Voedselbedrijven omzeilen de door henzelf opgelegde regels om geen reclame te maken voor kinderen onder de leeftijd van zeven jaar door hun reclame als ‘voorlichting’ te bestempelen. Onder het mom van educatie dringen voedselbedrijven zoals Unilever en McDonalds scholen en kinderdagverblijven binnen om daar reclame te maken. Dat stelt voedselwaakhond foodwatch. Volgens de organisatie verschillen de belangen van educatie en voedselbedrijven fundamenteel van elkaar. De organisatie is daarom een petitie gestart om de overheid te vragen een wettelijk verbod af te kondigen op voedselreclame op scholen en kinderdagverblijven.
Maar liefst 91% van de Nederlanders vindt het geen taak van de voedselindustrie om voorlichting te geven over goede voeding. Daarnaast vindt 77% dat kinderen op het kinderdagverblijf beschermd moeten worden tegen reclame van voedselproducenten. Dat blijkt uit een enquête van foodwatch onder duizend Nederlanders. Toch is er geen wet die reclame op scholen en kinderdagverblijven verbiedt. Wel zijn er door de voedselindustrie zelf opgelegde regels, maar die laten reclame onder het mom van voorlichting toe. De reclame is dan verpakt als ‘educatieve activiteit’, maar heeft in de praktijk vaak een commerciële boodschap. Denk aan de smeerdiploma’s van Unilever op kinderdagverblijven, beweeg- en veiligheidsshows van Ronald McDonald op scholen en gesponsorde schoolontbijtjes met onder meer Venz hagelslag op de ontbijttafels. “De educatieve doelen van scholen en kinderdagverblijven zijn niet te verenigen met de commerciële belangen van voedselproducenten. Zij moeten daar dan ook wegblijven”, zegt Meike Rijksen van foodwatch. “Kinderen zijn geen marketingobject en zeker binnen de onderwijsmuren moeten zij veilig kunnen leren en spelen.”
Het smeerdiploma van Unilever was een onderdeel van de ‘beroepencampagne’, een grote reclamecampagne die de multinational voert en die jonge kinderen moet binden aan het merk Blue Band Goede Start. Met het smeerdiploma werden leidsters op het kinderdagverblijf jarenlang ingezet om de kindjes te leren smeren. Lukte dat, dan kreeg de peuter een smeerdiploma mee naar huis, waarop staat: “smeer je groot met margarine op je brood”.
Ook kregen de kinderen een folder voor de ouders mee naar huis. De diploma’s waren versierd met beroepen-figuurtjes, zoals een piloot, brandweerman, ballerina of zangeres. Dezelfde figuurtjes komen terug op slabbetjes, broodtrommels en bordjes die de ouders kunnen sparen of toegestuurd krijgen. Ook is er een beroepenkookboek en kwamen de figuurtjes geruime tijd terug op de actieverpakkingen van Blue Band Goede Start in de supermarkt. In 2013 alleen al ontvingen zo’n 7.000 kinderdagverblijven en peuterspeelzalen ongevraagd het smeerdiploma-pakket. Zo werd het kinderdagverblijf misbruikt als marketingkanaal. Na zeven jaar is Unilever gestopt met het Smeerdiploma, omdat het volgens Unilever ’tijd is voor een nieuwe manier van het overbrengen van de boodschap’.
De bestaande hiaat in de wetgeving opent ook deuren van scholen en kinderdagverblijven voor bedrijven als McDonalds. Speciaal voor scholen heeft de fastfoodketen, een aantal ‘leerzame’ shows ontwikkeld over sporten en bewegen én over opruimen en veiligheid, gegeven door de clown van McDonalds; Ronald McDonald. De ‘lessen’ van Ronald McDonald gaan dus niet over voeding, maar terwijl de clown de kinderen uitleg geeft over het belang van sporten, pronkt het McDonalds logo op zijn clown kostuum.
Meike Rijksen van foodwatch: “Het is onacceptabel dat in een tijd waarin één op de zeven kinderen te dik is, een bedrijf zoals McDonalds onze scholen kan binnendringen. Deze praktijken moeten door de overheid direct aan banden worden gelegd”. foodwatch wil dat de overheid ingrijpt en een wet maakt die reclame van voedselproducenten op scholen en kinderdagverblijven te allen tijde verbiedt. Na het zomerreces zal foodwatch de petitie aanbieden aan de Tweede Kamer.
Arisia zegt
Aan de andere kant: scholen en kinderdagverblijven hoéven dit niet te doen, toch? Doet zo’n school of verblijf dat wel dan heeft dat wel als voordeel dat je als ouder snel weet dat dit waarschijnlijk niet zo’n goede school of dagverblijf is en het beste is om daar i.i.g. niet je kind naar toe te brengen.