Bijna iedereen zat dus te slapen. Zelfs de Japanners, die de Roshi natuurlijk wel gewoon konden verstaan. Japanners beschikken namelijk over het verbluffende vermogen om bij dit soort gelegenheden meteen en en masse in slaap te vallen. En trouwens ook om allemaal tegelijk op precies het juiste moment weer wakker te zijn, en dan – zogenaamd aandachtig luisterend – weer rechtop te zitten.
In Sogenji veranderde iedereen daarom dan ook langzaam maar zeker in een Michelin-mannetje. Want zolang je er maar niks van zag, mocht je net zoveel kleren dragen als dat er onder je samugi (zenpak) paste. En dat was best veel.
En dat kostte zoveel kracht, dat ik op een gegeven moment de linkerhelft van mijn gezicht niet meer voelde. Ik had toch geen hersenbloeding!? Zou de ene kant van mijn gezicht nu slap naar beneden hangen?
Hoewel de meeste Japanners – of ze nu wel of niet iets gaven – buitengewoon vriendelijk waren, was er toch ook wel een aantal die met wilde armgebaren duidelijk maakte dat ze niet gediend was van zo’n schreeuwende monnik op de stoep…
“En… wat heeft zo’n jaartje in een Japans zenklooster je nou gebracht?”
Al dat gestudeer leidt uiteindelijk tot niks. Want hoe meer je loopt te denken en te analyseren, of mooie verbanden probeert te leggen, des te meer dénk je te begrijpen.
Het eerste wat ik van de Roshi leerde was ‘niet denken’. Dat is overigens iets anders dan ‘geen gedachten hebben’. Zoals ons hart gemaakt is om voortdurend bloed in ons lijf rond te pompen, zo zijn onze hersenen gemaakt om voortdurend gedachten te produceren.
Bertjan Oosterbeek verbleef een jaar lang in een Japans klooster. ‘Wat dus het eerste was dat ik leerde van sanzen? Buigen natuurlijk!’
Zodra ik dát in mezelf hoorde, kwamen – alsof er in mijn hoofd van twintig radio’s tegelijk de volumeknop omhoog gedraaid werd – al mijn gedachten weer terug. Opeens was ‘ik’ er weer. Of was het omgekeerd en was ‘ik’ weer weg?
En hoeveel ui we ook aten – uiensoep, uientaart, gevulde ui, door de pasta, over de aardappels met kaas – het was niet te voorkomen dat we uiteindelijk toch nog met zo’n vijfentwintig dozen half vergane uien bleven zitten.
