De Amerikaanse psychiater Daniel Siegel ontwierp het begrip mindsight: bewustzijn van je eigen binnenwereld en die van anderen. Zonder mindsight zijn we volgens hem gedoemd tot chaos of verstarring. Met mindsight kun je alle delen van jezelf verbinden tot een betekenisvol verhaal.
geest
‘In mij is de hemel en in mij is de aarde’
In de zentraditie wakkert bodhichitta de eigen kracht (jiriki)) aan. Door onze eigen inspanningen openen we ons in de meditatie. Door steeds weer de stilte in te gaan op het kussen, te luisteren naar wat gezegd wil worden, wat onze innerlijke stem of innerlijk geweten ons wil zeggen, openen we ons vanzelf voor de werking van ander kracht (tariki). Zazen, alleen maar zitten zonder iets, opgaan in het zitten, degene die zit verdwijnt. Alleen nog pure aandacht; de geest wordt één grote open ruimte, het is de zuivere toestand van de geest die zich aan niets hecht. Door een open en ontvankelijke houding, maken we de zijnsgrond van ons en daarmee het bestaan van alle levende wezens als het ware vruchtbaar voor de (in)werking van ander kracht.
Dementia – Ontgeesting
De westerse medische wetenschap concentreert zich voornamelijk op wat de triggers zijn voor dementie. Hart- en vaatziekten, te hoge bloeddruk en diabetes zijn aangegeven als de meest urgente risicofactoren voor Alzheimer’s en dementie. Daarnaast onze eetgewoontes, waar het overmatig gebruik van geraffineerde producten zoals zout en suiker, graanproducten zoals witte meel, rijst, pasta, alsook verzadigd vet in dierlijke producten, zoals vet vlees en zuivelproducten, ontstekingen in het lichaam veroorzaken, en naar men zegt dikwijls een rol spelen bij het ontstaan van dementie. Het overmatig gebruik van medicatie wordt vaak niet genoemd maar speelt ongetwijfeld ook een rol in de veranderde chemie van het lichaam.
Nathan – Het nut van zintuiglijk gewaarzijn
Het lichaam wordt door heel veel spirituele zoekers geminacht. Je vindt het ook terug in de zoektocht van de Boeddha bij het begin, van zes jaar in het woud. De volledige onderdrukking van het lichaam maar dat verwierp hij gelukkig op een bepaald moment. Het uiterste zal je niet bevrijden.
Loes 1 – De lastige aap
De geest wordt door boeddhisten ook wel omschreven als een lastige aap. Omdat ik een denker ben, heb ik dit ook vaak zo ervaren en heb ik heel wat keren gedacht, dat het beter zou zijn als ik eens wat minder zou denken.
De toekomst is aan het realisme
Terwijl u dit leest, heeft het gezever over het vermeende einde van de wereld zo’n beetje zijn hoogtepunt bereikt. Ik geloof persoonlijk geen snars van al die apocalyptische prietpraat. Wel geloof ik in het einde van een wereldbeeld. Ons huidige systeem is simpelweg niet langer houdbaar. Het moet sterven.
Dans die het heelal omkranst
Je mag echt, fysiek dansen, maar dat hoeft niet. Je kunt ook zingend dansen, pratend dansen, zwijgend dansen, denkend dansen, niet-denkend dansen en niet-dansend dansen. Dansen is het volgen van de beweging die zich als vanzelf aandient en vrij is. Vrij in het moment, ieder moment. Dansen en gedanst worden is leven, met alles erop en eraan.
Ad van Dun – Alles bestaat uit geest
Misschien bestaat er in het boeddhisme niets kostbaarders, diepers en grondiger dan het onderricht over onze geest. Zolang wij niet enigszins vertrouwd zijn met het begrip geest, zoals dit met zijn talloze facetten in het onderricht wordt beschreven, is het moeilijk om een juiste waardering te voelen voor de totale context van de boeddhistische meditatiepraktijk en van de verlichting die ons als hoogste doel daarvan in het vooruitzicht wordt gesteld.
