zen en het lege bord…
Zen
Mijn leven, klein en fragiel
Frank De Waele: ‘Het gedicht gaat over vertrouwen in mijn vermogen om te zien van wat er werkelijk is.’
‘In mij is de hemel en in mij is de aarde’
In de zentraditie wakkert bodhichitta de eigen kracht (jiriki)) aan. Door onze eigen inspanningen openen we ons in de meditatie. Door steeds weer de stilte in te gaan op het kussen, te luisteren naar wat gezegd wil worden, wat onze innerlijke stem of innerlijk geweten ons wil zeggen, openen we ons vanzelf voor de werking van ander kracht (tariki). Zazen, alleen maar zitten zonder iets, opgaan in het zitten, degene die zit verdwijnt. Alleen nog pure aandacht; de geest wordt één grote open ruimte, het is de zuivere toestand van de geest die zich aan niets hecht. Door een open en ontvankelijke houding, maken we de zijnsgrond van ons en daarmee het bestaan van alle levende wezens als het ware vruchtbaar voor de (in)werking van ander kracht.
Taigu – Geen woorden, geen daden
Er zijn situaties waarin wat je ook schrijft, de werkelijkheid niet verder wordt geholpen door jouw verbale interventie. Zwijgen is dan geen zelfcensuur, het is een vorm van doen door niets te doen.
Dichter bij Zen
hemel en aarde zwijgen
Zenmummies
Iedereen die met zenmeditatie begint krijgt, onverbiddelijk de vele verhalen te horen die over de grote zenmeesters worden verteld. Een van de bekendste verhalen is dat van het koksmaatje Huineng of kortweg Neng, zoals Kuiken hem noemt. Er bestaan verschillende versies van het verhaal. Het vertelt hoe Neng, die leefde van 638 tot 713, als jongen op een keer iemand de Diamantsutra (Vajraccedikasūtra) hoorde opzeggen. Hij kreeg op slag het verlossende inzicht en reisde vervolgens naar het Oostelijk Meditatieklooster in Huangmei waar de abt de beroemde Hongren [弘忍 ] was. Daar vroeg hij om als monnik toegelaten te worden. Hongren was een beetje verbaasd en was niet erg geneigd om aan dit verzoek te voldoen. Uiteindelijk was Neng een Klao, een barbaar uit het zuiden en hij had totaal geen opleiding gehad. Hij kon niet eens lezen
Ardan – loze
De wegloze weg…
De onwankelbare Boeddha
Ik vroeg ooit aan Jon Kabat-Zinn ’Waarom heb je het mindfulness based genoemd en niet compassion based?’ Het was een retorische vraag. We wisten allebei het antwoord. ‘Mindfulness’ was voor hem een ‘umbrella term’ om te verwijzen naar de boeddhistische achtergrond van zijn stressreductie-programma en een woord als ‘compassion’ zou in een ziekenhuis niet gewerkt hebben. De medische wereld is, toch aan de oppervlakte, heel rationeel. Wat mij zo trof in zijn boek ‘Full Catastrophe Living’, was dat hij erin slaagde de taal van de medische psychologie te spreken zonder daarbij ook maar enige afbreuk te doen aan de diepte van zen en de Dharma.
Leven in het hart van vergankelijkheid
Hoe aanvaard je het onaanvaardbare? In verschillende boeddhistische verhalen staat het (leren) aanvaarden van een groot en pijnlijk verlies centraal. Bekend is het verhaal van de jonge vrouw Kisagotami, die volledig radeloos na het overlijden van haar enige kind, van de Boeddha opdracht kreeg bij ieder huis in het dorp aan te kloppen en een mosterdzaadje mee te nemen uit een huis waar nog nooit iemand was gestorven. Kisogatami keerde zonder mosterdzaadje terug, maar mét het inzicht dat de dood ons allen treft.
Ardan – delen…
verlicht en de wereld.
Boeken – Op zoek naar de Zesde Zenvader
Wie ‘zen’ zegt, denkt aan Japan, maar de uitvinders van het zenboeddhisme waren Chinese monniken. Dit boek gaat over Huineng (kortweg: Neng, gestorven in 713), de zesde en laatste van deze ‘zenvaders’. In een klooster in Zuid-China wordt een gelakte ‘mummie’ van hem vereerd. Cultuurhistoricus dr. Kees Kuiken, voorheen tolk/vertaler Chinees, onderzocht deze en andere overleveringen over Neng.
Hoe moet het verder met ons?
Met die gedachten en de gevoelens die eruit voortkomen, bevinden we ons midden in de relatieve wereld: de wereld van voorstellingen, ideeën, meningen en argumenten. Versterkt en aangewakkerd door allerlei media en aangemoedigd door de eenzaamheid, het isolement en de tunnelvisie van veel mensen. De grote grijze wolk bestaat. Het is een wolk van negatieve, angstige, kwellende gedachten. Konden we dat maar inzien!
Emmaho – Jukai…
Ik zit met twee prachtige mensen naast mij en heerlijke leraars voor mij, omringd door een enorme, warme mensenzee, waarvan elke golf stevig geëngageerd is naar de medemens toe.
Ardan – Een boot die waarschijnlijk nooit komt…
Wachten is waardevolle tijd. Daarom vind ik reizen met de trein ook zo prettig. Op het station wachten. Mensen voorbij zien lopen, zien instappen, al de geluiden horen. Van aankomende en vertrekkende treinen.
Taigu – Zen is geen mystiek
Het is niet vergezocht om een vergelijking te trekken tussen Jakob Böhme’s oergrond, het Philadelphia van zijn Europese aanhangers, het mystieke piëtisme van het Nederlandse Reveil en het vormloze zelf van zen.
Kleermaker blijf bij je …?
Als de snijder naait is hij één met de steek, het ritme van de naald, geconcentreerd. Hij gaat mee met de flow maar tegen de stroom in. De stroom van vastgeroeste patronen, en foute vouwen die koppig vechten voor hun bestaan.
‘Licht dat open en vrij maakt’ Elisabeth Dinnissen
Een belangrijk thema van Elisabeth is aandacht. Zijn we wel wakker vraagt ze zich af. “We denken dat we wakker zijn als we niet slapen, maar wat ons bewustzijn betreft, leven we meestal in een slaaptoestand[1] waarin we helemaal niet ontvankelijk zijn voor de totale werkelijkheid. Toch koesteren we de illusie dat wat wij zien, de gehele werkelijkheid is”.
‘Het leven zelf is zazen’
De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.
Zen in zorg: naar meer balans tussen hoofd, hart en handen in het werk
Meditatie wordt vaak in verband gebracht met zweverigheid. Niets is echter minder waar! Binnen zenmeditatie leer je om met aandacht, geduld en focus de dingen te doen die je moet doen. Met beide benen op de grond, dicht bij jouw gevoel.
Dick – Het komt niet binnen (hara)
Je zit klaar, bent bereid, en toch komt er niet binnen wat er gezegd wordt. Als je kijkt/luistert naar een teisho, een lezing, en film, een kunstwerk…Of als je een boek leest…Het komt maar niet binnen. Het dringt niet tot je door. Hoe ga je daarmee om? Hoe kom ik er doorheen?
Je kunt er met je hoofd niet bij. Je kunt er alleen met je hoofd nooit bij. Tenzij je het in samenspel brengt met je hart en je buik (hara). Op het moment dat dat gebeurt, merk je dat er iets breder en ruimer wordt. Er is een verhaal over dit probleem in de boeddhistische wereld.
Hara of tanden, de bron van mededogen
Om inzicht te krijgen in wie of wat je bent, heeft de Boeddha 2500 jaar geleden een techniek ontwikkeld die nu over de hele wereld beoefend wordt. De houding waar je deze techniek in beoefent is de lotushouding waarbij je je op je buik concentreert.
Zeshin – Meditatie (hara)
Geen enkel mens heeft de zelfde bouw of constitutie, ik heb het geluk dat ik korte benen heb en het was vroeger geen moeite om in de volle lotushouding te zitten.
Jules – Mijn gedichten zijn geen gedichten
Als je begrijpt dat mijn gedichten in werkelijkheid geen gedichten zijn, dan kunnen we samen praten over poëzie, schrijft zendichter Ryokan Taigu.
Jules – Vrijheid en vrede
Wat ik heb geleerd? Aandacht voor vrede is ook een methode op de weg naar realisatie van vrijheid. Vrede zijn, voor anderen, wel te verstaan; en niet de vrede van je eigen verrukking waarin je rondjes draait door de tuin, al kan dat als oefening wel helpen.
