeelt, schept chaos en uiteindelijk onnoemlijk groot verdriet en lijden.
De aarde is mijn getuige
Meer dan zeven jaar was Siddhārtha Gautama in de leer geweest bij leraren en yogi’s, toen hij met een aantal vrienden besloot om de eigen weg in te slaan en de ascese te beoefenen. Omdat hij nog maar een paar rijstkorrels per dag at, leidde dit tot een levensgevaarlijke situatie. Hij was broodmager geworden en […]
Jules – Leve de leegte? Of juist niet?
De Boeddha zei: “Onze ervaring is niet zelf.” Maar naarmate je meer de leegte van alle verschijnselen gaat benadrukken, effen je ook de weg om de reikwijdte van het zelf steeds verder op te rekken. “De ander is even leeg als ik, dus ik ben daarin verbonden met de ander, wat zeg ik, met al het andere!”
Een grenzeloze leegte
Toen zen eind 5e eeuw in China binnenkwam, was het boeddhisme er al in volle bloei. De belangrijkste sutra’s en tractaten waren al in het Chinees vertaald. Tempels en stupa’s kleurden het landschap, samen met gigantische, uit de rotsen gehouwen boeddhabeelden. En dan verschijnt Bodhidharma ten tonele. Als de keizer hem vraagt wat de verdienste is van alle tempels en stupa’s die hij had laten bouwen, antwoordt Bodhidharma ’Geen verdienste’ en op de vraag wat dan wel de essentie van de leer is, antwoordt hij ‘Weidse open ruimte, niets is heilig’.
De tweetrapsraket van Johannes van het Kruis
Hemelvaart of vallende ster?
Wees een dwaallicht voor jezelf
Hou niet vast aan een waarheid als aan een lamp.
Niet-weten maakt je geen sjamaan
Je bent alleen maar vreemdgegaan.
Guy – dhammazaadjes – Ook al vergaat het lichaam, er is niets te vrezen
Op 1 november sloot Johan C. de stille online meditatie af met onderstaand prachtig gedicht. Een juweeltje. Johan liet zich inspireren door vers nr. 16 van de Tao Te Ching van Lao Tse in een vertaling van de pas overleden auteur Kristofer Schipper.
Omgaan met geestelijke energie (1) – O zuivere en lichte vlam
Ook mijn toestand van onzekerheid is een uitgangspunt van het boeddhisme. Het zenboeddhisme gebruikt de termen ‘leegte’ of ‘niet-weten’ als fundamentele eigenschappen van een open bewustzijn. Vaste ideeën en concepten, verlangens en oordelen loslaten. We staan op een draaiende bol in een draaiende omloop rond een ster. We staan bovenop leegte en na onze dood worden we zelf leegte.
Leegte in de mystieke sfeer van Lao Zi
Leegte, sunyata, is een centraal begrip in het boeddhisme, wat in het Nederlands vaak wordt vertaald als ‘leegte’. In dit artikel ga ik niet in op leegte als boeddhistisch begrip, maar kijk ik naar het gebruik ervan in de oudere mystieke leer van Lao Zi. Het vroege daoïsme van Lao Zi en diens belangrijkste navolger Zhuang Zi ligt mede ten grondslag aan het ch’an/zenboeddhisme.
In den beginne… in de mystieke leer van Lao Zi
Dharmapelgrim beschrijft in het Boeddhistisch Dagblad van 19 augustus 2024 een idee van het scheppingsverhaal zoals dat zou kunnen luiden vanuit het boeddhisme. Als langdurig beoefenaar van zen heeft Ben Zondervan zich naast een studie van het boeddhisme ook en vooral verdiept in de andere, qua belang onderschatte, bron van zen/Ch’an, het daoïsme.
Het jaar 2024 – dag 305 – leegte
Leegte na drukte. Oorlog en vrede. Mensen en meningen.
Somewhere over de rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Jelle Seidel – Terug naar de bronnen
Je zou kunnen besluiten om gewoon ondergedompeld te blijven in het geheimzinnige, vormloze vrije spel van de werkelijkheid. Dat zou de keuze zijn van een mysticus die helemaal wil opgaan in God of Nirwana – analoog misschien aan de neiging van kunstenaars om zichzelf uit te wissen met alcohol of opiaten. Maar daarmee zou je een belangrijk element van je menselijkheid ontkennen: de behoefte om te spreken en te handelen, om je ervaring met anderen te delen.
De nieuwe Nederlandse Nāgārjuna
Sinds kort is er een nieuwe vertaling uit van de Mūlamadhyamakakārikā, getiteld “De Basisverzen van het middenpad’. Michel Leezenberg heeft zijn best gedaan om er een betrouwbare vertaling van te maken. Dit is niet gemakkelijk, want het is een moeilijk tekst, de Basisverzen zijn geschreven in een strikt metrum van twee keer acht lettergrepen per regel en twee regels per vers. Het is vaak moeilijk te zien of een bepaald woord nu bewust gekozen is of vanwege het metrum.
