• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Dharmapelgrim » Golven aan de oppervlakte van een zee – hemel en hel zijn hier

Golven aan de oppervlakte van een zee – hemel en hel zijn hier

1 juni 2019 door Dharmapelgrim

‘Omstreden zenmeester Sasaki Roshi (106) in LA overleden, ‘Zen and war: boeddhisten plegen gruweldaden, ‘Het leven een hel’, … het zijn zomaar een paar artikelen in het Boeddhistisch Dagblad waaraan ik refereer. Dergelijke artikelen maken altijd iets bij mij los, of nee, dat zeg ik verkeerd: ze zorgen er voor dat bepaalde ideeën zich niet in mij vastzetten. En dat vind ik wel goed. Het denken moet flexibel blijven zodat het alle kanten op kan blijven gaan, en zeker nooit vast gaat zitten.

Ik vergelijk het denken – inclusief het daarbij behorende gevoel – graag met golven aan de oppervlakte van een zee. Laat ik het uitleggen: gebeurtenissen in het leven zijn als de wind, die het denken in beroering brengen. Golven zijn in die vergelijking niets anders als opkomende en weer wegzakkende gedachten. Onder invloed van koude en kilte – veroorzaakt door een tekort aan of zelfs afwezigheid van liefde en compassie – kunnen er “ijsschotsen” ontstaan: overtuigingen die lange tijd hetzelfde blijven, steeds dikker worden, vervolgens aan elkaar groeien en tenslotte complete ijsvlakten vormen. Zo’n ijsvlakte is rimpelloos. De wind van gebeurtenissen waait erover maar het denken is verstard, bevroren in eenmaal ingenomen posities van “dat vind ik nu eenmaal, en daar verandert niemand meer iets aan …”.

Deze vergelijking laat mij ook zien dat er twee manieren zijn om het denken tot rust te brengen. De eerste manier is door de luwte op te zoeken, waardoor de wind van dagelijkse gebeurtenissen even geen golven meer kan veroorzaken. Daarvoor ga ik bewust op mijn meditatiekussen zitten, of expres ergens op mijn rug in het gras liggen om de wolken langs de blauwe hemel te zien trekken. De tweede manier is door koud, kil en onverschillig te worden ten opzichte van wat er om mij heen gebeurd, waardoor mijn denken zichzelf vastzet in overtuigingen waarop ik zelfs na verloop van tijd kan staan! Die tweede manier overkomt mij, wanneer ik niet alert betrokken blijf bij wat er om mij heen gebeurt. Eerlijk gezeg láát ik die tweede manier mij zelfs met enige genoegzaamheid overkomen wanneer ik moe ben van “een tropische storm” van heftige gebeurtenissen die mij hebben aangegrepen. En tot mijn schrik én opwinding heb ik bovendien ontdekt dat beide manieren gemakkelijk te combineren zijn en samen sneller effect hebben: door bewust op mijn meditatiekussen te gaan zitten én mij tegelijk zelfgenoegzaam en onverschillig, koud en kil af te sluiten van de wereld om mij heen, zie ik binnen de kortste keren de maan schitteren op het spiegelgladde IJS van een onverstoorbare vlakke maar kille geest. Maar zo’n geest wens ik eigenlijk niet! Daarom ben ik dankbaar voor ijsbrekers die mijn gevormde meningen weer openbreken.

Hemel en Hel zijn Hier, en nergens anders. Soms razen er stormen in mijn Hemel en soms heerst de rust van een ijsvlakte in mijn Hel. Mijn Hemel en Hel bevinden zich op één en dezelfde locatie; in welke van de twee ik mij bevind hangt af van de aggregatietoestand waarin mijn vermogen tot oordelen zich op dat moment bevindt. Natuurlijk is dit weer een metafoor. Leuk bedacht, maar wat moet je ermee? “Aggregatietoestand” is een natuurkundig begrip, en slaat op de van temperatuur afhangende consistentietoestand van een stof, te weten: vast, vloeibaar of gasvormig. Ik vergelijk dit nu met de consistentie van mijn vermogen tot oordelen. Is mijn oordeelvermogen vast en onveranderlijk geworden? Dan ben ik in de Hel. Is mijn oordeelvermogen vloeibaar, kan het op en neer golven en voortdurend van vorm veranderen? Dan ben ik – zoals meestal in dit leven – nogal Aards. Is het daarentegen gasvormig, ontstegen aan de onrust van de golven en verheven boven het dagelijks gedoe, dan ben ik de Hemel. Nogmaals, het is een vergelijking, niet meer dan dat. In deze vergelijking is het in het mijn hel vaak kalm en rustig, maar koud. Die koude is het gevolg van de afwezigheid van Liefde. In mijn dagelijkse aardse leven wisselen aanwezigheid en afwezigheid van liefde en compassie elkaar voortdurend af, waardoor alles vloeibaar blijft en onrustig. En in wat ik ervaar als de Hemel omsluit de Liefde alles, als een wolk of een damp die ik zelfs in- en uitademen kan. Nogmaals, het is een metafoor.

Zowel omstreden als onomstreden zenmeesters creëren net als ieder ander mens zelf hun eigen Hemel, eigen Aardse bestaan en eigen Hel, door de warmte of zelfs hitte van de liefde en compassie die zij in- en uitademen en via alle poriën van hun zenmeesterschap opnemen en weer uitwasemen. De mensen om hen heen ervaren dat, en hebben ieder voor zich weer de keuze daarin mee te gaan – of niet. In oorlogstijd en perioden van vrede is het evenzo. Je kunt je in oorlogstijd op je meditatiekussen in de luwte van het oorlogsgebeuren terugtrekken en verstillen, maar wanneer je dit combineert met onverschilligheid of gebrek aan compassie – wellicht ingegeven door angst en vrees (ook zenbeoefenaren zijn gewoon maar mensen) – bevriezen ook ‘in naam van de keizer” verspreidde meningen rap in ijzingwekkende standpunten. En of het leven hier op aarde alleen maar een hel is, waag ik te betwijfelen. Het leven is een zee … met doldrums (windstille plekken rond de evenaar), bevroren poolkappen en rondtrekkende stormgebieden en alles daar tussenin.

Wat ik maar zeggen wil is dit: het is de warmte en zelfs hitte van liefde en compassie die alles in beweging brengt en houdt. Liefde en compassie vullen de Hemel; Liefde en compassie veroorzaken de stormen van het denken en het voelen; afwezigheid van Liefde en compassie veroorzaken de rust van kille onverschilligheid, gevoelskoude en een harde, ijzige realiteit van harde onwrikbare standpunten.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Dharmapelgrim Tags: Bedevaart en pelgrimstocht, boeddhistische hel, dharmapelgrim, hel, Menno Prins

Lees ook:

  1. Hemel en hel zijn hier
  2. Heimwee
  3. Kluizenaar of pelgrim?
  4. Heimwee naar stilte

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 18 mei 2022
    ONLINE Lezingenserie 'Ieder mens een vredestichter'
  • 20 mei 2022 - 22 mei 2022
    The work that reconnects -Het werk dat weer verbindt
  • 22 mei 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 22 mei 2022
    Lezingencyclus
  • 23 mei 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – De jonge Filosoof

Erik Hoogcarspel - 9 mei 2022

In het boekje “De jonge filosoof” wordt een zekere Christoph opgevoerd, die in de bibliotheek een boek vindt van David van Goorle. Dit is het kleinere boek “Idea Physicae”, maar dan in het Nederlands. Christoph vindt met andere woorden de (niet bestaande) Nederlandse uitgave” Schets van de Natuur” in de bibliotheek.

Over populisme en het menselijk tekort

Kees Moerbeek - 8 mei 2022

‘Waarom is de burger boos?’ is volgens de geschiedkundige Maarten van Rossem gemakkelijk en ook wetenschappelijk verantwoord te beantwoorden, schrijft hij in zijn boek Waarom is de burger boos? De burger is boos, omdat hij bezorgd is over de omvangrijke immigratie en de veronderstelde negatieve effecten op onze samenleving. Dit artikel geeft een indruk van zijn boek, met aanvullingen van de socioloog Anton Zijderveld.

Boekbespreking – Een leven als ‘man of letters’. Biografie van David Hume.

Erik Hoogcarspel - 1 mei 2022

De rede kan ons tot overtuigingen leiden of laten twijfelen, maar alleen gevoelens zetten ons volgens Hume aan tot daden. Hume onderscheidt primaire indrukken en secondaire. Gevoelens zijn secondaire indrukken, want ze zijn als het ware een reactie op primaire indrukken, zoals pijn of genot.

Voor kinderen is een heel dorp nodig (2)

Rob van Boven en Luuk Mur - 20 april 2022

We houden van categorieën. Deze ouders zijn fout, en die pleegouders zijn goed. Zou het kunnen zijn dat er bij die foute ouders ook sterke punten zijn? En kan het zijn dat pleegouders ook hun problemen hebben? Wat voor boodschap krijgt een kind dat bij de ouders weggehaald is, bijvoorbeeld vanwege de toeslagenaffaire. Je ouders zijn slecht, fraudeurs, oplichters. Je bent nu bij ons en wij zijn goed?

Onmacht begrijpen, zonder klakkeloos goed te praten

Kees Moerbeek - 18 april 2022

In de ogen van de nieuwrechtse populisten is de gewone man de dupe van de globalisering en de immigratie, die hem dreigen weg te vagen. Deze taal verstaan de progressieven niet en ze staan met een mond vol tanden. Dit populisme gaat over identiteit en gemeenschap en dit bezorgt weldenkenden koude rillingen, aldus de auteur. Ook hierdoor werden de uitwassen van de globalisering en de immigratie niet ingezien. Deze populisten richten hun pijlen dan ook op de ‘de zelfgenoegzame, progressieve elite’, die een betere wereld had willen bewerkstelligen, maar ‘intussen de gewone man doodgemoedereerd aan zijn lot overliet.’

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Debat Tweede Kamer over aanhoudende overtredingen in slachthuizen
  • Verlichting is het failliet van het verstand
  • Het jaar 2022 – dag 135 – schaamte
  • Boeken – De heilige natuur
  • Over Theologie deel 16- Moderne Tijd (2)

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens