Op het recept van vorige week voor auberginerolletjes met walnotenvulling (https://boeddhistischdagblad.nl/boeddhistisch-leven/recepten/208722-beter-recept-om-honderd-te-worden-en-auberginerolletjes-met-walnotenvulling/) kreeg ik een reactie: het zou voor gewone mensen onbetaalbaar zijn vanwege de dure ingrediënten als granaatappelpitjes en walnoten. Dat brengt me bij de vraag: is vegan eten duur? Het antwoord is, uiteraard: dat hangt er vanaf. Vlees en zuivel zomaar weglaten levert een flinke kostenbesparing op – maar het resultaat zal niet zo lekker en niet zo gezond zijn. Een mens heeft geen vlees en zuivel nodig, maar wel vitamines, mineralen en hoogwaardige eiwitten. Vlees en zuivel vervangen door vlees- en zuivelvervangers uit de supermarkt kan de consument op kosten jagen, terwijl het resultaat niet altijd gezond is: vleesvervangers zijn vaak erg zout en vegan kaas bevat bijvoorbeeld nauwelijks eiwitten. Mijn oplossing, zelf plantaardige maaltijden koken zonder, of met zelfgemaakte vlees- en zuivel vervangers (al komen ook bij ons de kant-en-klare vervangers geregeld op tafel, omdat het zo gemakkelijk is) hangt uiteraard ook af van de gebruikte ingrediënten, en ja, sommige zijn niet goedkoop. Daar staat tegenover dat je ingrediënten slim kunt inkopen, soms zelfs verpakkingsvrij, wat uiteraard beter is voor het milieu. Zo kun je voor veel geld een plastic bakje met granaatappelpitjes kopen in de doorsnee supermarkt, maar ook een losse granaatappel in bijvoorbeeld een Turkse supermarkt of op de markt. Voor hooguit 1 euro heb je heel veel verse granaatappelpitjes en géén plastic afval. En een halve granaatappel is in de koelkast prima nog een week houdbaar. Peulvruchten en ongebrande noten koop ik in bulk, liefst verpakkingsvrij, maar ik ben ook niet vies van aanbiedingen zoals 1+1 gratis. Sinds ik heb gelezen hoe gezond walnoten zijn, heb ik die altijd in huis. Een handjevol walnoten is een heerlijk en gezond tussendoortje. Overigens kun je walnoten rond deze tijd ook in het park rapen onder walnotenbomen. Gratis! Wel even goed laten drogen.
Ook ik twijfelde vroeger: wat duur, die noten, ga ik die wel kopen? Kan ik dat wel betalen? Maar sinds ik vrijwel geen vlees en zuivel meer koop denk ik aan het geld dat ik zo bespaar en kijk anders naar de prijzen van plantaardige basisingrediënten. Zo maak ik van 500 gram amandelen bijna 8 liter amandelmelk (ik gebruik 50 gram voor 3 – 3 ½ koppen melk, zie https://boeddhistischdagblad.nl/auteurs/199985-lezerspost-notenmelk-en-echte-kaas-maar-dan-plantaardig/ ). En zo bezien is een pond amandelen niet zo duur, en je bespaart er een hoop dierenleed mee door geen koeienmelk meer te kopen.
Ook vandaag kook ik met een relatief duur ingrediënt: zwarte- of belugalinzen. Het is even slikken, een pondje biologische belugalinzen kost bijna 4 euro. Maar ik heb gemerkt dat zwarte- of belugalinzen heel geschikt zijn om gehakt te vervangen in gerechten. Een pondje droge linzen, ongeveer een kilo gekookte linzen, vervangt zo 1 kg biologisch rundergehakt. En dan is het ineens helemaal niet duur. En vrij van dierenleed. Kwestie van omdenken. Leef je van een beperkt budget, gebruik dan gewone, goedkope groene of bruine linzen.
Vandaag, naar een recept uit de Vegabijbel van Isabel Boerdam: moussaka met knolselderij en linzen
Ik had al eens moussaka gemaakt met vegetarisch gehakt, nepmelk en nepkaas, maar het resultaat was niet lekker. Terwijl moussaka maken altijd een hoop werk is. Zonde van de tijd vond ik dat. Maar dit recept vonden we wél geslaagd!
Ingrediënten:
- 3 aubergines, in plakjes
- Olijfolie
- 1 ui, gesnipperd
- Knoflook, 1 of 2 teentjes, uit de pers
- Tomaten in blokjes (vers, blik of pakje), ca. 500 gram
- 250 gram gekookte zwarte linzen (belugalinzen)
- 1 theelepel gemalen komijn
- 1 theelepel gemalen kaneel
- 1 eetlepel gedroogde oregano
- 1 Knolselderij, ca. 400 gram, geschild en in blokjes
- Half bekertje vegaroom (eventueel zelf gemaakt van cashewnoten)
- Handjevol geroosterde pijnboompitten
- Peterselie, fijngehakt
Kook de linzen volgens de aanwijzingen op de verpakking. Ze hoeven niet ingeweekt te worden. Ze gaan nog de oven in, dus ze hoeven niet extra gaar te zijn.
De moussaka heeft twee of drie lagen gebakken of gegrilde aubergine. Bakken kan in de koekenpan – maar dan neemt de aubergine veel olie op en moeten de plakjes daarna op keukenpapier uitlekken -, in de grillpan, onder de grill in de oven, of gebakken in de oven. Ik besmeer de aubergine met een siliconenkwastje met olijfolie en kies meestal de oven-methode of de grillmethode. Dus ik bak de plakjes, verdeeld over 2 bakplaten, ofwel 30 minuten boven elkaar in de oven, ofwel ik grill ze in 2 x 6 minuten onder de grill van de oven. In dat laatste geval moet ik bij twee platen met aubergineplakjes 4 x 6 minuten grillen, en tussendoor plakjes omdraaien, opnieuw met olie bestrijken, en bakplaten omwisselen. Een half uur in de oven op 200 graden en ondertussen de rest klaarmaken is eenvoudiger. Ik keer de plakjes niet, hooguit draai en wissel ik halverwege de platen om omdat mijn oven niet gelijkmatig verwarmt.
De bovenste laag van de moussaka bestaat uit knolselderijpuree met vegaroom. Kook daartoe de blokjes knolselderij in ca. 10-15 minuten gaar (prik na 10 minuten even om de zachtheid te controleren). Giet af maar bewaar het kookvocht. Pureer met staafmixer of keukenmachine met wat kookvocht en een half bekertje (ca. 100 ml) plantaardige room tot een mooie puree ontstaat. Breng op smaak met zout en peper. Voeg voor de smeuïgheid eventueel nog een scheutje olijfolie toe.
De middelste laag van de moussaka maak je door ui en knoflook te fruiten in een bodempje olijfolie. Voeg dan de kruiden toe en bak deze een minuutje mee. Voeg nu tomatenblokjes en linzen toe en laat het geheel nog even (5 minuten) sudderen. Voeg naar smaak zout en peper toe.
Neem een ovenschaal en bedenk of je twee of drie, of misschien wel vier lagen aubergine wil maken. Zelf heb ik een grote ovenschaal dus ik verdeel de aubergine in twee lagen. Maak een laag aubergine. Dan een laag linzenmengsel. Dan weer een laag aubergine. Ga door tot linzenmengsel en aubergine op zijn. Verdeel er nu de selderijpuree over. Bak de moussaka 30-40 minuten in de nog warme oven op 200 graden.
Rooster ondertussen de pijnboompitten in een droge koekenpan. Garneer de moussaka met pijnboompitten en peterselie. Serveer met vegan tzatziki (gemaakt met vegan yoghurt) en een salade met olijven en eventueel vegan feta.
