• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Boeken – Een Schatkist van Overdracht door Geschriften

Boeken – Een Schatkist van Overdracht door Geschriften

21 september 2021 door de redactie

De eerste Nederlandse vertaling van het boek A Treasure Trove of Scriptural Transmission is uit. De Tibetaanse boeddhistische leraar Longchen Rabjam (meestal afgekort tot Longchenpa) schreef het in de 14e eeuw. Het werd in de vorige eeuw naar het Engels vertaald door Richard Barron en het Padma Translation Committee.

Longchenpa wordt gezien als een van de belangrijkste auteurs van geschriften uit de Dzogchen-traditie. Dzogchen (‘Grote Volmaaktheid’) is een nonduale leer en beoefening die gericht is op het ontdekken van je diepste, natuurlijke, oorspronkelijke staat van zijn. Sinds de zestiger jaren zijn er vele spirituele tradities en leraren in het Westen die op Dzogchen zijn gebaseerd of daardoor zijn geïnspireerd.

Dit boek bevat zowel een systematische uiteenzetting van de visie van Dzogchen, als een evocatieve bezinging van de verlichte openheid en vrijheid van de aard van onze geest. Het boek behoort volgens Hans Knibbe, grondlegger en leraar van de School voor Zijnsoriëntatie, tot de absolute top op het gebied van Dzogchen.

Hans Knibbe maakt in retraites veel gebruik van de teksten uit Een Schatkist van Overdracht door Geschriften. In een drieweekse retraite die hij in 2020 gaf, selecteerde hij uit ieder hoofdstuk enkele fragmenten die hij ter inspiratie van de dag gebruikte. Met deze ervaring als basis heeft hij een companion volume geschreven, dat de lezer helpt om de visie en terminologie in de ‘schatkist van schriftelijke overdracht’ te begrijpen. Hij slaagt er daarbij in om Longchenpa’s teksten voor de hedendaagse lezer tot leven te wekken. Dit boek, Parels uit de schatkist van Longchenpa, wordt uitgegeven door Asoka en verschijnt in het najaar van 2021.

De vertaling

Een Schatkist van Overdracht door Geschriften is de vertaling van A Treasure Trove of Scriptural Transmission, wat de vertaling is van het Tibetaanse werk chos dbyings rin po che’i mdzod kyi ‘grel pa lung gi gter mdzod door Longchen Rabjam. Richard Barron heeft met het Padma Translation Committee drie versies van de Tibetaanse tekst (uit de 14e eeuw) gebruikt voor een Engelse vertaling en het is in Amerika uitgeven door Padma Publishing.

Uitgangspunt bij de vertaling van de Treasure Trove was om deze mooie en systematische, maar vaak ook moeilijk te bevatten tekst in helder Nederlands te verwoorden zonder concessies te doen aan de schoonheid en systematiek ervan. Barrons vertaling in mooi, degelijk Engels is hier een heel goede basis voor. Het doel was om hier niets aan af te doen in de Nederlandse vertaling en daarbij zo min mogelijk leenwoorden te gebruiken. Dit betekent dat echt Nederlandse equivalenten voor de Engelse termen gevonden moesten worden. De keuze voor een systematische vertaling hield in dat per Engelse term zo mogelijk één Nederlands equivalent consequent toegepast werd. De Nederlandse vertaling is trouw aan de vertaling naar het Engels van Richard Barron. Toch is een beperkt aantal termen uiteindelijk anders vertaald.

Een voorbeeld is de uitdrukking ‘dynamic energy’, een term (Tibetaans: rtsal) die moet beschrijven hoe gewaarzijn zich uitdrukt in de fenomenen van de schijnbare werkelijkheid. Barron gebruikt voor het projecteren van een niet-fysieke werkelijkheid dus een fysieke term (energie). Het vertaalteam is een paar jaar bezig geweest met alternatieven, ook nog in overleg met Richard Barron, tot Daan Goedhart in 2020 in de inleiding van Tulku Thondrup Rinpoche hiervoor de term ‘manifestative power’ vond, die hij vertaalde als manifestatievermogen.

Een andere uitdaging was ‘magical display’ (cho ‘phrul). In het Engels duidt ‘magic’ zowel magie als goochelen aan. Hans Knibbe wilde de heiligheid van dit verschijningsproces van gewaarzijn benadrukken en vond ‘goochelvertoning’ te oneerbiedig; tegelijk is het niet de bedoeling dat de lezer kritiekloos in ‘magie’ gelooft, maar juist in de ‘magical display’ de ‘show’ van gewaarzijn blijft zien. Dit leidde uiteindelijk tot de uitdrukking ‘voorgetoverd vormenspel’.

Belangrijke afwijkingen van het Engels zijn in overleg met Richard Barron aangepast. Dit wordt verantwoord via noten in de tekst. Een volledig overzicht is te vinden in de woordenlijst aan het eind van het boek, waarin zowel de Engelse, de Tibetaanse, als de Nederlandse vertaling te vinden is.

Dit boek bevat dertien hoofdstukken waarin zowel een systematische uiteenzetting van de visie van Dzogchen staat beschreven, als een evocatieve bezinging van de verlichte openheid en vrijheid van de aard van onze geest.

Ontstaansgeschiedenis

Dit boek is een uit een serie van zeven schatten (treasuries) waarmee Longchenpa beroemd is geworden. Het bestaat in feite uit twee delen, waarvan het tweede deel nu in het Nederlands is vertaald. ‘Een Schatkist van Overdracht door Geschriften’ is een commentaar en toelichting dat Longchenpa heeft geschreven op zijn ‘root text’ The treasury of the Basic Space of Phenomena, een zeer gecomprimeerde uiteenzetting van Dzogchen. Het was in veertiende eeuw gebruikelijk om teksten te memoriseren, en zo’n korte, kernachtige ‘root text’ was daarvoor bedoeld. Uitleg en commentaar maken dat het boek ruim drie keer zo lang is als de ‘root text’. Longchenpa heeft bovendien vele citaten uit tantra’s, mystieke boeddhistische teksten, opgenomen. Daardoor bevat de Schatkist niet alleen zijn visie, maar ook een bloemlezing van Dzogchen-teksten uit de Nyingma-traditie die rond het midden van de 14e eeuw beschikbaar waren. Het boek heeft tevens bijlagen met een gedetailleerde verantwoording van zowel de Engelse als de Nederlandse vertaling en de gebruikte Tibetaanse bronnen.

Het onderwerp

Het centrale thema is gewaarzijn. Dat wordt benoemd als de fundamentele ruimte van fenomenen. Als geheel beschrijft de tekst het pad van verlichting, vanuit het startpunt dat alles om te beginnen al volkomen vrij is. Dit wordt op werkelijk elke bladzij, in de kerntekst, in de alinea’s en in de tantra’s verklaard. Je hoeft het boek dus niet uitgelezen te hebben om het te zien. Longchenpa zegt hier zelf over: ‘Deze tekst zal dienen als je ogen…’ Deze tekst laat de lezer dus door de ogen van Longchenpa kijken en zien wat hij ziet. De lezer kan de woorden ‘begrijpend’ lezen, maar kan ook ingaan op de uitnodiging om het ‘inziend’ en ‘realiserend’ te lezen. Daarnaast is dit boek een systematische, filosofische uiteenzetting van Dzogchen die te begrijpen is door de structuur van het boek te volgen.

Tibet in de 14e eeuw

Van de 11e tot de 14e eeuw was een overgangsperiode waarin het Indiase boeddhisme zijn eigen vorm vond in het Tibetaans boeddhisme. Na hervormingen die waren geïnitieerd door de 11e-eeuwse Indiase meester Atisha, ontstonden er vier grote sekten in het Tibetaans boeddhisme: Nyingma, Kagyü, Sakya, en Gelug. De 14e eeuw kende meerdere belangrijke auteurs en het was een tijd waarin de leringen van verschillende scholen of sektes werden gesystematiseerd. Hoewel tantra’s voor het eerst wortel schoten in Tibet in de 7e en 8e eeuw, komen vanaf de 11e eeuw het vajrayana boeddhisme en daarmee de Dzogchen of Ati-yoga tot bloei in dit land.

Longchenpa werd op 2 maart 1308 geboren in een aristocratische familie met sterke spirituele banden aan beide kanten van zijn familie, waaronder een vaderlijke voorouder die teruggaat tot de keizerlijke periode en Padmasambhava’s oorspronkelijke kring van discipelen. Volgens de legende kon Longchenpa op vijfjarige leeftijd lezen en schrijven, en op zevenjarige leeftijd begon zijn vader hem Nyingma-tantra’s te onderwijzen.

