Op onze open dag van afgelopen weekeinde wilde iemand mij privé spreken, hij zag het niet meer zitten. Ik zei: ‘dat komt mooi uit, we hebben over een half uurtje een open les meditatie, dat is niets anders dan zitten.’
Maar dat bedoelde hij niet, hij was eenzaam. Ik zei: ‘ ja maar nu ben je toch niet eenzaam, ik ben hier en er lopen hier wel vijftig mensen rond.’ Maar dat was het niet, hij had last van een gevoel van eenzaamheid. Ik zei hem dat hij hier zenmeditatie kon komen beoefenen en dat dat in volledige stilte gebeurt. Dat we trainingsweken houden waar je intern bent en die weken zijn in volledige stilte. Dat er monniken zijn die zich in volledige eenzaamheid afzonderen, ik vroeg of hij hier wel op de goeie plek was? Hij raakte in de war, ik gaf niet de antwoorden die hij verwachtte, een antwoord waar hij wat mee kon. Ik vroeg hem wat hij wilde. Ik wil dat rot gevoel kwijt, zei de man.
Oké, sinds wanneer heb je dat gevoel. Ik denk een jaartje of zo, hij wist het niet precies het was langzaam zijn leven binnen geslopen. Ik zei hem: ‘ Dus je hebt een insluiper, die moet er toch uit te krijgen zijn. Zullen we hem eens onder de loep nemen, het is zaak dat je weet waar die insluiper zich ophoudt. De beste manier is stil zijn, hij moet denken dat er niemand is zodat hij ongestoord zijn gang kan gaan.’
Kom maar mee. Ik nam hem mee naar de meditatiehal en plantte hem op de tan (grote lange meditatiebank). ‘Wees heeeeeeel stil en kijk maar wat er gebeurt, maar wat er ook gebeurt blijf stil zitten.’
Tien minuten later kwamen er mensen binnen voor de beginnerstraining. Ze gingen rustig op de tan zitten en waren heeeeeeel stil. Nu moet ik zeggen dat de beginnerstraining een van mijn favoriete gebeurtenissen is. Iedereen komt blanco zonder voorgaande kennis mediteren. Iedereen was stil en concentreerde zich op buik en ademhaling. Je voelt hem waarschijnlijk al- iedereen was met hetzelfde bezig en een gevoel van eenheid vulde de meditatiehal. Toen de bel voor kinhin (meditatief lopen) ging was onze eenzame vriend even in verwarring maar imiteerde snel de anderen om vervolgens weer op zijn kussentje te gaan zitten. Om kort te gaan volgende week begint hij aan de beginnerstraining.
Op zo’n open dag komen de gekste dingen op je af, iemand kwam met het dagblad Trouw aanzetten waar een zenleraar waarschijnlijk gezegd heeft dat:
‘Van dualiteit word je gek. Als je je alleen maar afgezonderd voelt van de wereld, wordt de eenzaamheid zo groot dat je niet meer weet wie je bent.’
Een tweede zenmeester vult aan dat
‘Eenzaamheid een ervaring is van afgescheiden zijn, Dat is een mooi voorbeeld van een doorleefde dualiteit die letterlijk ziek maakt.’
Diegene die met de krant aan komt zetten zegt: ‘U zegt toch altijd dat je moet vergeten wie je denkt te zijn, dat je jezelf moet vergeten? Zeker,.. wat zou je met een zelf willen? Het zit alleen maar in de weg. Er zijn monniken die zich jaren in eenzaamheid afzonderen om door dat zelf heen te breken. De Boeddha zelf zat 6 jaar lang als asceet in meditatie. Boddhidharma zat 9 jaar met zijn gezicht naar de muur. Ik denk dat die journalist niet heeft begrepen wat die zenleraar gezegd heeft. Hij heeft opgeschreven wat hij denkt gehoord te hebben. Journalisten willen altijd het naadje van de kous weten maar dat gaat niet bij naadloze nylons, ze proberen altijd hun vinger ergens achter te krijgen. Ze willen weten waar de roes in de wijn zit, zoeken in de winter naar de tulp in de bol.
Gelukkig begint even later de theeceremonie en houd iedereen zijn mond. Mooi zo’n theeceremonie, maar ,.. waar zit de sierlijkheid in de thee?