Aan het einde van mijn licht vond ik mezelf terug als tunnel.
Pakhuis van Verlangen
In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.
Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’
‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´
Als de wolven in het bos huilen
De gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog liggen in jaren ver achter ons en voor sommigen ook in lessen geleerd. De wereld is echter nog niet vrij van de dreiging van totalitaire regimes. In Europa glijden sommige landen langzaam af naar de status van illiberale democratieën, waar slechts lippendienst aan de democratische rechtsstaat wordt beleden. Daarom is het goed dat in 2021 Dirk Rochtus’ boek Naar de hel met Hitler, verzet in het Derde Rijk (1933-1945) verscheen. Dit artikel gaat met name over de verzetsgroepen de Kreisauer Kreis en de Weiße Rose en maakt dankbaar gebruik van dit boek.
Hoe is het om af te dwalen?
In 2017 heeft een aantal onderzoekers geprobeerd om er achter te komen wat nu precies de ervaringen zijn die kunnen optreden tijdens een meditatie en nu niet via metingen, maar door het te vragen aan mediterenden zelf. Zij gebruikten de methode van de micro-fenomenologie. Hierbij gaat het niet om het subjectieve individuele gevoelsleven, maar om verschijnselen die optreden en die voor iedereen herkenbaar zijn. De geïnterviewden worden dus niet ondervraagd over wat ze van hun meditatie vinden, maar over ervaringen die zich aan hen tijdens de meditatie voordoen en die beschrijven als niet meer dan verschijnselen.
Wat is wijsheid? Jan Bor en het mom van niet-weten
De zoete koek van een beroepsdenker; deconstructie van het begrip wijsheid.
De enorme mentale kracht van Maurice Knegtel en Dennis Merzel
Twee hoofden op één hals, of de koude kunst van het napraten; deconstructie van het begrip ‘ontwaakte aanwezigheid’.
Dertien nadelen van zen volgens Rients Ritskes
Overal op internet kan je lezen over de voordelen van meditatie, de voordelen van mindfulness, de voordelen van het achtvoudige pad, de voordelen van zen. Een oude verkooptruc: door de nadelen te verzwijgen haal je klanten binnen en hou je ze langer vast. Des te opmerkelijker dat juist zenhandelaar Rients Ranzen Ritskes dit zentaboe doorbreekt.
Varamitra – ‘kom van dat kussen af’
‘En dan niet met een straatretraite, want dat vind ik niks. Maar gewoon door actief iets voor anderen te doen.’
De peperdure zentitels van titelfraudeur Rients Ritskes
Zen als melkkoe, of hoe je een onbetaalbare traditie te gelde maakt.
Crisis – ‘Met je handen werken, nieuwe dingen leren, goed voor je hersenen’
Soms inspireert een (fictieve) crisis zo enorm dat je het op je leven of land betrekt. In Het Ministerie voor de Toekomst beschrijft Kim Stanley Robinson een angstaanjagende hittegolf in India. In de maatschappelijke ontwrichting die daarop volgt, besluit de Indiase regering het juiste te doen zoals het kastenstelsel afschaffen en sulfur dioxide in de hoge lucht spuiten om de genadeloze zon te temperen. Wat kunnen wij bereiken door bijvoorbeeld ons werk anders in te richten hetgeen mogelijk wordt gemaakt wanneer onze regering besluit tot een basisinkomen? Welke problemen kunnen wij aanpakken?
Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’
‘Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel ‘zenleraar’ niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.’
Tien kernbegrippen van het leegteboeddhisme – niet-weten als passe-partout
Een agnostische uitleg van de boeddhistische begrippen pratitya samutpada, prajnaparamita, anutpada, sunyata, svabhava-sunya, anatman, anitya, maya, indrajala en (bhu)tathata.
De Diamantsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
Hoe je je gedachten onder controle houdt.
Guan Yin in een Belgisch kasteel – Aimez toujours
Tijdens de restauratiewerken van het kasteel d’Ursel in Hingene, Vlaanderen, België, de favoriete zomerresidentie van de adellijke familie d’Ursel, werd in 2001 een schat ontdekt achter één van de Chinese deurstukken. Op het deurstuk staat de boeddhistische godin Guan Yin (Kwan Yin) afgebeeld, ze wordt vereerd door twee kinderen.
‘Fascisme met een menselijk gezicht bestond niet en kan niet bestaan.’
