Boeddhafestival Rotterdam, zo luidt kort en krachtig de naam van een door het virtuele Boeddhahuis Rotterdam georganiseerd boeddhistisch festijn dat op zondag 30 augustus in het spiritueel centrum Djoj in Rotterdam wordt gehouden. Het is de eerste keer dat in de Maasstad, waar het boeddhisme steeds meer tot bloei komt, een festival van die grootte wordt georganiseerd. In tien zalen van het centrum maken deelnemers kennis met de verscheidenheid aan boeddhistische stromingen in de Maasstad. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan de theoretische onderbouwing van het boeddhisme, maar ook aan de praktijk, de rituelen en gedragingen er omheen. In de filmzaal is een doorlopend filmprogramma te zien.
Marli Lindeboom, bestuursvoorzitter van Zen Centrum Rotterdam, en een van de organisatoren, legt aan het Boeddhistisch Dagblad het hoe en waarom uit van het festival.
Het virtuele Boeddhahuis Rotterdam, wat moet ik me daar bij voorstellen?
‘Er bestond onder deelnemers de wens om van het Boeddhahuis, waarin diverse boeddhistische sangha’s zijn vertegenwoordigd en al jaren bestaat, een fysiek gebouw te maken. Dat is helaas nog niet gelukt, het verlangen is er nog steeds, maar voorlopig is er het virtuele Boeddhahuis, waarin we elkaar als organisaties twee keer per jaar ontmoeten. In het verleden zijn er al enkele andere zaken georganiseerd, zoals een picknick in de tuin van een boeddhistisch centrum, maar het is de eerste keer dat wij mensen die in het boeddhisme zijn geïnteresseerd in staat stellen om daar kennis mee te maken. Het is een initiatief van Carin van Es, Ron van Briemen, Bernadet van der Lans en mijzelf. In samenwerking met Djoj, voornamelijk in de persoon van Peter Elshof die erg veel ervaring heeft met het organiseren van festivals.’
Welke films worden er doorlopend vertoond?
‘Voornamelijk korte documentaires. Titels zijn –vrijdag 14 augustus jh- nog niet bekend.’
Zijn er plannen voor meer festivals?
‘Dat weten we nog niet, zijn we nog niet mee bezig geweest. Er komen wel signalen van mensen die dat willen. Dat zijn nu nog voornamelijk mensen van partnergroepen van het Boeddhahuis, die er dit jaar niet bij kunnen zijn. De organisatiegroep zal dan ook na afloop het festival evalueren, bekijken of zij een voorstel zullen doen in de volgende Boeddhahuisvergadering om volgend jaar weer een festival te organiseren en zo ja, wie het dan gaat organiseren. En uiteraard ook wat het thema zal worden, want de huidige organisatiegroep zal er wel achter staan dat er steeds een ander thema als kern zal zijn, bijvoorbeeld maatschappelijke betrokkenheid door van het kussen op te staan en bij te dragen aan de maatschappij of iets dergelijks. Overigens is het Boeddhahuis hier ook al langer serieus mee bezig, om te zoeken naar mogelijkheden daarvoor. En heeft ook ideeën en initiatieven aangedragen.’
Waarom dit festival in deze vorm?
‘In Rotterdam zijn vele boeddhistische groeperingen actief, waarvan momenteel negen groepen via een vertegenwoordiging in het virtuele Boeddhahuis verenigd zijn. De belangrijke doelstellingen zijn om het bestaan van het Boeddhahuis bij een groter publiek bekend te maken. En natuurlijk de mogelijkheden om kennis te maken met het boeddhisme, om te (leren) mediteren, om met andere mensen een boeddhistisch pad te gaan, om te onderzoeken of en bij welke groep in Rotterdam iemand zich thuis zou kunnen voelen.
Maar ook om met elkaar te onderzoeken welke bijdragen het Boeddhahuis kan bieden aan de stad Rotterdam en omgeving. Dit aanstaande festival staat in het teken van de eerste doelstelling met als thema: ‘Het Boeddhahuis laat zich zien en horen’ . We verwachten zowel veel bezoekers van bestaande groepen, die ook wel willen ‘gluren bij de buren’, als ook mensen uit andere steden, waar hun oorspronkelijke leraar/sangha gehuisvest is, en natuurlijk hopen we juist ook op mensen uit Rotterdam en omgeving die affiniteit voelen met het boeddhisme, die willen komen kennismaken, ‘snuffelen’, onderzoeken.
Innerlijke rust en vrede
Het gezamenlijke uitgangspunt hierbij is zeker een ideële en een ideaal, namelijk hoe meer mensen hun verlangen naar meer innerlijke rust en vrede volgen en vinden, des te meer kans op vrede om hen heen, het bodhisattva-ideaal. Met daaraan direct gekoppeld de wetenschap dat dat niet gaat lukken, zowel niet in mezelf als niet in anderen. Maar dat betekent toch dat ik iedere dag weer kan opstaan met deze wens, zowel voor mijzelf als voor anderen. En er speelt – op de achtergrond – ook een financieel belang mee, want groepen hebben ook mensen nodig om te kunnen (blijven) bestaan. Maar dit is zeker niet de drijfveer voor dit festival. Natuurlijk hopen we op veel bezoekers, want we bieden een mooi programma in de prima locatie Djoj. Maar ook als er minder mensen komen, die toch een goede dag hebben gehad, dan is het festival wat mij betreft geslaagd. Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit.
Wellicht dat een volgend festival in het teken kan staan van het daadwerkelijk leveren van een actieve bijdrage aan de Rotterdamse maatschappij. Deze volgorde van jezelf eerst laten zien en horen en aansluitend, in welke vorm dan ook, bijdragen aan de maatschappij, leek ons vooralsnog de passende volgorde.’
Gretha Aerts:
Sensei Gretha Myoshin Aerts is spiritueel leider van Zen Centrum Rotterdam. Zij wil de Zen Boeddhistische leer doorgeven aan mensen die midden in de maatschappij staan en een spiritueel pad willen gaan. Zij ontving haar zentraining van Genpo Merzel Roshi, die haar de naam Myoshin, Onbegrensd Hart/Geest gaf en van Niko Tydeman Sensei, van wie zij dharmatransmissie ontving.
Hogo Dienske:
Hogo Dienske staat in de traditie van Zenmeester Prabhasa Dharma Roshi (1932 – 1999), die hij in 1986 ontmoette en sindsdien toegewijd bleef. Prabhasa Dharma Roshi was de stichtster van het IZI (International Zen Institute) en richtte in 1996 het Internationaal Zen Centrum Noorder Poort op, dat momenteel geleid wordt door haar opvolgster Jiun Hogen Roshi. Hogo werd door Prabhasa Dharma Roshi tot een van de leraren van het IZI benoemd. Hij begeleidt wekelijkse groepen in Amsterdam en Utrecht. Hij speelt al vele jaren fluit, maar pas door zijn zentraining is hij er echt van gaan genieten.
Sebo Ebbens:
Sebo Ebbens is een boeddhistische leraar in de traditie van Nalandabodhi. Nalandabodhi Internationaal staat onder leiding van Dzogchen Ponlop Rinpoche, een Tibetaans boeddhistische leraar. Sebo Ebbens komt uit het onderwijs en is gepromoveerd op ‘zelfstandig leren’ en heeft op basis daarvan drie succesvolle boeken over leren geschreven. Ook gaf hij les op Naropa Universiteit, een boeddhistische universiteit in Boulder, Colorado. Op deze universiteit nemen de vijf Tibetaanse boeddhistische wijsheden (aanwezigheid, helderheid, rijkdom, passie en actie) een belangrijke plaats in. Sebo heeft de wijsheden bewerkt tot vijf stijlen die we kunnen toepassen in het dagelijks leven. Later is hij hierover in Nederland cursussen gaan geven. Op deze ervaringen is zijn boek ‘Stralend in de wereld, de vijf Tibetaanse wijsheden in het dagelijks leven’ gebaseerd.
Erik Hoogcarspel:
Erik Hoogcarspel studeerde filosofie en Indische talen aan de rijksuniversiteiten te Groningen en te Leiden. Hij ontmoette in 1975 de 16e Karmapa, het hoofd van de Karma Kagü school één van de vier belangrijke scholen binnen het Tibetaans boeddhisme en was penningmeester van de Nederlandse stichting ervan. In 1978 richtte Erik samen met Jildi Mohamad Sjah het Boeddhistisch Meditatiecentrum in Groningen op. Hij was columnist in verschillende bladen en publiceerde ‘Koken met Filosofie’ en ‘Grondregels van de filosofie van het midden’ (Olive Press, Amsterdam 2005, alsmede de Engelse vertaling). Hij doceerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, de Goudse Scholengemeenschap Leo Vroman en is nu verbonden aan het Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden. Die tevens de uitgever is van zijn volgende boek ‘Het Boeddha-fenomeen’, dat deze herfst zal verschijnen.
Lama Jigmé Namgyal:
Lama Jigmé Namgyal werd in 1973 geboren in een nomaden familie in Golog, Tibet. Op zijn achtste jaar trad hij toe tot het Tratsok klooster, en tien jaar later vertrok hij naar Serthar Larung Gar, het boeddhistische Instituut van Khenpo Jigmé Phuntsok Rinpoche. Daar bestudeerde hij de boeddhistische filosofie, tantra en meer belangrijke onderwerpen. Lama Jigmé heeft vervolgens les gegeven aan talloze monniken en leken in Tibet. Op advies van zijn leraren besloot Lama Jigmé Namgyal Tibet te verlaten en naar Europa te gaan. Vervolgens heeft hij twee centra in Europa opgericht, een in Luxemburg (Centre Culturel Tibétain) en een in Rotterdam (Phuntsok Chö Ling). Lama Jigmé Namgyal is niet alleen meditatieleraar, maar heeft ook veel ervaring in het spiritueel begeleiden van stervenden en is erg geïnteresseerd in de dialoog tussen de verschillende religies.
Jildi Mohamad Sjah:
Jildi Mohamad Sjah studeerde talen en culturen van Zuid- en Centraal Azië in Groningen en Leiden en deed onderzoek naar de gedachte aan de dood in de Lamrim traditie. Zij was werkzaam als docent levensbeschouwing en Grieks en werkt nu als vrijwilliger op een palliatieve afdeling. Ze beoefent de meditatiemethode die door Ajahn Buddhadasa werd onderwezen. In haar inleiding zal zij proberen, om op basis van teksten uit de canon, een beeld te geven van de Boeddha, de leer en zijn volgelingen. De Boeddha, zo werd verteld, vond het aantal onderwerpen van zijn leer te vergelijken met een handvol bladeren. Hij achtte dat voldoende voor het bereiken van het doel. Hij drong erop aan dat zijn volgelingen zich slechts tot deze zaken zouden beperken.
Wendy Bockman:
Wendy Bockman doet vanaf haar 17e aan yoga. Als docent heeft zij daarin een geheel eigen stijl ontwikkeld. Circa tien jaar geleden kwam zij in aanraking met de Vietnamese zenleraar Thich Nhat Hanh. Zij bezocht een aantal malen het klooster Plumvillage in Zuid Frankrijk, waar hij woont.
Onder invloed daarvan ontwikkelde zij Plumyoga. Een zachte vorm van yoga, waarbij de ademhaling met aandacht het belangrijkste instrument is. Zij geeft les in Schiedam en het Rotterdamse Kralingen.
Robbert Thijssen:
De passie van Robbert Thijssen voor Ikebono wordt ondersteund door zijn interesse in Japanse esthetiek, (zen)-boeddhisme en een lange reis in 1978 in Japan.
Ikebono is het oorspronkelijke Ikebana en heeft een eigen typische stijl. Het is ontstaan uit de rituele bloemenoffers in boeddhistische tempels, die dateren uit de 7e eeuw toen het boeddhisme in Japan werd geintroduceerd.
Ikebana, Japanse bloemsierkunst, betekent het tot leven brengen van afgesneden bloemen. Ikebana is net als de andere wegen (‘do’) een weg tot zelfrealisatie, het tot rust brengen van de geest en vraagt een leven lang leren.
Meer informatie over het festival op de site van Boeddhahuis
