• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Zen » Sogenji desu: KANNON

Sogenji desu: KANNON

26 oktober 2022 door Bertjan Oosterbeek

It seems that the Christian religion, believing in a God, and Buddhism, not believing in a God, have no place to meet. Buddhism being based on the path of purifying the small mind, filled with selfish desires and opening up to the original human nature where all beings are the same and all can be embraced. Christianity believing in a God outside, yet also having this heart of love for all beings at their base, that is thus exactly the place where these two religions can meet.

In de jaren zeventig kwam dankzij ‘rode’ paus Paulus VI de East West Spiritual Exchange tot stand, een uitwisselingsprogramma tussen de monastieke tradities van het Christendom en die van het boeddhisme. In de jaren ervoor had de Rooms-Katholieke Kerk in beeld gebracht met welke niet-christelijke wereldreligies er misschien een mogelijkheid voor nadere samenwerking was, en van alle bestudeerde religies bleef uiteindelijk alleen het Japanse Zenboeddhisme over. Misschien ook wel omdat dit een veilige optie was. In Japan wordt de Boeddha dan wel geëerd, maar toch zeker niet als god beschouwd. Wel zo handig. Maar ik kan me goed voorstellen dat ook het feit dat compassie en mededogen in het boeddhisme zo’n centrale plek innemen een gevoelige snaar geraakt heeft. ‘Maria meets Kannon’ zeg maar. Kannon – beter bekend als Avalokiteshvara – is de bodhisattva die de compassie met alle levende wezens belichaamt, zoals Maria dat in het christendom doet.

De allereerste East West Spiritual Exchange vond hier in Nederland plaats en Shodo Harada – ‘mijn’ Roshi, die toen nog gewoon monnik was – was erbij. Hij is toen onder andere enige tijd in de Sint Willibrords Abdij op de Slangenburg in Doetinchem geweest. (Daar worden tegenwoordig overigens ook lessen in zenmeditatie gegeven en er schijnt zelfs – zo heb ik gehoord– op één van de zolders een echte zentuin te zijn!) Vier jaar later reisde een aantal westerse monniken naar Japan om daar het boeddhistische kloosterleven mee te maken, waaronder dat van Sogenji.

Tegenwoordig hecht de Rooms-Katholieke Kerk niet meer zo heel veel waarde aan dit soort uitwisselingen, maar gelukkig is er toch nog elke vier jaar een exchange. En zo kwam het dat daar op een avond opeens – gekleed in zwarte en witte habijten – zuster Gaetana en broeder Irénée uit België, broeder Matteo en zuster Clelia uit Italië en zuster Hélène uit de Verenigde Staten bij ons in de zendo zaten. Om alvast een beetje te wennen aan het Japanse kloosterleven. De week erop zouden ze voor een echte retraite afreizen naar Eiheiji, het sōtō-klooster gesticht door zenmeester Dōgen. Ter voorbereiding daarvan deden ze deze week met ons mee: ’s ochtends om vier uur met de choka, met zazen, met samu, en met de maaltijden natuurlijk. En ook al was het lange zitten in zazen best wel een opgave, het ging ze eigenlijk best goed af.

sogenji desu kannon bertjan oosterbeekOp hun beurt organiseerden zij voor ons iedere morgen een korte mis. En ook al was het niet verplicht om er naartoe te gaan, toch waren we er iedere keer wel met een man of twaalf. Uit beleefdheid, maar ook omdat het fijn was om naar hun gezangen te luisteren en om hun mooie, poëtische gebeden te horen. Weer eens iets anders dan soetra’s. Ook was er iedere dag een korte lexio divino, met daarna discussie. Ik vond het erg grappig om het verschil in benadering te zien. Zij telkens driftig bladerend in hun boekjes op zoek naar dat ene citaatje dat ‘alles’ zou verhelderen; wij rustig zittend in zazen met de handen op schoot. Maar wat overheerste was het gevoel dat we toch – ieder op onze eigen manier – met hetzelfde bezig waren.

Wat ik me nog goed herinner, is dat we de ‘De gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard’ (Mattheus 20: 1-16) bespraken:

Er was eens een landeigenaar die ’s morgens vroeg arbeiders ging inhuren voor zijn wijngaard. Hij sprak met hen af dat hij hun als dagloon een zilverstuk zou uitbetalen en stuurde ze naar zijn wijngaard. Om negen uur ging hij weer de straat op en zag op het marktplein nog meer mannen die geen werk hadden. ‘Kom ook werken in mijn wijngaard,’ zei hij tegen hen, ‘ik zal jullie een eerlijk loon geven.’ En zij gingen. Om twaalf uur en om drie uur deed de eigenaar hetzelfde. Het was vijf uur in de middag toen hij weer de straat op ging en nog steeds mensen zonder werk vond.

– ‘Waarom staan jullie hier de hele dag zonder werk?’ vroeg hij.

– ‘Omdat niemand ons ingehuurd heeft,’ antwoordden ze.

– ‘Komen jullie dan ook maar naar mijn wijngaard,’ zei hij. 

Toen het avond was geworden riep de landeigenaar de arbeiders bijeen om hun loon uit te betalen. Hij begon met hen die het laatst gekomen waren en ieder van hen kreeg één zilverstuk. Daarna kwamen de arbeiders naar voren die om drie uur begonnen waren en ook zij kregen elk een zilverstuk uitbetaald, net als arbeiders van twaalf en negen uur, die daarna aan de beurt waren. 

Toen degenen die ’s morgens vroeg al begonnen waren naar voren kwamen, dachten ze dat ze meer zouden ontvangen, maar ook zij kregen elk één zilverstuk. Ze namen het aan, maar begonnen tegen de eigenaar te mopperen. ‘Degenen die het laatste gekomen zijn, hebben maar één uur gewerkt en u hebt hun evenveel uitbetaald als ons, terwijl wij ons de hele dag hebben uitgesloofd in de hitte.’ 

‘Maar vriend, ik doe je toch niet tekort?’ antwoordde de landeigenaar, ‘Zijn jullie met mij niet een zilverstuk als dagloon overeengekomen? Neem dan wat jullie toekomt en ga. Ik wil aan hen die het laatst kwamen evenveel geven als aan jullie. Mag ik met mijn geld niet doen wat ik wil? Of zijn jullie afgunstig omdat ik goed ben?’

Al snel waren we – Oost én West – het erover eens wat er hier bedoeld werd. Als je je eigen geluk afmeet aan dat van een ander, dan zul je nooit werkelijk tevreden zijn. Sterker nog: waarschijnlijk zie je je eigen geluk niet eens meer.

Net een week ervoor had Peter me verteld dat hij hier in Sogenji pas gemerkt had hoe jaloers hij eigenlijk was. ‘En dat terwijl ik van mijzelf dacht dat ik dat helemaal niet was! Maar man… ik ben zó jaloers… en de hele tijd ook… op iedereen… om niks!’ Dat kwam me akelig bekend voor. Het rottige ervan is dat het zó moeilijk is om te zien. Misschien juist wel omdat we er zo aan gewend zijn. En áls je het eindelijk ziet, dan is het zó moeilijk om het van jezelf te accepteren, om het toe te willen geven. Hoeveel rottigheid ontstaat daar wel niet?

Het mooie van de exchange was de openheid; de ervaring dat het mogelijk was om elkaar volledig in elkaars waarde laten. Want daarmee was er ook de ruimte om elkaar te kunnen inspireren, hoe verschillend onze achtergrond ook was. De gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard had zo maar een zenverhaal kunnen zijn. Maar dit keer stond het in de Bijbel.

In 2012 en 2013 plaatste het Boeddhistisch Dagblad elke veertien dagen het relaas over de belevenissen in een Japans klooster van Bertjan Oosterbeek. Hij bracht daar een jaar door. Wij plaatsen nu opnieuw de hele lezenswaardige serie, echter in een hogere frequentie.

De verhalen ‘Sogenji desu – verhalen uit een Japans zenklooster’ zijn gebundeld en verkrijgbaar als boek en e-book.

 

(c) 2013 Bertjan Oosterbeek

 

Categorie: Bertjan Oosterbeek, Columns, Zen Tags: Bertjan Oosterbeek, jaloers, Japan, Kannon, klooster, roshi, Sogenji desu

Lees ook:

  1. Sogenji desu: KUYO
  2. Sogenji desu: KAIRO
  3. Sogenji desu: Hiroshima
  4. Sogenji desu: SAKURA

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Bertjan Oosterbeek

Is bioloog, filosoof en zen student. Tussen 2011-2012 bracht hij een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama - Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het wezen van het christendom
    • Guy – dhammazaadjes – Onwetendheid
    • Burgerinitiatief – ‘minister  van vreemdelingenhaat Faber uit ambt zetten’
    • Gedachten over een haiku 36 – Chiyo-ni
    • Ardan – Een boot die waarschijnlijk nooit komt…

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.