In de publieke verbeelding zijn politici de beroepsleugenaars bij uitstek. George Orwell schreef: ‘Politieke taal is ontworpen om leugens waarheidsgetrouw te doen klinken en moord respectabel.’ Leugens behoren tot het DNA van de modern samenleving, maar meestal gebruiken we fraaier klinkende woorden als marketing, reclame en propaganda. Al in 1967 klaagde Hannah Arendt in haar essay Truth and Politics erover dat politiek en waarheid niet goed samengaan. Dit artikel gaat in op de Nederlandse vertaling van haar essay in het boek Tussen verleden en toekomst.
Hannah Arendt
De vrijheid om vrij te zijn is niet alleen vrijheid van angst
De Amerikaans-Duitse filosofe en politieke denker Hannah Arendt werd geboren in een politiek progressief, seculier joods gezin. Ze vluchtte in 1933 naar Parijs en werd later als Duitse stateloze geïnterneerd. Ze wist in 1941 te vluchten naar New York. Misschien werd zij het bekendst door haar boek The origins of totalitarianism en Eichmann in Jerusalem: a report on the banality of evil. Dit artikel geeft een indruk van haar denken over politiek en vrijheid.
‘Wie antisemitisme zegt te bestrijden, moet het eerst zelf afzweren’
Zo wordt de Joods-Nederlandse gemeenschap misbruikt om ongewenste opvattingen over Israël te bestrijden. Dat Joodse Nederlanders hierdoor – als groep, om ‘wie zij zijn’, en met alle risico’s van dien – in de vuurlinie van een verhitte politieke strijd worden geplaatst, geldt als collateral damage, nevenschade. Pech gehad. Opinie: The Rights Forum.
‘Buiten de lijntjes durven kleuren’
Volgens een woordvoerder van Extinction Rebellion put deze organisatie van de A12- demonstratie in Den Haag, de stad van Recht en Vrede, haar inspiratie uit succesvolle bewegingen van burgerlijke ongehoorzaamheid. Amnesty International sprak haar ongerustheid erover uit dat de lokale overheid deze vreedzame demonstranten criminaliseert in plaats van hen te zien als bezorgde burgers. Redenen te over om in dit korte artikel over het essay Burgerlijke ongehoorzaamheid te rade te gaan bij de filosofe Hannah Arendt.
Wouter – Het gevecht om twee staten – from the river to the sea
Hannah Arendt waarschuwde in 1948 voor een ‘twee staten idee’: er zal dan om grondgebied gestreden blijven worden. Zij pleitte voor een binaire staat, waarin het Joodse en het Palestijnse volk samen het land zouden besturen.
Erik- Bespreking – Denken voor managers
Het leven van een manager gaat niet over rozen en dit komt vooral door de vele vergaderingen. Hoe hou je een vergadering in de hand? Met stemverheffing spreken kun je maar een of twee keer doen, anders krijg je een intern onderzoek aan je broek. Het is zeker niet toevallig dat je vandaag de dag de straten kunt plaveien met leiderschapscursussen. De schrijfsters van dit boek Nieuw denken met oude Grieken, Annemarie Gunnink en Paulien ‘t Hoen, hebben de vermoeide manager echter iets anders te bieden: nieuw denken.
Boekbespreking – Eenling zijn, een filosofische uitdaging
“Zie af van geweld tegenover alle levende wezens, schaadt geen enkele. Waarom heb je nog iemand nodig als je toch geen nakomelingen wenst? Zwerf alleen rond, net als een neushoorn.” Khaggavisana Sutta (Neushoorn Sutta, eigen vertaling)
Boekbespreking – De filosofes
Volgens Anscombe moeten we een daad beoordelen op de intentie, de bedoeling van waaruit deze is uitgevoerd. Door omstandigheden en onverwachte gebeurtenissen kunnen de gevolgen van een daad immers heel anders zijn dan je had verwacht. Geen mens kan verantwoordelijk worden gehouden voor alle gevolgen van zijn daden. Hiermee heeft ze ruimte gemaakt voor een nieuwe opkomst van de deugdenethiek.
‘Eenvoudige, ronde taal en geen onzin’ deel 1
Het gaat niet goed met Rommeldam. Het regent er al tijden pijpenstelen en veel bewoners liggen ziek te bed door een niet-kwaadaardige griepepidemie. De straten zijn leeg op huisarts Galpiepers autootje na. Als Poes heer Bommel (OBB) op Bommelstein aantreft, heeft deze last van griepverschijnselen en is geprikkeld over de gerezen situatie.
Hannah Arendt is overal
Dit artikel gaat over de grote lijnen van het hoofdstuk Een klasseloze samenleving en het deel over propaganda van het hoofdstuk De totalitaire beweging van Hannah Arendts boek Totalitarisme. Hierin beschrijft en analyseert ze de oorsprong en de dynamiek van totalitaire systemen als het nazisme en het stalinisme.
Dialectiek der Verlichting
Op de keper beschouwd is het niet zo vreemd dat een boeddhistische voorman als de Dalai Lama in het verleden een sympathie voor het communisme aan de dag heeft gelegd. Het dialectische materialisme van Karl Marx en zijn geestelijke erfgenamen kent immers een maatschappijopvatting gebaseerd op een geestelijke ‘bovenbouw’ en een materiële ‘onderbouw’.