• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » IJdele Gedachten over Edele Waarheden

IJdele Gedachten over Edele Waarheden

24 april 2016 door Hans van Dam

 

“Ik zou je zestig stokslagen moeten geven maar ik zal ze je besparen.”

(Meester Yunmen, Poortloze Poort, #15)

Lang getracht
Allerwegen!
Uitgedacht –
Toch gekregen

gedachtenwolkjes

Beste Hans,
De kern van het boeddhisme wordt in mijn optiek gevormd door de Vier Edele Waarheden over het lijden, de oorzaak van het lijden en de opheffing van de oorzaak van het lijden door het volgen van het Achtvoudige Pad. Hoe kijkt een mens van niet-weten tegen lijden en geluk aan? Wat betekenen de Vier Edele Waarheden voor jou?

Beste X,
Volgens sommigen wijzen de Vier Edele Waarheden de weg uit het lijden.
Zij benadrukken op gezag van de Boeddha of diens chroniqueurs dat wij dit niet op gezag hoeven aannemen maar persoonlijk kunnen vaststellen.
Volgens anderen zijn de Vier Edele Waarheden zelf een bron van lijden.
Zij benadrukken in navolging van de Boeddha of diens chroniqueurs dat wij dit niet op gezag hoeven aannemen maar persoonlijk kunnen vaststellen.

Wat ik persoonlijk zowel bij anderen als bij mezelf heb kunnen vaststellen is een verbijsterende variatie aan eenmalige en recidiverende gedachten, waaronder een heleboel over de kern van het boeddhisme en een heleboel over lijden en geluk—zowel prettige gedachten als vervelende en neutrale.
En, in samenhang met die enorme diversiteit, grote geestelijke onrust en een onstuitbaar verlangen om de juiste gedachten van de onjuiste te scheiden of beter nog, de enige juiste eruit te zeven.
De vorige bijvoorbeeld, of die daarvoor, of de huidige, of anders toch de eerstvolgende of de daaropvolgende…

Ridicule gehechtheid aan mijn eigen gedachten en die van mijn idolen, alsof het onschatbare parels waren, goddelijke ingevingen met eeuwigheidswaarde, was misschien wel de grootste dwaasheid van mijn leven—als we deze gedachte tenminste mogen geloven.

Radicale onthechting van alle gedachten, ongeacht hun bron, alsof het maar stukjes glas zijn, scherven van gebroken denkramen, brillen van melkglas, gebarsten knikkers, glazen ogen van dode agogen, is misschien wel het grootste wonder en het leegste geluk van mijn leven—dwaasheid of niet.

Om tenminste een klein deel van de stortvloed van gedachten over tenminste een klein deel van het boeddhisme tenminste te kunnen herkennen als gedáchten, al is het maar eventjes, stel ik voor om, geheel in overeenstemming met de Edele Rijtjesgeest van de (abhi)dhamma, de vier Edele Waarheden aan te vullen met de Vier Edele Vragen, de Achtenveertig Edele Constateringen en de Vier Edele Conclusies, bij elkaar zestig Edele Gedachten, om te beginnen.
Kijk, ze glinsteren ons al tegemoet!
In plaats van edel mag je ze ook ijdel noemen, al is dat natuurlijk ook maar een gedachte.

Hier komen ze.

1. De Vier Edele Waarheden

  • Er is lijden.
  • Het lijden heeft een oorzaak.
  • De oorzaak van het lijden kan opgeheven worden.
  • Door het achtvoudige pad te volgen wordt het lijden beëindigd.

2. De Vier Edele Vragen

  • Is er lijden?
  • Heeft het lijden een oorzaak?
  • Kan de oorzaak van het lijden opgeheven worden?
  • Wordt het lijden beëindigd door het achtvoudige pad te volgen?

3. De Achtenveertig Edele Constateringen

  • Er is de gedachte dat er lijden is.
  • Er is de gedachte dat het lijden een oorzaak heeft.
  • Er is de gedachte dat de oorzaak van het lijden opgeheven kan worden.
  • Er is de gedachte dat het lijden beëindigd wordt door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is de gedachte dat er geen lijden is.
  • Er is de gedachte dat het lijden geen oorzaak heeft.
  • Er is de gedachte dat de oorzaak van het lijden niet opgeheven kan worden.
  • Er is de gedachte dat het lijden niet beëindigd wordt door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is lijden aan de gedachte dat er lijden is.
  • Er is lijden aan de gedachte dat het lijden een oorzaak heeft.
  • Er is lijden aan de gedachte dat de oorzaak van het lijden kan worden opgeheven.
  • Er is lijden aan de gedachte dat het lijden wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is lijden aan de gedachte dat er geen lijden is.
  • Er is lijden aan de gedachte dat het lijden geen oorzaak heeft.
  • Er is lijden aan de gedachte dat de oorzaak van het lijden niet kan worden opgeheven.
  • Er is lijden aan de gedachte dat het lijden niet wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is geluk bij de gedachte dat er lijden is.
  • Er is geluk bij de gedachte dat het lijden een oorzaak heeft.
  • Er is geluk bij de gedachte dat de oorzaak van het lijden kan worden opgeheven.
  • Er is geluk bij de gedachte dat het lijden wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is geluk bij de gedachte dat er geen lijden is.
  • Er is geluk bij de gedachte dat het lijden geen oorzaak heeft.
  • Er is geluk bij de gedachte dat de oorzaak van het lijden niet kan worden opgeheven.
  • Er is geluk bij de gedachte dat het lijden niet wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is de gedachte dat er geluk is.
  • Er is de gedachte dat geluk een oorzaak heeft.
  • Er is de gedachte dat de oorzaak van geluk opgeheven kan worden.
  • Er is de gedachte dat geluk beëindigd wordt door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is de gedachte dat er geen geluk is.
  • Er is de gedachte dat geluk geen oorzaak heeft.
  • Er is de gedachte dat de oorzaak van geluk niet opgeheven kan worden.
  • Er is de gedachte dat geluk niet beëindigd wordt door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is lijden aan de gedachte dat er geluk is.
  • Er is lijden aan de gedachte dat geluk een oorzaak heeft.
  • Er is lijden aan de gedachte dat de oorzaak van geluk kan worden opgeheven.
  • Er is lijden aan de gedachte dat geluk wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is lijden aan de gedachte dat er geen geluk is.
  • Er is lijden aan de gedachte dat geluk geen oorzaak heeft.
  • Er is lijden aan de gedachte dat de oorzaak van geluk niet kan worden opgeheven.
  • Er is lijden aan de gedachte dat geluk niet wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is geluk bij de gedachte dat er geluk is.
  • Er is geluk bij de gedachte dat geluk een oorzaak heeft.
  • Er is geluk bij de gedachte dat de oorzaak van geluk kan worden opgeheven.
  • Er is geluk bij de gedachte dat geluk wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

  • Er is geluk bij de gedachte dat er geen geluk is.
  • Er is geluk bij de gedachte dat geluk geen oorzaak heeft.
  • Er is geluk bij de gedachte dat de oorzaak van geluk niet kan worden opgeheven.
  • Er is geluk bij de gedachte dat geluk niet wordt beëindigd door het achtvoudige pad te volgen.

 

4. De Vier Edele Conclusies

  • De vier edele waarheden zijn gedachten.
  • De vier edele vragen zijn gedachten.
  • De achtenveertig edele constateringen zijn gedachten.
  • De vier edele conclusies zijn gedachten.

 

Tja, dat waren ze alweer: zestig stuks.
Zomaar uit de lucht gegrepen—en zo weer terug erin.
Niet te geloven!

gedachtenwolkjes verdwenen

 

Deze tekst maakt deel uit van Zondagskindjes, een serie teksten over niet-weten die geen deel uitmaken van een serie.

Nawoord

In bovenstaande briefwisseling komt de mogelijkheid ter sprake dat de Vier Edele Waarheden, en daarmee het Achtvoudige Pad, zelf een bron van lijden is, voor de beoefenaar of anders wel voor zijn omgeving.
Voor lezers die zich dit niet kunnen voorstellen wil ik graag een deel van de zeventiende teisho aanhalen van Yamada Koun Zenshin (1907-1989) uit diens Poortloze Poort (Asoka 2010, pagina 115 en verder).
Eigenlijk wil ik dat helemaal niet, maar het doel heiligt de middelen, of was het nou andersom, dus vooruit met de geit zei de ezel.
Deze toespraak van de ‘vorentrekkende wolk’ (ko-un) is namelijk van een somberheid en een gestrengheid, zeg maar gerust van een uitzichtloosheid die onze goeie ouwe zwarte-kousenkerk met zijn erf- en doodzonden of hoe het daar ook allemaal mag heten zelfs bij nieuwe maan nog in de schaduw stelt.
Over onthechting gesproken.