Longchenpa’s vroege opleiding bestond uit het bestuderen van verschillende riten, ceremonies en ‘wetenschappen’ zoals geneeskunde en astrologie bij zijn vader. Als tiener leerde hij lange teksten uit zijn hoofd en breidde zijn interesse zich uit naar de studie van tantrische teksten uit zowel de oude (Nyingma) als moderne (Sarma) tradities. Op 12-jarige leeftijd reisde Longchenpa naar Samye, het eerste klooster van Tibet. Hij studeerde uitgebreid bij de Derde Karmapa, Rangjung Dorje. Hij ontving niet alleen de Nyingma-transmissies zoals die in zijn familie werden doorgegeven, maar studeerde ook met veel van de grote leraren van zijn tijd, ongeacht hun traditie. Op 19-jarige leeftijd ging Longchenpa naar de beroemde kloosterschool Sangpu Neutok, waar hij grote wetenschappelijke wijsheid verwierf. Sangphu was in die tijd een vooraanstaande instelling voor de studie van logica en epistemologie in Tibet. In alle opzichten blonk hij uit in zijn studie, en het was dit zevenjarige verblijf in Sangphu dat hem de uitstekende beheersing van het traditionele boeddhistische denken gaf die zijn werken kenmerkt.

Leraar en auteur

Longchenpa’s belangrijkste leraar was Rigdzin Kumaradza (1266-1343), die hem uiteindelijk als zijn opvolger aanwees. Van Kumaradza ontving hij de Dzogchen-leringen. Longchenpa werd ook sterk beïnvloed door de rondtrekkende manier van leven van zijn volgelingen, die zwierven van plaats naar plaats, levend en slapend in kleding gemaakt van ruwe juten zakken. Longchenpa verwierf grote roem als leraar, maar hij heeft nooit een grote religieuze instelling opgericht of zich met een daarvan verbonden. Hij verbleef liever in de relatief afgelegen kluizenaarsomgeving van zijn thuisklooster genaamd White Skull Mountain. Hier schreef hij veel van zijn grootste werken.

Longchenpa was kritisch over sociale, politieke en religieuze trends en gebeurtenissen in Tibet. Dit leidde er omstreeks 1353 toe dat hij in ballingschap ging in Bhutan. Daar verbleef hij in het beroemde Tharpa Ling-klooster in het huidige Bumthang. Hij gaf les, schreef, en stichtte of renoveerde kloosters en hield retraites. Hij verwekte ten minste één zoon bij een non tijdens zijn verblijf in Bhutan, die hem na zijn dood zou opvolgen. Rond 1360 keerde hij terug naar Tibet waar hij een paar jaar later overleed.

Uitgever: Stichting Zijnsoriëntatie, i.s.m. MilindaPlus
Omvang: 632 pagina’s
Vertaling: Daan Goedhart
Luxe gebonden met stofomslag en twee leeslinten
Verschijnt: 27 september 2021
ISBN: 978 90 79384 99 0
Prijs: €55,00
Koop je boeken uitsluitend bij de fysieke boekhandel.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Boekbespreking, Dzogchen, Geluk, Onderwijs Tags: Bhutan, Daan Goedhart, Een Schatkist van Overdracht door Geschriften, India, Longchenpa, Tibet

Lees ook:

  1. Boeken – Longchenpa’s beroemde ‘Treasure Trove’ nu in het Nederlands vertaald.
  2. ‘China wil met het boeddhisme invloed in Zuid-Azië vergroten’
  3. Boeddhistische meisjes opgeleid tot christelijke zendelingen
  4. Indiase militairen leren Tibetaanse taal en cultuur om de banden in grensgebied met Tibet te verstevigen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
06 jun
Zen meditatie en sumi-e
6 jun 23
11 jun
Boeddhisme en Meditatie
11 jun 23
11 jun
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
11 jun 23
11 jun
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
11 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    A-sociale media

    Erik Hoogcarspel - 31 mei 2023

    Als boeddhist kun je Internet misschien als oefening gebruiken. Het is in feite een karikatuur van saṃsāra. De begeerte, de afgunst, de woede, de illusie en de leegte zijn er nog gemakkelijker te begrijpen. Als je het scherm van je mobieltje kunt leren zien als een soort ingewikkelde lamp waar niets gebeurt, kun je misschien ook begrijpen dat de werkelijkheid waarin je leeft een soort openheid is waar echt niets gebeurt.

    De afsluiting van de A12 en het boeddhisme

    Joop Ha Hoek - 30 mei 2023

    Mag je de snelweg A12 een paar uur afsluiten om de mensheid te behoeden voor de ondergang? Is het erg om als automobilist even stilte staan of op die dag de weg te vermijden. Was de Boeddha ook een dwarsligger? Zanger/componist Hans de Booij  schuwde als boeddhist het eenvoudige handwerk niet.

    Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

    Joop Ha Hoek - 29 mei 2023

    ‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Non-dualisme is alles op één kaart zetten
    • Het jaar 2023 – dag 140 – taalzorger
    • Het teken van een groot man
    • VrijdagZindag – Mijn complottheorie
    • Prinsjesrede – wie wint de prijs voor de beste speech

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens