Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.
Boekbespreking – Filosofie uit de Congo
De Bantoes hebben een duidelijk gevoel voor goed en kwaad, ze veroordelen bijvoorbeeld diefstal en overspel. Alles wat de levenskracht bedreigt is slecht. Er zijn echter mensen die in en in verrot zijn. Anderen doen kwaad vanwege de omstandigheden. Als van zo iemand de woede zakt, moet hij wel herstellen wat hij heeft aangericht. Het komt voor dat iemand veroordeeld wordt zonder dat hij zich ervan bewust was dat hij iets verkeerds deed. Gewoonlijk ondergaat zo iemand zijn straf gelaten. Alles wat uitzonderlijk is vormt een bedreiging, zieken worden soms buiten het dorp gebracht en daar verzorgd. Als iemand schuldig is bevonden, moet hij de verbroken orde herstellen en dat betekent meestal dat hij de benadeelde zoveel moet betalen dat deze zich niet meer benadeeld voelt. Dit is vaak veel meer dat alleen de geleden schade. Bij een fout kan openlijk bekennen reinigend werken.
Hoe dommer het volk, hoe beter de redenaar
Cicero was en is nog steeds bekend als een meester van de welsprekendheid. Hij heeft daarnaast enkele boeken geschreven over politiek, filosofie en veel brieven nagelaten.
Boekbespreking – Grote boeken
Beide boeken vormen een goudmijn aan ideeën en discussieonderwerpen. Ze lijken me ook erg geschikt om in het onderwijs te gebruiken. Bovendien maken de illustraties en overzichten dat het lezen erg prettig is. De vertaling uit het Engels is eveneens vlot en leest gemakkelijk. Het zijn niet echt studieboeken, ik zou ze ‘oriëntatieboeken’ willen noemen.
Een vredige bijeenkomst in het Vreedehuis, dichtbij het Vredespaleis
Het probleem is dus dat goede voornemens zondermeer in de praktijk maar zelden werken. Als je al deze aanbevelingen leest, dan krijg je onwillekeurig de gedachte “waarom doen de mensen dat dan niet gewoon”. De praktijk is juist dat de mensen het gewoon niet doen. Ze worden zelfs voortdurend door reclameboodschappen en in praatprogramma’s aangemoedigd om het niet te doen. We vinden dit heel gewoon. Het gaat altijd alleen maar om persoonlijk bezit en hoe meer je daarvan hebt, hoe beter het met je gaat. Ik zou trouwens niet graag de boterhammen willen smeren van alle boeddhisten dit het hiermee hartgrondig eens zijn.
De sprinkhaan, het spel, het leven en Utopia
In een spel gelden de spelregels alleen binnen het spel en niet daarbuiten. Als we het spel onderbreken gelden ze niet meer, ze zijn niet absoluut. Dat is dan ook de reden dat we het spel altijd kunnen en soms zelfs moeten onderbreken. Een autocoureur die een kind doodrijdt omdat hij niet kan stoppen met racen, wordt als coureur dan wel niet gediskwalificeerd, maar wel als mens. Aan de andere kant vraagt het spel wel om in zekere zin serieus genomen te worden, als je er met de pet naar gooit verliest het spel zijn aantrekkingskracht.
Een dag op het IIAS
Deze lezing ging niet over het kloosterleven overal in India, maar alleen over dat in Gandhara, het huidige Kandahar. Dit is belangrijk om te weten, omdat er in andere delen van India waarschijnlijk andere gewoonten en omstandigheden heersten. Gandhara was het thuisland van de Sarvāstivāda en de Mahāsanghika.
A-sociale media
Als boeddhist kun je Internet misschien als oefening gebruiken. Het is in feite een karikatuur van saṃsāra. De begeerte, de afgunst, de woede, de illusie en de leegte zijn er nog gemakkelijker te begrijpen. Als je het scherm van je mobieltje kunt leren zien als een soort ingewikkelde lamp waar niets gebeurt, kun je misschien ook begrijpen dat de werkelijkheid waarin je leeft een soort openheid is waar echt niets gebeurt.
Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing
Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.
Schokeffecten, filosoferen in tijden van klimaatverandering
Kusters vraagt zich herhaaldelijk af of hij er wel goed aan heeft gedaan dit boek te schrijven, het leidt immers ook tot CO2-uitstoot. Dit lijkt me niet terecht, want zonder bewustwording van onze huidige situatie is er helemaal geen redden meer aan. Het is niet uitgesloten om de ramp iets te verzachten en elke poging is welkom.
Waarom we beter denken dan we denken
Je hoort nogal eens zeggen dat mensen van nature redeloos zijn en tot de meest bizarre meningen en handelingen in staat. Voor wie regelmatig de krant leest of het nieuws via andere media volgt, lijkt dit zelfs vanzelfsprekend. Het is daarnaast allang in zekere kringen gebruikelijk om de mens te beschouwen als een onderdeel van de natuur, een wezen dat zijn dierlijke afkomst verbergt onder een dun vernislaagje van beschaving.
Boekbespreking- De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren
Het begrip ‘moraal’ is niet voor iedereen even duidelijk, dus laat ik hier eerst een definitie ervan geven. In het algemeen is ethiek het nadenken over wat je hoort te doen en waarom. Moraal is het stelsel van normen (gedragsregels) en waarden (dingen waar je om geeft) dat daarmee samenhangt. Waarom zou iemand nu zijn moraal willen verbeteren? Klaas Rozemond, filosoof, jurist en universitair hoofddocent strafrecht aan de VU, is ervan overtuigd dat hier een grote behoefte aan is.