“Een juiste beoefening van zazen is erg moeilijk. Hiervan is de onderhavige koan een goed voorbeeld. Kensho (zelfverwerkelijking) bereiken is niet zo moeilijk. Sommige mensen hebben daarvoor maar één sesshin (meerdaagse zazenoefening) nodig. Maar kensho is slechts de toegangspoort voor het uiteindelijk doel van de zazenbeoefening, namelijk de vervolmaking van ons karakter. Dit impliceert een reiniging die erg moeilijk is en veel tijd vergt. In feite komt aan het beoefenen van zen nooit een einde. Ook in veertig jaar kun je een volmaakt karakter niet bereiken. Zelfs een miljoen jaar zou nog ontoereikend zijn. De sutra’s zeggen heel duidelijk dat Amida en Shakyamuni duizenden miljoenen kalpa’s nodig hadden om boeddha te worden. Zoals ik al eerder zei, is een kalpa een vrijwel onmeetbaar lange periode. Wat zegt ons deze onbegrijpelijk lange tijd? Die zegt ons enerzijds dat ons karakter eindeloos lang gezuiverd kan worden, en anderzijds dat de vlekken en lagen vuil op onze ware natuur onmetelijk dik zijn.

In het boetegebed ‘Sange Mon’, dat iedere morgen bij de zenoefening wordt opgezegd, staat: ‘Sedert onheuglijke tijden heb ik slecht karma opeengestapeld. Dit komt door mijn onpeilbare hebzucht, mijn haat en mijn verblinding, die uit mijn lichaam, mijn mond en mijn gedachten geboren worden.’ Zoals ik jullie al vaak heb gezegd, is ons dualistische ego daarvoor verantwoordelijk. De oorsprong van het slechte karma is uiteindelijk het onderscheidingsbewustzijn van subject en object, jij en ik, wat niets anders dan het dualistische ego is.

[…]

bij het vers van Mumon

‘Een ijzeren juk zonder gat moeten wij sjouwen.
Geen gemakkelijke zaak, de vloek gaat over op onze nakomelingen.
Wil je de toegangspoort beschermen en het huis goed onderhouden,
dan moet je barrevoets een berg van zwaarden beklimmen.’

Het vers zegt ons dat het een geweldige opgave is het ware boeddhisme te belijden. Het ijzeren juk zonder opening duidt op een ondraaglijke last. De poort is de toegangspoort tot het boeddhisme, tot de ware weg van de Boeddha, en het huis – dat spreekt vanzelf – is het huis van het boeddhisme. Mumon wil ons zeggen: in dit in verval geraakte huis wonen is zo moeilijk als het sjouwen van een ijzeren juk zonder gat of het barrevoets beklimmen van een berg die met omhoogstekende klingen bedekt is. Onze nakomelingen zullen nooit rust en vrede vinden, maar aan hun geërfde last zwaar te torsen hebben.”

En de wolk, hij ploegde voort.
God hebbe zijn ziel en zijn boetekleed.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: abhidhamma, de mind, de vier edele waarheden, geluk, het achtvoudige pad, leegte, lijden, niet-weten, samsara, zen, zondagskindjes

Lees ook:

  1. Dubbelzennigheid
  2. Terreurnieuws of nieuwsterreur?
  3. De Bergsoetra – 33 trappen naar de top
  4. Meister Ecksit

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Gerben zegt

    24 april 2016 om 20:25

    :-)
    Humor Hans.
    Ik denk dat Sayadaw U Pandita zich nu in zijn graf omkeert en alsnog besluit om nog één keer als mens te reïncarneren om in Nederland de Abbidhamma te onderwijzen!

    Lang leve de wereld achter de gedachtes!
    Groet, Gerben

  2. Gerben zegt

    24 april 2016 om 20:28

    Oeps typefout in abhidhamma. Ik kan alleen geen reacties meer aanpassen….???? Is dit normaal, fout in de software of mijn instellingen? Hoor graag!
    Groet, Gerben

    • de redactie zegt

      24 april 2016 om 20:43

      De mogelijkheid om reacties achteraf te bewerken is op dit moment inderdaad stuk. Mijn excuses voor het ongemak.
      (PvB)

  3. Sjoerd zegt

    24 april 2016 om 21:14

    Ach Denkermans,
    het is toch wat
    het edel denken
    (ik krab aan mijn gat, en denk)
    aan ’t 8-voudig pad
    heb ik al zat.

    Al dat denken is een ramp
    ’t slaat op de lever
    ’t leidt tot kramp
    in long en hoofd
    een zware damp

    Neem een slokje
    en eet een hapje
    als je weer ‘jeuk’ krijgt
    ach, dan krab je

    Tokai, beoefenaar van de dwaalzinnigheid

  4. Siebe zegt

    25 april 2016 om 12:01

    Over vormen van beoefening

    Anguttara Nikaya 4.162 bespreekt dat er vier manieren van beoefening zijn. Hier is dit een combinatie van of pijnlijk of plezierig, of langzaam of snel.

    -Plezierig of Pijnlijk
    Of beoefening pijnlijk of plezierig zal zijn of is, schijnt vooral afhankelijk te zijn van iemands aanleg. Als iemand van nature sterk geneigd is tot wellust, haat en begoocheling dan wordt of is beoefening pijnlijk. Zo niet, dan plezierig.

    Mijn beoefening is overwegend pijnlijk en in herken me er wel in dat ik ook sterk geneigd ben tot wellust, haat en begoocheling.

    -Langzaam of Snel
    Of beoefening langzaam of snel tot directe (bevrijdende) kennis leidt, hangt af van hoe zwak of krachtig de vijf vermogens bij jezelf tot ontwikkeling komen. De vijf vermogens zijn; die van vertrouwen, energie, mindfulness, concentratie en wijsheid.

    Als deze vijf vermogens zwak in iemand tot ontwikkeling komen, realiseert die persoon op een langzame manier de ogenblikkelijke voorwaarde voor de vernietiging van de asava’s.
    Als deze vijf vermogens prominent/krachtig tot ontwikkeling komen, realiseert die persoon op een snelle manier de ogenblikkelijke voorwaarde voor de vernietiging van de asava’s.

    Het kan bijvoorbeeld zijn dat iemand die net begint met beoefening al snel jhana’s meemaakt. Dat kan weer een boost geven aan vertrouwen, wijsheid etc. Het kan ook zijn dat er nauwelijks of geen inzicht gevende ervaringen komen bij iemand die al lang oefent, wat misschien alleen maar twijfels blijft oproepen over Boeddha, Dhamma en Sangha.

    Hoe dan ook, of je langzaam of snelle vorderingen maakt, hangt dus kennelijk vooral af van de mate waarin die vijf vermogens bij jezelf tot ontwikkeling komen.

    De plezierige en snelle manier wordt gezien als superieur (AN 4.166).

    In AN 4.167 vraagt Sariputta aan Mahamoggallana hoe zijn geest bevrijd werd van de asava’s/bezoedelingen door niet-hechten. Moggalana geeft aan dat dit was door de pijnlijke manier met snelle directe kennis.

    In AN 4.168 geeft Sariputta aan dat zijn geest bevrijd werd van de asava’s op een plezierige manier met snelle kennis.

    Voor mezelf heb ik geconcludeerd dat als je, zoals ik, nogal sterk behoefte hebt aan structuur, wat volgens mij duidt op behoefte aan houvast/gehechtheid, een soort angst voor openheid en vrijheid, dan wordt beoefening pijnlijk omdat het je juist uitdaagt los te laten en open en vrij te leven zeg maar. Dus ook als je van nature nogal angstig bent voor de of het onbekende, dan wordt beoefening denk ik ook pijnlijk.

    Toch, ik heb er vertrouwen in dat ook zulke trekken kunnen afzwakken en zelfs volledig kunnen verdwijnen, al merk ik daar nog weinig van.

    Zijn er ook zaken die niet te veranderen zijn in je karakter bijvoorbeeld? Als voorbeeld, kun je van een bangig muisje een avonturier worden of is zoiets gewoon min of meer verankert in de geest? Heeft iemand kennis van wat veranderbaar is in je karakter en wat niet?

    Siebe

    • G.J. Smeets zegt

      25 april 2016 om 14:33

      Beste Siebe,
      Om je vraag te beantwoorden: ja, daar heb ik kennis van. Maar daar heb jij helemaal niks aan. Wellicht wel aan een praktische tip: schrijf aandachtig en langzaam met potlood op papier 100 x de onderstaande limmerick over, speciaal voor jou gemaakt:

      Er was eens een leesmuis genaamd Sieb
      zichzelf zag hij als zeer angstig typ
      “ik zigzag naar Hans
      daar maak ik wel kans
      op een zwiep” sprak hij diep in zijn biep.

      • Karl zegt

        25 april 2016 om 15:23

        Lijfstraffen? Zou het werken?

        Je kunt ook zeggen dat karakter een combinatie is van je aard en wat je met je lichaam gedaan hebt Dat de toekomst niet staat geschreven, je aard wel, je hebt altijd keuzes, en je hebt verder weinig aan informatie als je niet zelf uitmaakt, of kunt uitmaken, wat het voor jou betekent. Zoek het dus lekker zelf uit Siebe, is wel zo avontuurlijk.

        Ik weet ook wel dat ik de knoop daarmee niet ontknoop, ik denk je kunt maar beter naar een weg uit de knoop wijzen.

        • G.J. Smeets zegt

          25 april 2016 om 18:23

          ‘100 x een versje overschrijven’ (mijn woorden) is geen lijfstraf (jouw woorden). Bij dezen 40 stokslagen op je platvoetzolen ;)

          • Karl Ahlmann zegt

            26 april 2016 om 14:49

            Ironie komt slecht over op internet, ik had beter een ;) smiley kunnen gebruiken achter lijfstraffen aangezien het een vrije interpretatie was. ;)

  5. Ujukarin zegt

    25 april 2016 om 16:13

    Volgens de Boeddha was geen enkele karaktertrek _geheel_ onveranderbaar, kijk maar naar pakweg Angulimala die nogal een verandering doormaakte. Maar toch blijft zelfs elke Arahat/Bodhisattva een individu en geen eenheidsworst, de vele arahats in de soetra’s hebben ook herkenbare eigen karakters.
    Wat kan ‘sturen’ voor de Mahayanisten onder ons is beoefeningen kiezen voor de kwaliteit die je op dat moment het meest wil ontwikkelen. Dat zijn
    vertrouwen –> Devotiescholen (Puur Land)
    energie –> Tantra/Vajrayana
    mindfulness –> geldt voor alle scholen
    concentratie –> Ch’An/Zen, de meditatiescholen
    wijsheid –> Madhyamaka of Yogacara filosofische scholen, hun belangrijkste erfgenamen zijn o.a. Tibetaans Gelugpa en Japans Tendai

    With folded palms,

    • G.J. Smeets zegt

      25 april 2016 om 17:38

      Ujukarin shows palms ever folded
      hij doet het oprecht en hij zegt het:
      “karakter is dorst
      naar geeneenheidsworst”
      maar Van Dam heeft worst niet in de uitzet

      • Sjoerd zegt

        26 april 2016 om 15:23

        Er woonde een leraar in lijden
        die hield erg van lust, maar wilde het mijden
        iedere dag zat hij lang
        werd voor zijn lusten heel bang
        maar kon toch niet laten, af en toe er een te bereiden!

        Tokai Dwaalzin

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series BD. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
04 feb
Innerlijke ruimte | Live en Online Workshop Kum Nye Yoga
4 feb 23
05 feb
Zen ochtend met Doin Sensei
5 feb 23
05 feb
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
5 feb 23
05 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
5 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Leven in Thailand – vriendin
    • Meester tussen vorm en leegte
    • Het jaar 2023 – dag 33 – muur
    • Naturalis verruilt Shell voor Extinction Rebellion
    • Boeddhistische doeners en denkers  – de serie 63

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens