Lao Zi: “Waarachtige woorden worden niet altijd herkend als zijnde waar. De Wijze is terughoudend in het gebruik van kostbare woorden. (DDJ H.17). Zhuang Zi: “Woorden ontlenen hun waarde aan hun betekenis, maar de betekenis is niet in woorden onder te brengen.” (Uit de Zhuangzi, zie o.a. H.13 VII). Er zijn bibliotheken vol geschreven over de ‘leer zonder woorden’ van Lao Zi…
filosofie
Denken en twijfelen, of twijfelen en denken
Wie denkt, die twijfelt. Wie twijfelt, die denkt.
Denk ik. Of niet soms?
In de vele dharma’s zijn onderwerpen te vinden over de invloed van ons denken op onszelf en het karma, de ketens van oorzaak en gevolg, de invloed op het individu en anderen.
Hoe worden we humaan?
Johann Gottfried Herder leefde tegen het einde van de periode die gewoonlijk de Verlichting werd genoemd. Hij werd geboren in 1744 en stierf in 1803. De periode die erop volgde is de Romantiek. Herder is tegenwoordig vrijwel onbekend, toch zijn de inzichten die hij had vaak verrassend actueel. Hij is een van de weinigen die de slavenhandel, het kolonialisme en het imperialisme van zijn tijd scherp bekritiseerde. Hij verwerpt de rassenleer van de grote Immanuel Kant en ook de dweepzucht met de oude Grieken van Goethe en Schiller. Boekbespreking.
Boekbespreking – David Hume is nog steeds actueel
Hoewel hij zelf nogal wat kritiek had op de filosofen van zijn tijd, was David Hume een van de belangrijkste filosofen van de westerse traditie. Zijn werk is onontbeerlijk geweest voor de filosofie van de Verlichting, in het bijzonder die van Immanuel Kant. Je zou kunnen zeggen dat hij Kant een voorzet gaf voor open doel, Kant hoefde hem er alleen maar in te koppen. Zijn nuchtere aanpak en gematigd scepticisme zijn nog steeds een indrukwekkend voorbeeld en inspiratiebron voor actuele discussies.
Jasper Schaaf – Onverdraaglijke vooruitgang
De bekendste vorm hiervan is de vraag naar de waarheid of onwaarheid van religieuze uitspraken. Bestaat god of meer goden tegelijk of is het een antwoord van niets, hooguit van het ongerijmde? Sinds de opkomst van de kritische filosofie in verschillende gedaanten, van Spinoza, Kant Hegel, Marx en anderen, overheerst het idee dat de mens niet in staat is een betrouwbaar antwoord op dat soort grote vragen te geven. Sommige filosofen, denk aan Marx of Feuerbach, gaan een stap verder en vinden dat je onbeantwoorde theoretische vragen het beste maar kunt ‘bestrijden’, omdat deze ook een correct antwoord op praktische vragen bemoeilijken.
Carla – zicht op boeddhisme (2)
Ik weet nog goed wanneer ik begon te twijfelen aan het geloof waarin ik werd grootgebracht. Ik ga ervan uit dat de meeste onder ons opgegroeid zijn in andere geloofsovertuigingen.
Eenheid, Niet-tweeheid en Niets
Filosofen zetten graag het bewustzijn op een troon en wetenschappers laten bewustzijn zich onderwerpen aan het brein (geen brein geen bewustzijn).
Op alle terreinen van het leven?
Ineens heeft de mensheid het door, de nieuwe ontwikkelingen van de computer gaan grote consequenties hebben voor alle leven, zeker dat van de mens. En daar hadden we toch niet om gevraagd? Alle schrijvende schrijvers reageren nu tegelijk. Kunstmatige intelligentie, de woorden bestaan al lang, maar de daden blijken nu verstrekkend. Alles kan, misschien niet vandaag maar dan toch morgen wel. De overrompelende snelheid van de geest uit de fles zal nog heel veel losmaken.
Het filosofische ei van Columbus
Filosofie is te omschrijven als een hardnekkige poging om tegen de stroom van het denken in te roeien. Het wil terug naar de bron, terug naar het beginpunt; terug naar wat vanuit zichzelf aanwezig is, voordat mensen beginnen te denken en waardoor mensen beginnen te denken. Maar met elk woord dat het aan deze poging besteedt, met elk idee dat het formuleert, drijft het denken daar juist van af.
Boeken – Een leven als ‘man of letters’, biografie van David Hume
Hume verwierf echter niet alleen een grote reputatie als filosoof, maar ook als historicus en essayist.
Over Theologie deel 3 – Opleiding
Ik lees: “Iemand die theologie studeert zal zeker uitgedaagd worden na te denken over zichzelf en zijn houding ten opzichte van de wereld en van God.” en verderop lees ik dat de studie iemand verandert. Ja, dank je de koekoek.
Boeken – Kant, vijftien filosofen over grondslagen en grenzen van de rede
Het boek is een veelzijdige en toegankelijke interpretatie van het glasheldere denkwerk van een van de grootste filosofen ooit en brengt kanttekeningen aan bij zijn observaties alsook ten opzichte van de ideeën die in onze tijd over zijn werk de ronde doen.
Paul Boersma – Gelijkmoedigheid omarmt het goede en het slechte…
Paul Boersma, over pokerfaces, onverstoorbaarheid en de vier Brahmaviharas.
Wees
Het in de wereld zijn is met angst verbonden zolang iemand zich identificeert met iets dat eindigt, ophoudt te bestaan of hoe dan ook op enig moment volledig vergaat. Die identificatie verhindert het waarnemen en ervaren van de realiteit. Want wat iemand aanneemt als zijnde ‘de realiteit’ is niets anders dan de manifestatie van wat die mens zelf denkt dat ‘de realiteit’ is.
Boekbespreking – De wereld vóór God
Alders maakt in het algemeen zijn belofte waar. Het boek is vaak inspirerend en leest vlot. Zijn boek is een poging om bijzondere en geniale inzichten als vanzelfsprekend te beschrijven.
Het einde van het postmodernisme
De postmoderne denktrant herinnert aan de leerstukken van leegte, niet-zelf en afhankelijk-ontstaan in het boeddhisme, dat (in dit opzicht) postmodern avant la lettre is. Je kan ook zeggen dat het postmodernisme boeddhistisch après la lettre is. Je kan ook zeggen dat beide op hun eigen manier iconoclastisch zijn (geweest).
Postmodernisme is de filosofie van het neoliberalisme
Het postmodernisme is de filosofie die idealen en grote ideologieën tot mislukt en achterhaald verklaart. Het schept daarmee ruimte voor een maatschappijvorm die louter het individuele gewin vooropstelt. Lees hier vooral: alle vormen van socialisme zijn onhaalbaar.
Paul Boersma – Gelijkmoedigheid omarmt het goede en het slechte…
Paul Boersma, over pokerfaces, onverstoorbaarheid en de vier Brahmaviharas.
De Boeddha en de klimaatramp (deel 1)
Bij het lezen van deze titel zullen misschien sommige lezers vreemd opkijken. In de tijd dat de Boeddha leefde was er immers nog geen sprake van een klimaat? Er was natuurlijk het weer, de seizoenen, de warmte en de regen, maar niemand dacht eraan dat dit ooit zou veranderen of dat het weer ergens anders erg verschillend zou zijn.
Ad van Dun – Wijsheid en wetenschap
Wij hebben de afgelopen eeuwen oneindig veel meer geïnvesteerd in kennis dan in wijsheid. Als nu de uitkomsten daarvan teleurstellend of onvoldoende zijn, is dit dan niet op de eerste plaats een reden om de betekenis van wetenschappelijke kennis opnieuw te valideren, in plaats van wijsheidsinteresse daarvoor verantwoordelijk te stellen?
Over hoe wij de wereld interpreteren
Moniek Nooren: ‘Libbrecht heeft een uitstekend en heel compact model ontworpen om onze referentiekaders voor interpretatie van de wereld te illustreren. Het is gebaseerd op een driehoekige vorm die op zijn punt staat.’
Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over …ze verkloten je, je pa en ma
Als onze opvoeders op een wijze met ons omgaan waardoor we ons welkom en veilig voelen, dan zullen we een geloof ontwikkelen dat we welkom zijn en veilig ons zelf kunnen blootgeven. Bij dit geloof staan we niet stil, we beleven het als vanzelfsprekend.
20. Ben jij verslaafd aan je hersenspinsels?
Over de kittelaar van het verstand en de buik van het dier.
Boekpresentatie – ‘Uitzonderlijke goedheid. Een filosofische ontmoeting tussen Oost en West’
Goedheid is onder ons, in de wereld, en het is nastrevenswaardig om een goed mens te zijn.