De eerste editie van dit boek was 2017 en toen deze was uitverkocht was, vroeg de uitgever ervan aan de auteur een herziene uitgave te schrijven. Dit was voor hem een kans om relevante literatuur van de laatste jaren en verschillende eigentijdse bronnen in de tekst te verwerken. Hij voegde aan de herziene uitgave een postscriptum toe geheten Homeopatisch verdund fascisme? Baudet en Forum voor Democratie. Een van de redenen hiervoor is zijn bezorgdheid over de toenemende polarisatie en ‘de animositeit tegenover de parlementaire democratie, de rechtstaat, de pluriforme samenleving en de vrije pers die Baudet en zijn partij doelbewust aanwakkeren.’
Leven in Thailand – Vergankelijkheid
Tja, en dan die verandering die haast altijd ‘groot’ voelt: de dood. De dood ís natuurlijk ook groot. Maar in mijn beleving niet groter dan het leven. Meer een fase die er onvermijdelijk bij hoort als je eenmaal geboren bent. En die niet beter of slechter is dan al die andere fasen die we gaandeweg meemaken. Maar ook de dood heeft in onze cultuur een zware, negatieve betekenis. Liever hebben we er niet mee van doen. Wanneer een hoogbejaarde grootouder overlijdt kunnen we dat als erg verdrietig ervaren, maar gezien de leeftijd is het dan vaak vanzelfsprekender er vrede mee te hebben. ‘Toch een mooie leeftijd, 98 jaar’, of ‘ze was er ook wel klaar mee, met het leven.’ Maar niet iedereen wordt 98 jaar.
Groen in alles wat we doen – Van protestgroep tot onderneming
Het uitgangspunt van het pragmatisme is dat een theorie waar is als ze door het handelen wordt bevestigd. De waarheid is met andere woorden niet iets wat sinds mensenheugenis buiten ons om erop ligt te wachten om ontdekt te worden, maar het is datgene wat zich bewijst door wat we doen. Dit heeft wel als gevolg dat de waarheid verandert als we op een andere manier handelen. Bovendien veranderen we zelf mee. Van Kempen geeft in dit boek de lezer en een kijkje in de haarvaten van dit veranderingsproces. Tussendoor legt hij enkele belangrijke aspecten van de filosofie van John Dewey uit.
Zenleraren niet-weten: Nico Tydeman, Dennis Merzel, Seung Sahn en Ko Bong
Wat weten zij dat wij niet weten?
De Grote Drie
Het boek gaat over drie auteurs die in de twintigste eeuw een sleutelrol hebben gespeeld niet alleen bij het ontdekken van een alle religiegrenzen overstijgende wijsheid, maar ook bij het ontmaskeren van de moderne westerse beschaving als anti-spiritueel en materialistisch. Precies op het moment dat in Europa het geloof in de empirische wetenschap zijn hoogtepunt bereikte en de opvatting dat alleen de op uiterlijke waarneming gebaseerde wetenschap geldige kennis kan verschaffen naar zijn hoogtepunt klom, wezen zij erop dat het Westen iets essentieels verloren had, iets wat de moderne wetenschap nimmer geven kan, namelijk kennis die op innerlijke waarneming is gebaseerd, spirituele kennis, en dat dit gemis op negatieve wijze doorwerkte in de gehele samenleving en in de gehele beschaving.
Inspiratiedagen met Zenmeester Hans van Dam
Wie het eerst komt die het eerst maalt.
Immuun tegen nepnieuws
Het is belangrijk om te beseffen dat complottheorieën op zijn minst drie psychologische basisbehoeften vervullen, die deze theorieën zéér besmettelijk maken. Ook hebben ze al na korte tijd effect op mensen. De theorieën geven ten eerste eenvoudige oorzakelijke verklaringen voor wat anders chaotische en willekeurige voorvallen lijken.
Kun je afhankelijk bestaan en toch onafhankelijk zijn?
Aan het begin neemt een boeddhist toevlucht tot de Drie Juwelen, aan het eind ontvlucht hij iedere toevlucht.
Object georiënteerde ontologie, een nieuwe theorie van alles
Voor me ligt een boek dat een van de nieuwste varianten van een TOE introduceert: de OOO, oftewel de Object Orientated Ontology. Het boek is geschreven door Graham Harman, die de ontologie in 1999 heeft bedacht, en hij heeft intussen een aantal medestanders gevonden. Een ontologie is een uitleg van wat we bedoelen als we zeggen dat iets bestaat.
Van afhankelijk ontstaan naar niet-weten
Waarom ik het leven een warboel noem, en iedereen die benoemen verwart met begrijpen een warhoofd.
