Wat is stilte? Die vraag heb ik mij al vele malen gesteld. En op dit moment is mijn voorlopig antwoord daarop: stilte is … de afwezigheid van verandering of beweging, maar vooral de afwezigheid van het ervaren geraakt of geroerd te worden. Dat laatste maakt dat stilte sterk afhankelijk is van wat zich binnen mijzelf afspeelt.

Ik kan mijzelf op ieder willekeurig verkeersknooppunt; elk overbevolkt spoorwegstation; of op iedere druk bezochte markt afsluiten voor wat daar allemaal gebeurt; en alles langs mij heen laten afglijden door mijzelf te voorzien van een soort spiritueel teflon laagje. Daar ben ik heel goed in. Maar is dat de stilte die ik zoek? Nee! Daar staat tegenover dat ik op mijn kussen zittend – in een werkelijk zeer rustige locatie – regelmatig ervaar dat het in mijzelf een teringherrie is, alsof ik mij midden in een razende tornado bevind waarin brokken realiteit rondvliegen die genadeloos door alle spirituele teflon heen blijven schuren; hoeveel lagen ik ook probeer aan te brengen. Waar komt die onstilte in mijzelf dan vandaan? Wat veroorzaakt die? Wat is het nu werkelijk dat mij van binnen uit steeds weer raakt en beroerd, tot bloedens toe?

Ik weet het wel, denk ik… Het komt doordat ik niet stop met reflecteren op en resoneren met de realiteit waarvan ik – zolang ik leef – niet afgezonderd ben, en mij ook niet van wil afzonderen, hoezeer dat ook is waar ik regelmatig hartstochtelijk naar snak! Soms geef ik er aan toe, en trek ik mij terug; niet zozeer als kluizenaar – alleen in een grot of hutje op de heide – maar meer als een schildpad onder zijn eigen schild, waardoor ik mij eventjes “anders dan de meeste mensen” voel (en mezelf daarmee voor de gek houd).

Inderdaad: stilte is ondoorgrondelijk. Zodra ik haar binnenga, raak ik mijzelf volledig kwijt. Zodra ik mijzelf weer terugvind, raak ik haar kwijt. Wat blijft is heimwee … ja, heimwee naar stilte … een ander woord heb ik er (voorlopig) niet voor. Misschien brengt de Camino uitkomst: lopen, lopen, lopen … om, zoals dat zo mooi wordt gezegd in het RKK programma over de Camino : “ver van huis dicht bij jezelf te komen”.. En ik denk dan: “door alles los te laten wat tussen mij en de stilte in hangt,”. Het lijkt mij een soort van transparant worden. Laat de realiteit maar gewoon door je heen gaan. Niet wegduwen, niet tegenhouden, niet reflecteren, maar doorlaten … zoiets. Geen ego … (is: geen herrieschopper!)