• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Lezerspost, notenmelk, en echte kaas – maar dan plantaardig

Lezerspost, notenmelk, en echte kaas – maar dan plantaardig

1 april 2023 door Jana Verboom

Na mijn oproep (https://boeddhistischdagblad.nl/boeddhistisch-leven/recepten/199402-jana-terug-van-weggeweest-en-oproep-aan-lezers/) op deze plaats in ons dagblad kreeg ik een tiental reacties en recepten, waarvan ik er hier enkele behandel. Greetje was de eerste, ze mailde met een vraag:

“Wij doen ons best om veel veganistisch te eten. Maar kaas… zo vaak zo lekker. Ik ken cashew en edelgistvlokken als vervanger/smaakmaker, maar heb jij misschien nog andere tips?”

Mijn antwoord:

“Kaas op brood vervang ik door hummus of pindakaas (met bijvoorbeeld plakjes paprika of komkommer) … Maar ik ben geen groot broodeter: ’s ochtends eet ik havermoutpap met zelfgemaakte amandelmelk (25 gram amandelen en 5 gram lijnzaad per persoon plus water met de staafmixer tot melk mixen) en als lunch eet ik graag een salade of een restje van het avondeten.

Kaas bij het hoofdgerecht is lastiger. Ik gebruik vegan pesto als smaakmaker of pijnboompitten. Vanavond nog: gnocchi met pesto en pijnboompitten, en heel veel groente, uit de oven. Maar nog makkelijker is het om kaasloze recepten te maken zoals uit het Midden-Oosten en uit zuidoost Azië (dahls, curry’s, …).

Ik had laatst in een pizzeria pizza zonder kaas, dat was wel erg saai. Maar ik heb zelf een recept met heel veel vulling, onder meer tempeh. Die vegan pizza is wel erg lekker!

Ik heb het recept even voor je opgezocht: https://boeddhistischdagblad.nl/boeddhistisch-leven/24095-beter-vega-pizza-en-pepernoten/

Niet moeilijk. Wel bewerkelijk.

Deze lasagne is ook erg lekker, zelfs zonder kaas: https://www.onnokleyn.nl/lasagne-met-bloemkool-walnoten-en-gedroogde-tomaatjes/

Als je het vegan wilt houden: Wel even de gewone yoghurt vervangen door vegan yoghurt.”

Op melk en kaas kom ik later nog terug. Annigje mailde een recept van een inmiddels overleden vriendin, dat ze vond in haar oude recepten-multomap:

“Selderieknol in plakken – schillen –
Koken in zout water 10 à 15 minuten
Vooral niet te zacht.
Uit laten druipen.
Wentelen in: ei en paneermeel, vervolgens in margarine bakken.
Serveren met gebakken aardappelen + sla.“

Gepaneerde selderij, klinkt lekker! Ik (Jana) ga dit recept proberen, waarbij ik het ei ga vervangen door iets plantaardigs. Dat experiment houden jullie nog van me tegoed.

Jan mailde het volgende:

“Je oproep op boeddhistischdagblad.nl deed me denken aan het “boomspek” dat mijn grootvader in de jaren 1930 bakte, toen hij als tiener het Albertkanaal hielp graven.

Boomspek maak je door appelschijven onder de blote hemel boven een houtvuurtje te bakken in een pan zonder vetstof (want daar was geen geld voor). De boel brandde flink aan, wat de pret niet kon drukken…

Die grootvader van me was geboren in Maastricht en groeide op de Heirbaan te Rekem (B).”

Weet iemand waar dat woord, boomspek, voor staat? Boom, dat snap ik, maar spek? Misschien omdat deze gebakken appelschijven, net als spekjes, ware smaakbommetjes zijn? En misschien kan ik ze, liefst niet al te aangebrand, serveren bij de selderijschijven. Wordt vervolgd. De overige lezerspost en recepten bewaar ik voor de komende weken. Ik sluit hier af met mijn plantaardig melkrecept en een bespiegeling over de toekomst van kaas.

Plantaardige melk uit de winkel vind ik persoonlijk vaak niet lekker, en het is relatief duur, want notenmelk bevat nauwelijks noten (in de orde van 1-2%). Per 2024 wordt de plantaardige melk zelfs nog duurder, omdat deze wordt belast als limonade. Ik verzin dit niet. https://nos.nl/artikel/2469528-belasting-op-haver-en-rijstmelk-niet-op-koemelk-en-chocolademelk. Ook kost het extra energie en grondstoffen om vegamelk te maken, vervoeren, en verpakken. Zelf notenmelk maken zoals amandelmelk, cashewmelk, hazelnootmelk of gemengde notenmelk is erg eenvoudig, vooral als de melk bedoeld is voor in een gerecht zoals pap. Bovendien bespaar je er een hoop energie en afval mee, zeker als je de noten verpakkingsvrij of in milieuvriendelijke verpakking in bulk kunt kopen. Wil je de melk als melk drinken, of in de koffie, dan moeten de noten geweekt worden en de melk gezeefd, en blijf je achter met de uitgemolken prut. Voor bijvoorbeeld pap of pannenkoeken kun je de gemalen noten gewoon in de melk laten zitten, ze maken de pap of pannenkoeken alleen maar lekkerder. Zelf gebruik ik meestal amandelen, of een mengsel van amandelen en andere noten. Persoonlijk vind ik amandel-hazelnootmelk erg lekker (75-80% amandelen, 20-25% hazelnoot). Ik maak elke ochtend verse.

Mijn recept (ca. 600 ml plantaardige melk voor pap voor 2 personen):

  • 50 gram noten naar keuze, ongezouten en ongebrand (amandelen mogen eventueel gebrand zijn of rauw, geblancheerd of met velletje, als ze maar niet gekruid of gezouten zijn) bijvoorbeeld 40 gram amandelen en 10 gram hazelnoten
  • 10 gram gebroken lijnzaad
  • 2 snufjes zout, ik gebruik natrium-arm zout
  • Eventueel een B12 vitaminetabletje van 10 microgram
  • Eventueel twee calcium tabletjes, ik gebruik calcium met vitamine D en K.

Week de noten in water, of niet. Voor melk voor pap, pannenkoeken e.d. is dit niet nodig. Doe alles in een mengkom met 1 beker water, maak alles fijn met een staafmixer. Voeg dan nog een tweede beker water toe. Mix verder met de staafmixer tot een homogeen geheel ontstaat.

Giet, als je pap maakt, de plantaardige melk in de pan – bij ¾ beker havermout -, doe een derde kopje water in de mengkom, even nog de staafmixer erop en giet bij de rest van de melk. Nu is de staafmixer en de mengkom nagenoeg schoon. Kan nog met een beetje extra water worden nagespoeld, dit water kan bij de pap. Wij eten de pap met rozijnen, stukjes banaan of peer en bosvruchten uit de diepvries.

Overigens was ik laatst bij een lezing van Niko Koffeman, één van de oprichters van de Vegetarische Slager. Na de verkoop van het merk aan Unilever heeft het team zich gestort op het bedrijfje Those Vegan Cowboys https://thosevegancowboys.com/.  Het doel: melk en kaas maken van gras, zonder tussenkomst van een koe. Klinkt als toekomstmuziek, maar de eerste stappen zijn gezet. Met precisiefermentatie is het gelukt caseïne, “het belangrijkste melkeiwit” uit gras te maken.

Voor de vegetariërs zoals Greetje die het moeilijk vinden om kaas te laten staan gloort er dus hoop. Niet die huidige vegan kaas uit de supermarkt die naar mijn mening weeïg ruikt en helemaal niet naar kaas smaakt, maar échte kaas, maar dan plantaardig. Nog een paar jaartjes wachten, aldus Niko Koffeman, en dan concurreert de plantaardige kaas de dierlijke kaas weg. Want het proces zonder koeien is niet van echt te onderscheiden, maar wel 10-20 x zo efficiënt, en dus veel goedkoper. Dit zal een eind maken aan een heleboel leed in de zuivelindustrie en positieve effecten hebben op klimaat en natuur. Laten we hopen dat deze droom binnenkort uitkomt.

Nieuwe reacties en recepten zijn nog welkom! Zie oproep: https://boeddhistischdagblad.nl/boeddhistisch-leven/recepten/199402-jana-terug-van-weggeweest-en-oproep-aan-lezers/

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Natuur, Voedsel Tags: boomspek, kaas, leed zuivelindustrie, melk en kaas van gras, Niko Koffeman, plantaardige melk, Those Vegan Cowboys, Vegetarische Slager

Lees ook:

  1. Het jaar 2020 – dag 286 – koeslaaf
  2. Het jaar 2021 – dag 61 – kaasstuk
  3. RCC besluit: radiospot Wakker Dier was onvoldoende duidelijk
  4. Refreshing Earth of the Heart – over koetjes en kalfjes en koken zonder zuivel

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. G.J. Smeets zegt

    2 april 2023 om 09:14

    Spek van het varken was te duur of niet te krijgen, zoals tijdens de oorlog. De term boomspek voor gebakken appelschijven was in Limburg een zelf-spottende knipoog van armoelijders. Mijn vader leerde me in de jaren ’50 vorige eeuw hoe je het doet:
    Bakpan met een bodempje water op hoog (!) vuur verhitten, wachten tot het water bruist en kookt, appel schijven erin leggen, 1 minuut laten liggen tot het water in de schijven is opgenomen. Het is een supersimpel en smakelijk ding, ik doe het nog steeds. In de winterperiode eet ik de schijven warm uit de pan, in de zomerperiode koelkast koud. Let op: de appels moeten (kei)hard zijn, melige appels geven geen boomspek maar appelmoes.

Primaire Sidebar

Door:

Jana Verboom

Jana Verboom is bioloog en docent milieuwetenschappen. Bewust van het lijden veroorzaakt door de productie en consumptie van dierlijke producten als vlees en zuivel wil ze aandacht vragen voor de noodzakelijke transitie naar plantaardige voeding. Geïnspireerd door het leven en werk van Thich Nhat Hanh wil ze haar lezers inspireren om hap voor hap stapjes te zetten naar een betere toekomst voor Moeder Aarde. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
30 mei
Vipassana meditatie Rotterdam
30 mei 23
Rotterdam
31 mei
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
31 mei 23
01 jun
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
1 jun 23
03 jun
Zen in Twente ochtend met Doin Sensei op 3 juni
3 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

    Joop Ha Hoek - 29 mei 2023

    ‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    ‘Meebewegen met wat er is’

    gastauteur - 15 mei 2023

    Als het gaat om dak- en thuisloze mensen wordt er door de maatschappij merendeels nog vanuit 'schuld en eigen verantwoordelijkheid' gedacht. Men heeft vaak het verkeerde idee dat iedere persoon in Nederland eigen verantwoorde keuzes maakt en dus verantwoordelijk is voor diens eigen lijden. Of men denkt dat het heel makkelijk is om een uitkering aan te vragen. De gewone burger weet niet hoe het is voor iemand die in een totaal andere realiteit zit.’

    Ras – nutteloze, kwaadaardige onzin

    Kees Moerbeek - 14 mei 2023

    Angela Saini heeft voor haar boek Superieur: de terugkeer van de rassentheorie zo’n beetje alle literatuur over rassenwetenschap doorgespit, schrijft ze. Veel genetici menen dat als genetica bewijst dat er nauwelijks reden is om rassenonderscheid te maken, het dus snel afgelopen zal zijn met racisme. Was het maar waar. Racisme is juist een sociale constructie met een enorme invloed, constateert ze.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het paradijs is de kosmische grap
    • Over de Lotus-soetra (23): De parabel van de man die naar water graaft
    • Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’
    • haiku
    • Tussen veranderlijk en onveranderlijk vind je de deur naar non-dualiteit

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens