• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Dick – niet wegkijken

Dick – niet wegkijken

14 maart 2021 door Dick Verstegen

Jullie weten dat mijn schoonmoeder overleden is. Ellen en ik waren kort na haar overlijden in haar huis. En er viel mij iets enorm sterk op. Nu Marleen dood was, waren alle dingen die zij om zich heen had verzameld tijdens haar leven ook dood. In zen-context zouden we zeggen: de tienduizend dingen. Allemaal dood. En zo zaten we op de zolder, in de klerenkast, in de slaapkamer, in de huiskamer en op de overloop en alles was hartstikke dood. Het huis zelf ook.

Maar dat kan natuurlijk helemaal niet. Dode dingen zoals we ze gewoonlijk noemen, kunnen niet van het ene op het andere moment meer dood zijn dan eerst. Er was dus iets met mij gebeurd. Niet met de dingen. Je zou kunnen zeggen dat ik merkte dat in haar huis de verbindingsfactor van haar met en ook tussen de dingen was weggevallen. Met Marleen leefden alle dingen in de relatie die ze met haar en met elkaar hadden. Zonder Marleen was het leven en de onderlinge verbinding uit ze weggevloeid. Zo’n soort ervaring was het. En ook treurde ik om het verlies van mijn tweede jeugd in dit dode huis, waar ik als 65-jarige voor het eerst bij Ellens ouders kwam en waar ik later haar ouders om de hand van hun dochter heb gevraagd.

In zen liggen van die diepe begrippen opgetast die in verkeerde handen al gauw onbegrepen oneliners worden. Ik wil er voor dit praatje twee noemen. Het idee van ‘geen geboorte, geen dood’ en de overtuiging dat de historische Boeddha het ‘doodloze’ heeft gevonden.

Maar even terug naar het lege dode huis van Marleen. Waarmee ik daar oog in oog stond was de tragiek van de dood. De sterfelijkheid van ons allemaal. De vergankelijkheid van alles en iedereen. En het riep iets in mij op dat herinnert aan de bodhisattvagelofte: Hoe talloos de levende wezens ook zijn, ik beloof ze allen te bevrijden, het thema van de vorige keer. Nico Tenko roshi schrijft daarover op zijn Mystiek Netwerk ‘Wie met de ogen van de dood kijkt, leest in elk menselijk gelaat: ‘Bevrijd mij!’. Het denken aan de dood geeft de moed en de wil zich te houden aan de eerste en belangrijke gelofte van de Bodhisattva: te werken aan de bevrijding van alles en iedereen, hoe talrijk zij ook zijn.’ Het besef van vergankelijkheid schept compassie.

Ik herinner me het gezicht van Marleen maar al te goed en ja, wat Nico schrijft heb ik zeker gezien en herkend. Maar misschien meer nog zag ik het nu ook in de dingen die haar omringden. Niet wegkijken Dick, zie het aan, zei ik tegen mezelf, net als van de film Werk ohne Autor. En toen ik al die dingen daar in dat lege huis nog eens goed aankeek, zag ik hoe ik ze zelf met aandacht weer tot leven kon brengen, ze kon bevrijden, ze een nieuw tussenveld kon geven. Want, schrijft Nico: ‘De werkelijkheid krijgt de kans zich te openbaren. Vervolgens roept de werkelijkheid van de dood de juiste energie in ons wakker. De reële dood (…) brengt ons naar de bron van ware levensenergie: de oneindige wil tot het goede. Want de dood leert ons bovenal mededogen.’  Wat ik in het huis voelde had met die energie te maken. Juist die oneindige vergankelijkheid die altijd maar door gaat. Midden in geboorte-en-dood gaan zitten, wat ik daar deed, leerde mij dat ons leven geen begin en geen eind kent. Geen geboorte, geen dood. Wonderlijk genoeg brachten de dode dingen mij dit besef.

Het begrip doodloos dat meerdere malen uit de mond van de Boeddha in de Pali Canon klinkt, raakt aan het voorgaande; het inzicht dat er alleen verbinding is, alleen een voortgaand proces van leven dat zich van moment tot moment ontvouwt. De Boeddha raadt ons aan aandachtig en kalm de werkelijkheid te ervaren zoals die zich in en aan ons manifesteert. Ook dus wat zich aan gevoelens en gemoedsgesteldheid in ons aandient.

De Boeddha doet dan nog een bekende uitspraak in dit verband: ‘Aldus is een monnik in zijn leven zichzelf tot eiland, zichzelf tot toevlucht en heeft hij niemand anders als toevlucht; is de Dharma hem tot eiland, is de Dharma hem tot toevlucht en niet iets anders. De monniken, Ananda, die nu of na mijn heengaan zo zullen leven, die zich willen oefenen, die zullen voor mij aan de top staan, in het doodloze.’ ‘Het doodloze, aldus mijn leraar Nico, kan slechts in stilte en verlegenheid gekoesterd worden.’ In de werkelijkheid van de dood kan er iets openbreken wat vergankelijkheid en dood overstijgt.

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dick Verstegen, Geluk, Zen, Zorg Tags: dood, doodloos, huis, Marleen, niet wegkijken

Lees ook:

  1. De Boeddha en de dood
  2. Dick – vertrouwen 2 (niet)
  3. Dick – Strandtent
  4. Het jaar 2020 – dag 322 – orde

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dick Verstegen

Columnist Dick Verstegen is zenleraar en oud-hoofdredacteur van de VNU dagbladen. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
28 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
28 mrt 23
28 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
28 mrt 23
Rotterdam
29 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 mrt 23
30 mrt
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
30 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • De waarinstinker, en hoe je een non-dualist de mond snoert
    • Het jaar 2023 – dag 86 – wimdebie
    • Hel en verdoemenis
    • Over de Lotus-soetra (14): Boeddha straft niet.
    • Taigu – Hoe menselijk is de bodhisattva?

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens