Wereldwijd is de gemiddelde populatiegrootte van zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen tussen 1970 en 2016 met 68% afgenomen. De tropische gebieden van Midden- en Zuid-Amerika laten de sterkste daling zien van gemiddeld 94%. Ook met zoetwaterpopulaties gaat het alarmerend slecht, met een afname van 84%.
Dat staat in het Living Planet Report van het Wereld Natuur Fonds (WWF) dat gisteren verscheen en daarmee een wereldwijde SOS afgeeft voor natuur. Meer dan 130 wetenschappers zijn het er over eens dat de natuur steeds meer onder druk staat, voornamelijk door verlies aan leefgebied, landbouw, ontbossing en overexploitatie. We kunnen de negatieve trend nu nog ombuigen. Daar is een combinatie van maatregelen voor nodig, zoals meer beschermde natuur én een verduurzaming van onze voedselproductie en -consumptie.
WWF publiceert het Living Planet Report elke twee jaar om de staat van de natuur en de impact van menselijk handelen op de natuur in beeld te brengen. Het onderstreept hoe de toenemende vernietiging van natuur door de mensheid catastrofale gevolgen heeft. Niet alleen voor de populaties van wilde dieren, maar ook voor de menselijke gezondheid en alle aspecten van ons leven. De wereldwijde populatieomvang van zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen is in minder dan een halve eeuw met gemiddeld twee derde achteruitgegaan. De belangrijkste oorzaken zijn vernietiging van leefgebied, door onder andere grootschalige landbouw, ontbossing en overexploitatie zoals niet duurzame visserij en illegale handel in diersoorten. Dezelfde oorzaken die ook worden toegekend aan de opkomst van pandemieën zoals COVID- 19.
“We weten dat het niet goed gaat met de natuur. De klimaatverandering, het schokkende verlies aan biodiversiteit en verwoestende pandemieën geven ons een duidelijk signaal. Het is tijd om onze verstoorde relatie met natuur te herstellen en gelukkig hebben we die kans nog,” Kirsten Schuijt, directeur van WWF Nederland.
Sinds de industriële revolutie hebben menselijke activiteiten in toenemende mate bossen, graslanden, wetlands en andere belangrijke ecosystemen vernietigd en aangetast, waardoor ons welzijn in gevaar komt. Vijfenzeventig procent van het ijsvrije landoppervlak van de aarde is al aanzienlijk veranderd, de meeste oceanen zijn vervuild en meer dan 85% van het moerasgebied is verloren gegaan.
Mens overvraagt de planeet
Al tientallen jaren gebruiken mensen natuurlijke hulpbronnen sneller dan ze door de natuur kunnen worden vernieuwd. In de huidige levensstijl vragen mensen 1,6 keer meer van onze planeet dan dat zij terug kan geven. WWF-ambassadeur André Kuipers: “De aarde kan je vergelijken met een ruimteschip met beperkte voorraden. Het is prima om de aarde te gebruiken, maar zorg voor hersteltijd zodat je volgend jaar ook nog wat hebt te oogsten. We zijn afhankelijk van de aarde, dat besef moet nu wel komen.”
Kirsten Schuijt: “Met de juiste inspanningen kunnen we er voor zorgen dat we het verlies aan natuur kunnen afremmen en herstellen. Daar is een combinatie van natuurbescherming, verminderd en verduurzaamd energiegebruik en duurzame manier van consumeren en produceren van voedsel voor nodig. Nu gaat ongeveer een derde van al ons geproduceerde voedsel verloren of wordt weggegooid. Dit is iets waar we allemaal een bijdrage aan kunnen leveren. Van overheden tot mensen thuis.”
