• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Zen » Sogenji desu: SANZEN

Sogenji desu: SANZEN

26 juli 2020 door Bertjan Oosterbeek

Aan het begin van elke osesshin worden in Sogenji altijd de daily rules voor de zentraining hardop voorgelezen. De eerste daarvan is: Doing sanzen is of the utmost importance in following the way. At any time sanzen may be requested. Het geeft wel aan welk belang er in de zentraditie aan de directe confrontatie tussen leraar en leerling wordt gehecht. Alles draait erom. En toen mijn eerste osesshin erop zat, was ook ík er dan eindelijk klaar voor.

Sanzen, bertjan oosterbeekNu zou de echte training gaan starten en hoefde ik wanneer er sanzen was voortaan niet meer alleen in de zendo achter te blijven. Ik had alleen geen idee wat ik ervan zou moeten verwachten. Wel wist ik dat de Roshi niet heel veel Engels sprak en ikzelf al helemaal geen Japans – afgezien dan van een paar van de meest noodzakelijke woordjes als hai (ja), arigato (bedankt) en sumimasen (pardon). Maar hoe zou ik dan in hemelsnaam iets van hem kunnen leren? Ik wist toen nog niet dat het sowieso al een hele opgave was om überhaupt op het kussentje voor de Roshi te belanden. Niet alleen moest je dus zo hard mogelijk van de zendo van de kohojo (de wachtruimte voor sanzen) rennen om aan de beurt te komen (zie Koban), maar het had ook nog het nodige om het lijf om vervolgens van de kohojo in de sanzen room te komen. Leah had me de avond voor mijn eerste sanzen uitgelegd hoe dat in zijn werk ging.

Ongeveer zo dus.

Voordat sanzen begon zat iedereen in de kohojo op vierkante kussentjes die daarvoor al klaar lagen te wachten. Om de beurt ging iedereen naar de Roshi, op volgorde van binnenkomst. Helemaal vooraan in de kohojo stond een bel waarachter degene die als eerstvolgende aan de beurt was wachtte totdat het belletje van de Roshi klonk.

Wanneer je aan de beurt was, maakte je eerst zittend op je kussentje een buiging (1). Dan stond je op en pakte je je kussentje, maakte je een staande buiging (2) en legde het op de daarvoor bedoelde stapel in de hoek. Vervolgens liep je naar de bel, maakte je weer een buiging (3) en ging je in saiza (dat wil zeggen: op je knieën) voor de bel zitten. Dan pakte je – met een buiging (4) natuurlijk – het houtje om mee op de bel te slaan op en wachtte je totdat de Roshi het gesprek met de degene die voor je aan de beurt was had afgerond.
Zodra je dan het belletje van de Roshi in de sanzen room hoorde rinkelen, sloeg je met dat houtje twee maal op de bel, maakte je een buiging (5) en stond je op. Dan maakte je eerst nog een staande buiging (6) en liep je vervolgens zo snel mogelijk het gangetje naar de Roshi in. Ongeveer halverwege kwam je daar dan degene die vóór jou bij de Roshi geweest was tegen en maakte je – naast elkaar staand – tegelijk een buiging (7). Dan liep je verder naar de sanzen room en maakte je eerst voor de deuropening een staande buiging (8) en vervolgens op de drempel een volledige buiging (9): op je knieën met je hoofd op de grond, je handen met de handpalmen omhoog naast je hoofd en die dan omhoog doen ‘alsof de Boeddha erop stond en je hem eventjes optilde.’ Nadat je weer was opgestaan liep je naar het kussentje dat recht tegenover de Roshi lag. Daar maakte je voordat je ging zitten eerst nog een staande buiging (10) en dan in saiza zittend nog een keer een volledige buiging (11). En dan… dan kon sanzen eindelijk beginnen.

De terugweg ging overigens in de omgekeerde volgorde: eerst een volledige buiging op het kussen (12), dan een buiging staand voor het kussen (13), vervolgens achteruitlopend – jawel – terug naar de ingang, een volledige buiging op de drempel (14), nog een buiging staand voor de deuropening (15) en natuurlijk als laatste nog een buiging (16) halverwege de gang wanneer je de volgende persoon tegenkwam.

Wat dus het eerste was dat ik leerde van sanzen? Buigen natuurlijk!

Misschien is het goed om hier nog even op te schrijven dat ‘buigen’ in Japan iets heel anders is dan in het Westen. Het is geen teken van onderdanigheid, maar juist een teken van – wederzijds – respect. Het is ook de traditionele manier van groeten. In Japan zul je weinig zien dat mensen elkaar een hand geven. Wel is het zo dat degene met een lagere status geacht wordt net iets dieper te buigen dan iemand met een hogere status. Omdat in Japan iedereen met iedereen rekening houdt, zul je iemand met een hoge status daarom nooit diep zien buigen.

In 2012 en 2013 plaatste het Boeddhistisch Dagblad elke veertien dagen het relaas over de belevenissen in een Japans klooster van Bertjan Oosterbeek. Hij bracht daar een jaar door. Wij plaatsen nu opnieuw de hele lezenswaardige serie, echter in een hogere frequentie.

De verhalen ‘Sogenji desu – verhalen uit een Japans zenklooster’ zijn gebundeld en verkrijgbaar als boek en e-book.

Bertjan Oosterbeek schrijft nog meer verhalen, ook over zen. En die zijn te lezen op zijn website www.bertjanoosterbeek.wordpress.com?

(c) 2012 Bertjan Oosterbeek

Zie ook een mooi interview http://www.bertjanoosterbeek.nl/video.html

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Bertjan Oosterbeek, Columns, Zen Tags: Bertjan Oosterbeek, Japan, klooster, roshi, serie, Sogenji desu

Lees ook:

  1. Sogenji desu: KUYO
  2. Sogian Desu: NENGE MISHO
  3. Sogenji desu: KAIRO
  4. Sogenji desu – TEISHO

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Bertjan Oosterbeek

Is bioloog, filosoof en zen student. Tussen 2011-2012 bracht hij een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama - Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
27 mrt
Wekelijkse Zen in Twente meditatie avond op maandag
27 mrt 23
28 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
28 mrt 23
28 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
28 mrt 23
Rotterdam
29 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Wereldwijd blinddoeken wetenschappers standbeelden en eisen klimaatactie
    • Guy – De aandacht van satipatthana (2)
    • Ludo – Eén
    • Bhutan: ‘Bruto Nationaal Ongeluk voor 140.000 verzwegen vluchtelingen’
    • Het verkennen van Bhutans spirituele erfgoed, boeddhistische tradities

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens