Op school draait alles er om dat je het moet weten. Hoofdsteden van landen waar je nooit geweest bent, vervoegingen van werkwoorden in het Frans, het begrijpen van Nederlandse teksten, de oorlogen van vroeger in verschillende werelddelen enzovoort, enzovoort. Daar groeien we allemaal mee op.
Zen
Bijzondere tweeluik documentaire: In de stroom van de 10.000 dingen in de Boeddhistische Blik
De Boeddhistische benadering van stervensbegeleiding.
Edel – Wat helpt
Je hebt een andere cultuur nodig om je bewust te worden van je eigen cultuur. Door de confrontatie met het boeddhisme werd het mij steeds duidelijker hoe wij hier in het Westen geobsedeerd zijn door twee vragen: ‘wat is de waarheid?’ en ‘wat moet?’. Het lijkt zo vanzelfsprekend. Is er iets belangrijker dan dat? Maar het boeddhisme heeft aan deze twee vragen nooit veel belang gehecht. Het boeddhisme is veel meer bezig met de vraag: ‘wat helpt?’
Boeddhistische doeners en denkers – de serie 76
Ik weet, ik begin pas. Ik heb geen verwachtingen. Ik beoefen. Maar ik wens dat ik altijd de geest van een beginneer mag behouden.
Zeshin – Meneer Orokana
De man krabde aan zijn neus en zei toen, ‘Ik heb moeite met het leven, het heeft geen zin, waar doe ik alles voor, als ik dood ben, waar heeft alles wat ik gedaan heb toe geleid?’
Taigu – Oude en nieuwe zenideologie ontleed
Beoefenaren in westerse zensangha’s zijn niet in staat tot de belastende geestelijke capriolen die voor zenmonniken in een kloosteromgeving met continu verblijf mogelijk waren. In een vereenvoudigde zenbeoefening is er geen plaats voor een flirt met een overtrokken vorm van contemplatie. Hooguit kan er hier worden geëxperimenteerd met een zenervaring op een wijze die past bij een tijd waarin onthaasting even belangrijk is als ons functioneren als goed geïntegreerde, individuele leden van de maatschappij. De tijd is verdergegaan en wij staan dichter bij andere bronnen van verlichting uit onze eigen cultuur dan bij de cultuur waarin het zenboeddhisme is ontstaan. Zou dit niet een beter uitgangspunt zijn dan proberen geforceerd de wijsheid van een vreemd verleden te repliceren?
Zeshin – Dana is only giving
Kort door de bocht is dana een vrijwillige bijdrage, maar het begrip dana omvat veel meer dan een bedrag aan geld, goederen of diensten, het is een menselijke gesteldheid wat met mededogen te maken heeft.
Wat is zenboeddhisme?
Helaas, dat kan ik niet zeggen noch schrijven. Het enige wat ik kan zeggen: het is te vinden. Ik ben er naar op zoek gegaan, Dogen is er naar opzoek gegaan, velen zijn er naar op zoek gegaan. Ik heb het hier over dat wat Boeddha gevonden heeft. In geschriften word gesproken dat hij zes jaar lang onder een boom mediteerde, zichzelf uithongerde. Bodhidharma zat negen jaar lang tegenover een muur, in Tibet lieten monniken zich drie jaar inmetselen. Waarvoor? Om te ontdekken dat ze van af het begin af aan al Boeddha waren?
Documentaire over Zen en Sumi-e
Te zien is hoe zenboeddhiste en kunstenares Marjanne Etsu Do Geurtsen lesgeeft in Japans Inktschilderen en hoe ze het Japans Inktschilderen combineert met zenmeditatie.
Edel – Ton
Dat het zou voortgaan, dat was zijn grote bekommernis. Hij had aan een aantal mensen transmissie gegeven. Hij besefte dat transmissie altijd weer tot problemen leidt. Maar transmissie is geen eretitel. Het is een missie. Wat mij betreft is het nog veel meer een passie. De passie om het mooiste wat je gekregen hebt, door te geven. Een titel kan daarbij helpen of in de weg zitten. Maar zonder passie houdt het op.
Dichter bij Zen – ander woord voor moeder
Auke Leistra was de veertig al gepasseerd toen hij erachter kwam dat hij in zijn eerste anderhalve levensjaar lange tijd niet bij zijn moeder had gewoond, omdat ze toen ‘psychisch labiel’ was. Hij werd ondergebracht bij een verre tante, van wie hem nooit meer was verteld dan dat ze ‘hem had leren lopen’.
Boeken – Je kunt er niet uit vallen
Ton Lathouwers laat als onconventionele zenleraar zien hoezeer de inzichten van zen in vele religieuze tradities aanwijsbaar zijn, ook bij denkers als Sjestov, Nietzsche, Kierkegaard en zelfs Sovjetauteurs die geen religieuze taal meer hadden.
Ardan – Kan ik van mezelf een nieuw, beter persoon te maken?
Kan ik van mezelf een nieuw, beter persoon te maken? Is mijn persoonlijkheid maakbaar? Hoe vaststaand is mijn karakter? En wat is het dat van mij een andere persoon maakt dan een ander? Dit zijn vragen die mij uitermate interesseren. Omdat het iets aanraakt, iets bevraagt, namelijk mijn ‘ik’ wat ik heel vaak automatisch als een vanzelfsprekendheid ervaar.
Jelle Seidel – Opmaat tot eeuwigheid
Ik ben opgevoed met achterdocht tegen de katholieke kerk en had de eerste jaren grote moeite met zenrituelen en –verhoudingen. Al die mannen in jurken, devoot gevouwen handen, buigingen tot op de grond, wierook, en niet vergeten de hiërarchie…
Nooit meer…
Ardan Timmer was jaren lang intensief betrokken bij de Noorder Poort. Eerst als unsui en later als kok. Voor het Tijdschrift ZenLeven was hij beeldredacteur. Zijn onverwachte overlijden op 9 augustus 2024 heeft veel mensen diep geraakt.
Peter – Pre birth face
Onderstaande poging tot een prozagedicht vat de tijd samen dat ik aan zenmeditatie deed, en wat ik ervan leerde. Ik mediteerde een jaar lang in een groep en ging daarna thuis verder. Zo fanatiek, dat ik er rand-psychotische verschijnselen van kreeg.
Kyogen den Hertog – ‘Zoals ik hier leef is bevrijdend’
Mijn moeder overleed in 1980 en dat heeft een grote impact op mij gehad. Ik realiseerde me dat ik, o.a. door het zoveel ziek zijn, nooit serieus had nagedacht over wat ik wilde, meestal waren het externe krachten die dat bepaalden. Ik stopte met uitgaan, met blowen, bier hijsen en dat soort dingen, het voelde ineens zo leeg aan. In plaats daarvan begon ik met trainen, dat was lopen, heel veel lopen. Ik woonde dichtbij de Sloterplas en heb ruim een jaar lang elke dag om de Sloterplas gelopen. Al lopende vroeg ik me vaak af wat loopt hier eigenlijk en wat is het eigenlijk dat ademt. Daar heb ik blijkbaar onbedoeld het “zen- zaadje” heel veel water gegeven, wat uiteindelijk tot mijn gang naar de Noorder Poort leidde.
Edel – Polariteiten
We hebben een grote verantwoordelijkheid. Voor mij als zenbeoefenaar is het boeddhisme hierin een belangrijke bron van inspiratie. Dat is zeker niet specifiek voor het boeddhisme. Ik zou willen dat alle levensbeschouwingen hier hun gewicht in de schaal leggen. Maar het is pijnlijk om te zien hoe bij voorbeeld het witte christelijke nationalisme hierin compleet faalt en in plaats van de liefde haat predikt.
Peter – Verlies als kwaliteit (2015)
Ik moet wel eens glimlachen als ik bedenk dat ik veel lijk op een monnik die in een doodstille kloostercel bidt en mediteert. En dan te bedenken dat ik diep van binnen een schranser ben en te lang zo leefde. Het kost me juist daarom weinig moeite me te verplaatsen in de drijfveren van de asceet die ik werd. Al zal mijn afkeer van monotheïstische religies voorkomen dat ik me daadwerkelijk ooit terugtrek in een kloostercel (en me bijvoorbeeld laat inmetselen, wat heremieten in de Middeleeuwen wel deden).
Zitten in verbondenheid – ‘Je moet het levend houden’
Zen is niet iets wat we alleen maar op het kussen doen; zen gaat over ons leven, over hoe wij met elkaar, de omgeving en de wereld omgaan. Zen gaat over ons handelen, over de grote vragen van leven-dood. Meditatie of ‘alleen maar zitten’ is een belangrijk middel hierin: we zitten met aandacht, onderzoeken de geest en zijn wakker en alert. We zitten als een boeddha en volgen de ademhaling tot diep in de buik waar onze ‘ware aard’ altijd aanwezig is. We nemen gewaar wat er in de geest opkomt, laten los, klampen ons nergens aan vast; de ademhaling als anker.
Ardan – Ik ben mezelf kwijt
Bij mij thuis heb ik zeven konijnen. Ik heb een groot stuk tuin afgezet waar ze naar hartenlust kunnen graven, rennen, gras eten en chillen in de zon. Gewoon waar ze fijn ‘konijn kunnen zijn’. En ik geniet er heel erg van om daar naar te kijken. Maar wat me nou heel erg verbaast bij die konijnen is dat ze allemaal verschillend zijn. Ik bedoel niet de uiterlijke kenmerken, dat de ene bruin is, een andere zwart of wit, of vlekjes heeft, nee, ik bedoel dat ze allemaal echt ánders zijn. Ik dacht altijd dat een konijn gewoon een konijn is. Net zoals ik dacht dat muizen gewoon muizen zijn. Maar dat is dus echt niet zo. Ik heb een bazig konijn, een wat onhandig konijn, een heel slim klein konijn, een konijn die vinnig is, een stuurs konijn en een heel lief zachtaardig konijn.
Jon Kabat-Zinn is geen hedendaagse Shinran
Een jaar geleden ben ik uit de kast gekomen. In een intiem tweegesprek met mijn zenleraar heb ik bekend dat ik mij in hoofdzaak een reine-landboeddhist ben gaan voelen.
Nehan-e – herdenking dood van de Boeddha
Voor inzicht in nirvana lijkt training een vereiste om in te zien hoe je lichaam en geest kunt laten vallen. Training moet je niet verwarren met meditatie, meditatie is een onderdeel van je training, al je doen en laten is training, je werk en vrijetijd en ook de tempeldiensten, ceremonies, samu, dood en leven. Er zit geen scheiding tussen, het is allemaal nirvana.
Amsterdam – Zenmonnik en oorlogsveteraan Claude AnShin Thomas over bevorderen van vrede
Zenmonnik en oorlogsveteraan Claude AnShin Thomas zal voor het eerst in zijn vredesbevorderende activiteiten van 7 tot 10 november in Amsterdam een openbare lezing geven. AnShin is een Amerikaanse Vietnam oorlogsveteraan die, nadat hij een volledig gewijde zen boeddhistische monnik werd, zijn leven heeft gewijd aan het bevorderen van vrede over de hele wereld.
