Nederlandse supermarkten maakten in het afgelopen driekwart jaar ruim twee keer meer reclame op tv voor kweekzalm dan in dezelfde periode het jaar ervoor. 6.500 keer stuntten de supermarkten met vis, waarvan 3.400 keer voor zalm. Wakker Dier vindt de toegenomen promotie van kweekzalm absurd: “Kweekzalmen leiden een afschuwelijk leven en sterven momenteel massaal door parasieten zoals zeeluizen. Waarom moet dit dierenleed vaker in de reclame?”
Van juli 2016 tot maart 2017 was er 2,5 keer meer reclame voor de visafdeling (vis, garnalen en schelpdieren) te zien op televisie. Kweekzalm werd, met meer dan de helft van de tv-uitzendingen, het vaakst gepromoot. Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Plus en Coop deden hier aan mee. Wakker Dier concludeert dit uit gegevens van onderzoeksbureau Nielsen, dat de mediabestedingen in Nederland registreert. Hoewel zalm de afgelopen tijd veel duurder is geworden door hoge sterftes van zalmen in Chili en Noorwegen, koopt de consument meer zalm dan ooit tevoren. De zalm ging ondanks al het dierenleed vaker in de reclame. Wakker Dier ziet in deze reclamecijfers de voornaamste reden voor de consumptiestijging.
Noorse kwekerijen overspoeld met zeeluis
Kweekzalm in Nederlandse supermarkten komt voornamelijk uit Noorwegen. Kweekzalmen leven daar met honderdduizenden soortgenoten opgepropt in grote kooien in een fjord. Ze leven dicht op elkaar en worden daardoor vaak agressief en depressief. Noorse kwekerijen kampen al jarenlang met zeeluizen: een parasiet waardoor veel zalmen sterven. De parasieten worden bestreden met grote hoeveelheden pesticiden, of met poetsvisjes die uit het wild worden gevangen waardoor de wilde populatie hard achteruit holt. De nieuwste methode is om de zeeluis van de zalm af te wassen met warm water: een stressvolle handeling die veel zalmen niet overleven.
Pijn, stress en sterfte
Zeeluizen zijn parasieten die een centimeter lang kunnen worden. Ze grazen als een grasmaaier over de zalm heen en strippen zo huid, vlees en bloed van de levende zalm af. De luizen kruipen ook in de kieuwen waardoor ademhalen moelijker wordt. De zalm heeft pijn, en kan ziek worden en doodgaan. Ook de pesticiden, die worden ingezet als doekje voor het bloeden, zorgen voor stress bij de zalm.
Kweekzalmen hebben een erbarmelijk leven, dat geldt ook voor zalm die wordt gehouden volgens het ASC-keurmerk: ze leven met evenveel dieren per kubieke meter. Ook voor zeeluizen hanteert het ASC-keurmerk geen extra maatregelen boven de Noorse wetgeving. Toch willen supermarkten ons doen geloven dat Noorse kweekzalmen in ruime, schone fjorden leven. Albert Heijn maakte het volgens Wakker Dier wel heel bont en zette veel reclame in om de Noorse zalmindustrie aan te prijzen. Dit deed zij niet alleen op tv, maar ook in de Allerhande en reclamefolders. Zo beweerde Albert Heijn dat hun zalmen ‘het neusje van de zalm’ zijn: ‘hele blije vissen’, die ‘volop de ruimte’ en ‘optimale leefomstandigheden’ hebben. De zeeluis wordt doodleuk verzwegen.
Wakker Dier heeft al diverse malen consumenten gewaarschuwd voor het leed van vissen. Er zijn geen welzijnsregels voor het doodmaken van vissen, en voor het houden van kweekvissen. Wakker Dier wil dat de overheid vissen gaat beschermen met wetgeving en dat supermarkten eerlijk communiceren over vis.