Guy – dhammazaadjes – Zitten als een berg
Zitten met een lege geest: zitten zonder te denken; zonder te dromen; zonder te fantaseren. Gebruik je lichaam (je adem) als hét instrument om je geest tot rust te brengen.
De drie biggetjes van het ego
Veranderlijkheid maakt ons bang, niets blijft zoals het is. Onze angst is de wolf. De boze wereld die onze huisjes niet alleen omver kan blazen maar subtiel langs onze kieren en constructiefoutjes kan binnendringen. Onze geest bezweert pijn en angst met opvattingen en oplossingen die we aandikken tot ze solide lijken als steen. Daardoor staat er een muur tussen ons en de naakte realiteit. Achter de muur is het veilig maar ook eenzaam, vervreemdend. We voelen vaag aan dat er iets niet klopt. De breuk in onze geest isoleert ons van de stromende natuur. En ons isolement maakt ons opnieuw bang. De wolf sluipt niet alleen buiten rond maar zit in ons en huilt in onze dromen.
De verbeelding aan de macht
Hypnose komt op heel verschillende manieren in de media. Nu eens als een serieuze therapiemethodiek, dan weer als hulpmiddel bij allerlei medische problemen of bij een forensisch onderzoek. Soms zie je hypnose opduiken in liveshows of in praatprogramma’s op televisie, als een vorm van goedkoop amusement, waarbij een autoritaire hypnotiseur zijn publiek allerlei rare opdrachten geeft. De personen die gehypnotiseerd worden, volgen strikt op wat hen gesuggereerd wordt en ondergaan wat er gebeurt.
Transformeren
De boeddhistische leraar Jack Kornfield beschrijft vier principes die leiden tot een transformatie van onze geest. Eerst en vooral is het nodig dat we de realiteit erkennen zoals ze is, niet zoals we zouden willen dat ze is. We kunnen ons bij al wat gebeurt de vraag stellen: is dit werkelijk zo of beeld ik me dit in? Zo bevrijden we ons van de grootste rem op geestelijke groei, vechten tegen wat onaangenaam is of krampachtig najagen wat ‘leuk’ is.
Kijken door de ogen van de Boeddha
Ik zeg altijd: als je een vlinder wilt zijn zal je toch eerst door het stof moeten kruipen. Er bestaat geen vlinder naast de rups. Er zijn mensen die geloven in een innerlijke boeddha maar dat is volstrekte onzin. Je hebt geen twee geesten. De ene in de knoop met zichzelf en de andere vrij.
Creativiteit en spiritualiteit (2)
Welbeschouwd is ieder mens een kunstwerk op zich. Ik weet werkelijk niet meer wie het als eerste schreef of zei (ik was het zeker niet), maar ik zie er wel wat in: voor het veertigste levensjaar is ieder mens een kunstwerk in wording, en na het veertigste levensjaar een kunstwerk in fase van voltooiing. Zo ongeveer uiteraard, want het komt niet op een jaartje.
Creativiteit en spiritualiteit (1)
Door te geven, te delen en te ontvangen en je grenzen open te stellen voor de werkelijkheid buiten jezelf, ontwikkel jij jouw creatieve en spirituele processen. Die hebben alles te maken met zingeving en het vinden van betekenissen, met vernieuwing en het scheppen van kansen voor het leven.
Stemmingen en emoties (1)
Wat ik nu ga schrijven is een vervolg op mijn vorige bijdragen over het lijf zoals het is en zoals je het – als een soort instrument – gebruikt. Zonder die twee: geen emoties of stemmingen. Om iets te kunnen waarnemen heb je namelijk zintuigen nodig. Daarin spelen zich biologische/autonome processen af (het lijf zoals het is) én het zijn instrumenten die je moet leren gebruiken wil je tot bruikbare en vooral zinvolle waarnemingen komen. Je wordt je gewaar van de interne en externe werkelijkheid en daar ontwikkel je gevoelens bij. Alles wat je waarneemt heeft bewust of onbewust invloed op jouw gevoelsleven en omgekeerd.
The Golden Letters- toegift
De ware aard van de geest is als een sterk reflecterende spiegel, met als eigenschappen kristallen helderheid en zuiverheid. Al onze gedachten, emoties, impulsen, gevoelens, sensaties, enzovoort, zijn als de reflecties in die spiegel.
Golden Letters – Herken de aard van gedachten en ervaringen (I)
Wanneer we geen vertrouwen hebben in dit pad naar bevrijding [dzogchen] , vertrouwen in de zelfbevrijding van onsamenhangende en discursieve gedachten op het moment dat ze in de geest oprijzen en dit niet tot het meest belangrijke onderdeel van de beoefening maken, dan worden we steeds weer bepaald door de uiteenlopende potentialiteit van de geest. Dan leven we opnieuw binnen de reflecties en de altijd veranderende fantasmagorieën [geestverschijningen/waanvoorstellingen] van de droom van samsara.
Guy – dhammazaadjes – Alles ontstaat uit gedachten
Alles hangt af van onze gedachten. Ons denkproces bepaalt ons gedrag. Ons hele ‘leven’ en ‘onze wereld’ wordt gecreëerd door onze gedachten. Alles ontstaat in de geest, zowel het aangename als het onaangename. Wat we als een probleem ervaren ontstaat in onze geest. Wat we als vreugdevol aanmerken, ontstaat in onze geest. We klampen ons vast aan onze gedachten. We identificeren ons met onze gedachten. We worden er één mee. Upadhi. Gedachten zijn er de oorzaak van of we ons gelukkig of ellendig voelen. Gedachten zijn machten.
Guy – dhammazaadjes – Stilstaand, stromend water…
‘Als de geest in beweging komt, ontstaan er tienduizend dingen. Als de geest tot rust komt, vergaan er tienduizend dingen. Als de geest niet kijkt, zijn de tienduizend dingen onbezoedeld.’
‘The Sacred HeART of Aging’
Na een hopelijk goed en wel besteed bestaan zijn we op de een of andere manier in de herfst, of zelfs in de winter van dit leven aangekomen, of gaan we langzaam maar zeer zeker die richting in. We bezochten, of woonden in of op bepaalde plekken in de wereld, hebben waarschijnlijk een grote verscheidenheid aan mensen, dingen, prachtige, maar ook soms moeilijke situaties ontmoet in dit leven. En nu, tijdens het veranderen van de levensseizoenen, zijn we bij een fase aangekomen waarin we ons misschien afvragen hoe het komt dat we het ene moment jong en schijnbaar gelukkig en evenwichtig leken te zijn, en nu, op dit daaropvolgende moment, het gevoel hebben dat het leven en onze energie op de een of andere manier begint te stagneren. Soms zelfs dat het leven ons iets af lijkt te nemen.
Mindfulness is niet: ‘stoppen met denken’
Je geest reflecteert je leven. Dat is wat je geest te doen heeft. De enige manier om je geest rustiger te maken is je leven rustiger maken.
Nathan Rozenhart en Koen Bugter – Een gesprek over onder andere innerlijke revolutie
‘De innerlijke revolutie betreft het zien dat je de persoon bent en de waarnemer van de persoon. Deze zijn een en hetzelfde. Niet-twee. Op die manier zal het innerlijke conflict: ik en mezelf eindigen en zal er sprake zijn van een ongeconditioneerde geest, keuzeloos gewaarzijn.’
Het lichaam als voertuig van ons denken…ons bewustzijn (2)
Tegenwoordig worden er zelfs medische hulpmiddelen ontwikkeld om gebruik te maken van de herinneringen van spieren. Daartoe behoren degenen die gedeeltelijke verlamming na ongelukken tegengaan. Of in de muziekwereld een apparaat dat het spiergeheugen registreert van ervaren muzikanten die een instrument bespelen, om later te gebruiken door studenten die hetzelfde instrument bestuderen. Dit kan worden beschouwd als een verder bewijs van de interactie tussen lichaam en geest, hier ook wordt de zg. wetenschappelijke opvatting over de locatie van de geest, waarvan soms nog steeds beweerd wordt dat deze zich in de hersenen of de hersenschors bevindt, duidelijk tegengesproken
