Martine Jacobs is boeddhist en professioneel kunstenaar. Ze volgde een opleiding aan o.a. de Ruudt Wackers academie in Amsterdam. Martine werkt al sinds 1980 als beeldend kunstenaar en heeft in de loop der jaren op veel plaatsen geëxposeerd. Ze woont nu al weer enkele jaren met haar echtgenoot op een heuvel in de Odelouca vallei in de Algarve (Portugal), waar ze op dit moment werkt aan een nieuwe serie aquarellen met de titel Elegy. Ze maakt al geruime tijd inspirerende portretten van de Boeddha.
De kunstenaar werd na een lange reis in 1978 naar Sri Lanka en Nepal geraakt door het boeddhisme.
Martine: ‘Ik heb nog een aantal Dtours gemaakt, zo was ik sannyasin van Bhagwan die overigens prachtige commentaren over het boeddhisme heeft uitgesproken. Na mijn vertrek bij Bhagwan bleef voor mij het boeddhisme over als een heldere levensstijl die ik tot de dag van vandaag beleid.
Ik behoor tot de nieuwe westerse generatie boeddhisten en ben nergens aan verbonden, Ook niet aan een sangha, maar wel vierentwintig uur per dag aan Boeddha. Hoe uit dit zich in mijn dagelijkse bezigheden? De Dalai Lama vraagt ons rekening te houden met alle voelende wezens, dat is voor mij ook belangrijk. Ik hou er dan ook een vegetarische leefwijze op na. Andere boeddhistische regels als niet stelen en niet moorden gaan mij heel makkelijk af. Maar als het gaat om lichtzinnig gebabbel of het oordelen over anderen dan merk ik dat het al een stuk moeilijker wordt. Ik oefen mijzelf om compassie te hebben naar mijzelf en anderen toe, ik wens mijn medemens dan ook regelmatig al het goede toe.
Mediteren doe ik vooral als ik werk, ik merk dat mijn concentratie op een punt toeneemt en dat de geest stiller wordt. Karma is voor mij hier en nu belangrijk, ik realiseer me dat iedere daad een gevolg heeft. Ik streef niet dagelijks naar verlichting, die ambitie staat nog enigszins ver van mij af. Wel geloof ik in wedergeboorte en dat de ziel na de dood verder gaat.
Moeilijk vind ik het weer als ik een zwaar gehandicapt kind zie om dan te denken: daar is iets misgegaan in het vorig leven, zo kan en wil ik het niet zien. Ik begrijp wel dat weerstand in het leven helpt om je ziel te laten groeien. Toch wens ik iedereen en ook mijzelf een gelukkig leven toe met veel voorspoed, dit helpt ook bij het ontwikkelen van je spiritueel bewustzijn.’
De vader van Martine was ontwerper van kleding en haar moeder zijn vaste model, ze zegt dat dat zowel haar karakter als creativiteit heeft gevormd.
De droomkoningin die prikte
‘Als kleuter zwierf ik rond in het grote atelier van mijn vader, er waren twaalf meisjes en twaalf bedrijfsnaaimachines die de gehele dag doorratelden. De ontwerpkamer was niet altijd verboden terrein en soms mocht ik het heiligdom binnen. Grote tekentafels en enorme vellen papier, rollen stoffen uit alle werelddelen sierden deze grote ruimte.
Mijn moeder mocht ik vooral niet beetpakken want zoals zo vaak gebeurde zat ze vol met speldjes. Mijn vader ontwierp zijn kleren op het lijf van mijn moeder. De droomkoningin die prikte. Op een dag spatte de zeepbel van dit creatieve decor uit elkaar en ging ieder zijns weegs.
Mijn puberjaren bracht ik door tussen Jezus en zijn bruiden, een oude katholieke kostschool. Opgesloten en alleen de weekends thuis droomde ik mijn later gemaakte schilderijen.
Op mijn zeventiende besloot ik met mijn man het heft in eigen hand te nemen. Ik verruilde het klooster voor een erotisch geladen zolder. Het geluk lachte ons toe en de wereld was van ons. We werkten voor brood op het bord en zwierven tussentijds over de aardbol. Geld voor verf was er niet, een brood werd geruild voor mijn eerste doosje pastelkrijt.’
Nieuwe uitdagingen
Pas twintig jaar oud trok Martine, liftend en treinend naar Portugal, het voor haar onbekende land van warmte en schoonheid. Voor het eerst hingen er een paar pastelwerken in het oude kerkje van Obidos een Portugees dorpje aan de kust.
‘Daar verkochten we ons eerste schilderij. Het werd een eerste levensbehoefte, we prikkelden elkaars geest en steeds zochten we nieuwe uitdagingen. We maakten velen schilderijen en verkochten er een paar. Terug naar Nederland naar de sociale academie maar wat nu, een kruispunt van wegen lag voor ons.
Kiezen we voor zekerheid, huisje, boompje, beestje of scheppen we een wereld die refereert aan ons denken, een gevangen ziel zal nooit kunnen scheppen. Er is altijd een keus maar een vrije geest is moeilijk te vangen, zelfs niet met armoede als vriend.’
Californië
Toch weer op reis daar ontstonden nieuwe ideeën , de nieuwe wereld lachte het paar toe, ze boekten een reis naar Amerika, Californië, met een doos krijt en een pasgeboren baby. In de States kochten ze een 45-jaar oude Chevrolet camper en reisden vol goede moed het land in. Tussen voedingen en vieze luiers bezochten ze galeries en musea en belandden tenslotte bij de art and paint school in Carmel-Valley.
‘Een “rich man dream and no money to spend’, maar geluk in Amerika bereikte ons en we mochten gratis ‘classes’ volgen met onze kleine Mozes in een wasmandje. Kunst is een uiting van onvrede of genot en alleen jij kunt het schoonheid geven of vernietigen.
De manier van leven, prioriteiten stellen , discipline en vreugde, dat alles zorgt ervoor dat de wortels van de kunst voeding krijgen en tot bloei kunnen komen. Ook in het dorpje Carmel-valley verkochten we schilderijen en een tweede baby was in de maak.
Terug weer in Nederland met een schat aan tekeningen, ik werkte van de vroege ochtend tot de late avond. Voor het eerst begonnen om mijn pastels uit te werken op triplexhout. Een lange weg van experimenteren met verschillende lagen vernis en uiteindelijk het zo verlangde resultaat.
In dat jaar hadden we verschillende exposities in Toulouse, maar het impressionisme vierde in die dagen hoogtij. Geloven in jezelf, vanuit eigen kracht werken, de vele afwijzingen die volgden, we besloten de balans op te maken. We hadden de behoefte aan een nieuw metier. De computer was op dat moment alleen nog bedrijfsmatig en we besloten tot een nieuw experiment, digitale kunst, dat klonk fantastisch interessant.’
Computer
Na jaren van experimenteren en prullenbakken vol hadden Martine en haar partner eindelijk hun eigen concept te pakken- de wereld van de postzegel. Het plakken en knippen, scheuren, erbij tekenen, verschillende postzegels tot een kunstwerk bewerken.
Er kwamen verschillende grafische programma op de markt en ze bespeelden de computer als een deel van ons lichaam. Het hedendaagse werk is voor hen prikkelend, verfijnd en esthetisch, ze voelen zich in staat om het digitale proces om te zetten in kunst die zijn wortels heeft liggen in de oude tijd.
‘We maken onze kunst tastbaar door de techniek te gebruiken van deze tijd. De pastelwerken worden geheel ontworpen op de computer om daarna uitgewerkt te worden op houten panelen. Het grafische werk is geheel door de computer ontworpen en wordt door een speciale printer met origineel Japans papier en natuuridentieke verven geprint.
Op dit moment wonen we aan de zee en de ruimte die we hebben zorgt ervoor dat onze geest gevoed wordt door de zilte lucht, kunst blijft een daad van verzet !’
Lees en zie meer over Martine Jacobs
Dit artikel werd eerder, in februari 2014, in het BD geplaatst.
