Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zen

Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

door

‘Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel ‘zenleraar’ niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.’

Taigu – Van Batchelor tot Brazier

door

Ik begon ooit bij Stephen Batchelor en zijn Buddhism without Beliefs en vind nu een voorlopig einde bij het geweldige boek Buddhism is a Religion (2014) waarin psycholoog en boeddhistisch leraar David Brazier alles uitlegt wat boeddhisme nu precies wel en niet is. Het geloof hoort erbij, evenals de wedergeboorte en het voorwaardelijk ontstaan, dat is de visie die Brazier met verve uitdraagt.

Boeken – Zen is NU

door

De citaten uit Suzuki’s lezingen en verhalen van zijn leerlingen laten nieuw licht schijnen op zijn onderricht. Elk verhaal en elk citaat is een voorbeeld van de gevarieerde en tijdloze kwaliteit van Suzuki’s leer. Ze laten zien dat het potentieel om verlichting te bereiken, NU bestaat.

‘In mij is de hemel en in mij is de aarde’

door

In de zentraditie wakkert bodhichitta de eigen kracht (jiriki)) aan. Door onze eigen inspanningen openen we ons in de meditatie. Door steeds weer de stilte in te gaan op het kussen, te luisteren naar wat gezegd wil worden, wat onze innerlijke stem of innerlijk geweten ons wil zeggen, openen we ons vanzelf voor de werking van ander kracht (tariki). Zazen, alleen maar zitten zonder iets, opgaan in het zitten, degene die zit verdwijnt. Alleen nog pure aandacht; de geest wordt één grote open ruimte, het is de zuivere toestand van de geest die zich aan niets hecht. Door een open en ontvankelijke houding, maken we de zijnsgrond van ons en daarmee het bestaan van alle levende wezens als het ware vruchtbaar voor de (in)werking van ander kracht.

Zenmummies

door

Iedereen die met zenmeditatie begint krijgt, onverbiddelijk de vele verhalen te horen die over de grote zenmeesters worden verteld. Een van de bekendste verhalen is dat van het koksmaatje Huineng of kortweg Neng, zoals Kuiken hem noemt. Er bestaan verschillende versies van het verhaal. Het vertelt hoe Neng, die leefde van 638 tot 713, als jongen op een keer iemand de Diamantsutra (Vajraccedikasūtra) hoorde opzeggen. Hij kreeg op slag het verlossende inzicht en reisde vervolgens naar het Oostelijk Meditatieklooster in Huangmei waar de abt de beroemde Hongren [弘忍 ] was. Daar vroeg hij om als monnik toegelaten te worden. Hongren was een beetje verbaasd en was niet erg geneigd om aan dit verzoek te voldoen. Uiteindelijk was Neng een Klao, een barbaar uit het zuiden en hij had totaal geen opleiding gehad. Hij kon niet eens lezen

De onwankelbare Boeddha

door

Ik vroeg ooit aan Jon Kabat-Zinn ’Waarom heb je het mindfulness based genoemd en niet compassion based?’ Het was een retorische vraag. We wisten allebei het antwoord. ‘Mindfulness’ was voor hem een ‘umbrella term’ om te verwijzen naar de boeddhistische achtergrond van zijn stressreductie-programma en een woord als ‘compassion’ zou in een ziekenhuis niet gewerkt hebben. De medische wereld is, toch aan de oppervlakte, heel rationeel. Wat mij zo trof in zijn boek ‘Full Catastrophe Living’, was dat hij erin slaagde de taal van de medische psychologie te spreken zonder daarbij ook maar enige afbreuk te doen aan de diepte van zen en de Dharma.

Leven in het hart van vergankelijkheid

door

Hoe aanvaard je het onaanvaardbare? In verschillende boeddhistische verhalen staat het (leren) aanvaarden van een groot en pijnlijk verlies centraal. Bekend is het verhaal van de jonge vrouw Kisagotami, die volledig radeloos na het overlijden van haar enige kind, van de Boeddha opdracht kreeg bij ieder huis in het dorp aan te kloppen en een mosterdzaadje mee te nemen uit een huis waar nog nooit iemand was gestorven. Kisogatami keerde zonder mosterdzaadje terug, maar mét het inzicht dat de dood ons allen treft.

Boeken – Op zoek naar de Zesde Zenvader

door

Wie ‘zen’ zegt, denkt aan Japan, maar de uitvinders van het zenboeddhisme waren Chinese monniken. Dit boek gaat over Huineng (kortweg: Neng, gestorven in 713), de zesde en laatste van deze ‘zenvaders’. In een klooster in Zuid-China wordt een gelakte ‘mummie’ van hem  vereerd. Cultuurhistoricus dr. Kees Kuiken, voorheen tolk/vertaler Chinees, onderzocht deze en andere overleveringen over Neng.

Hoe moet het verder met ons?

door

Met die gedachten en de gevoelens die eruit voortkomen, bevinden we ons midden in de relatieve wereld: de wereld van voorstellingen, ideeën, meningen en argumenten. Versterkt en aangewakkerd door allerlei media en aangemoedigd door de eenzaamheid, het isolement en de tunnelvisie van veel mensen. De grote grijze wolk bestaat. Het is een wolk van negatieve, angstige, kwellende gedachten. Konden we dat maar inzien!