Ergens bij willen horen, iemand willen zijn met een duidelijke visie over hoe het leven zou moeten zijn, en dan vaststellen dat het toch niet helemaal is zoals je wil? Het zal wel een eeuwigdurend bewustwordingsproces van de mens zijn.
Binnen deze optiek heeft Reine-Land boeddhisme een sterk punt: vertrouwen stellen! Niet in God, noch in Amida, dat zijn allemaal maar symbolen en metaforen om uit te drukken wat werkelijk belangrijk is, maar in jezelf. Vertrouwen stellen, alle verplichte rites en nummertjes loslaten; durven voortgaan op je gevoel, je hebbelijkheden, maar ook onhebbelijkheden aanvaarden; ze horen bij het totaalpakket dat je zelf bent, net zoals het leven.
Het Japans en Chinees boeddhisme en hun zienswijze blijven me inspireren, maar niet noodzakelijk meer als adept of volgeling van die of die stroming. Zenbeoefening, wat ik tot voor kort intens praktiseerde, is voor mij meer een methodiek en middel geworden; van het Reine-Land boeddhisme geloof ik dat het vooral een ondersteunende praktijk is die in combinatie met innerlijke zelfreflectie, zeg maar meditatie, leidt tot een voor mij volledig plaatje. Aan de leidraad van het witte pad , parabel van Shantao, een Chinese Reine-Landpatriarch uit de 7de eeuw, en de ruimte om zelf in te vullen hoe ik dat bewandel, heb ik genoeg als filosofische overtuiging.
De Reine-Landstroming is een juweeltje van realistisch denken dat universeel, net als alle andere stromingen binnen het boeddhisme, de dharma in zich meedraagt. De meest eenvoudige manier van beleven? Gewoon effe rustig zitten voor mijn Amida-beeldje, prevelen van enkele ingetogen Namo Amida Butsu, branden van wat wierook en that’s it. Voor de rest? Vertrouwen. Vertrouwen in mijzelf en in het leven dat, net zoals een rivier, allerhande dingen met zich meevoert, maar ook weer afvoert, goede en minder goede. Het leven is immers een impertinente stroom van dingen en gebeurtenissen die komen en gaan, niet toch?
Hiermee gezegd zijnde dat ik me niet langer door de buitenwereld laat indelen in hokjesdenkende classificatie: “Behoor jij tot die of die stroming? Ben jij een die of die boeddhist?” What’s in a name!!! Ik ben wat ik ben, doe wat ik doe; voorlopig blijft de kimono in de kast, de sutra-recitaties achterwege, overdreven formele handelingen achter mij. Ik ga voluit voor de natuurlijke en spontane opwelling en beleving: wierook branden, dankbaarheid betonen voor de dharma die ik heb leren kennen via het onderricht van de Boeddha, een buiging en wat complexloos zitten. Ik noem het zelf het sutra van stilte en aandacht: en halfduistere kamer; geluiden van buiten die mijn gedachten binnensijpelen; het leven accentuerend van alle dag zoals het is en waar ik deel van uit maak; een journey of dreams als ik mezelf en vooral mijn gedachten zie rondtollen terwijl ik zit en ze tracht te bevatten in een poging ze vast te leggen in een logisch denkpatroon, en daarmee ook de nutteloosheid van dit proberen ervan tracht in te zien.
Ik hoop alleszins dat ik het point of no return ooit zal bereiken; dat ik ooit al mijn twijfels, schuldgevoelens, hoop, verlangens kan opgeven en achter me laten, ze inruilend voor een zelfzeker en standvastig vertrouwen in dat wat is, was, of nog komen moet. Net zo hoop en vertrouw ik erop dat alle water uiteindelijk in een gemeenschappelijke zee terechtkomt, welke weg of pad we ook nemen.
Het Reine-Land boeddhisme is een mooi alternatief voor de leek om de dharma en daarmee het boeddhisme te beoefenen. Teruggrijpen naar de eenvoud van recitaties van de nembutsu, zich er volledig in verliezend, maar ook bevrijdend en het aspect vertrouwen opwekkend, niet al denkend maar al doende, … zichzelf overgevend aan … zichzelf, spontaan, zomaar … Het blijft een manier om voor velen, voor wie zen, meditatie of staren naar de muur niet de oplossing is, om een antwoord te geven op de vragen en gevoelens waarmee ze worstelen.
Dat heerlijke, pure, oprechte no nonsens beleven waar geen inspanning, studie of zware meditatie doorworsteld moet worden. Gewoon vertrouwen, vertrouwen dat het allemaal wel goed is, of komt, en dankbaarheid dat we dat geweldige verhaal dat het leven is, mee mogen beleven; en dit uitgesproken in één recitatie: Namo Amida Butsu. Dàt is waar het Shinboeddhisme voor staat. Enfin, mooi dat onze maatschappij stilaan ervan doordrongen wordt dat niet alle boeddhisten Tibetaan zijn of zenboeddhisten, en dat de dharma uit meer dan één kleur bestaat die antwoorden aanreikt op verzuchtingen, vragen, behoeften die zo prangend zijn voor ons als mens en individu, ook in deze tijd.
Door de jaren heen ben ik, gekleurd door het leven, geëvolueerd naar een zachter, pragmatischer iemand die met twee voeten op de grond staat en de vinger aan de pols van de maatschappij houdt. Ik leer als mens en beoefenaar van de dharma, dat ik ook tegen eigen huisjes mag durven trappen, maar dan met wel goed geargumenteerde en goed onderbouwde vaststellingen.
Tekst: Shaku Kajo, in contact met Jikoji Antwerpen
