• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Religie en medium

Religie en medium

28 februari 2020 door André Droogers

In onze Doopsgezinde Gemeente overkomt het me af en toe dat een lied me raakt vanwege de melodie, en totaal niet door de woorden. De bedoelde boodschap spreekt me niet aan. Desondanks zing ik mee, uit volle borst.

Die zangervaring bepaalt me bij de problematische relatie tussen enerzijds de boodschap en anderzijds het medium waarin ze verpakt wordt.

Kijk je in het algemeen naar religies, dan worden allerlei media gebruikt. Muziek is er slechts een van. Een opvallend muzikaal voorbeeld is de populariteit van het Gregoriaans, onverstaanbaar Latijn, maar met een muziekstijl die velen aanspreekt. Zie Finkers en de dames van Wishful Singing. Bach is dan weer verantwoordelijk voor een heel ander type muziek. Maar ook dan rijst de vraag hoe de toehoorder bij de Matheus-Passie medium en boodschap beleeft.

Rituelen vormen een belangrijk religieus medium. De verbeelding zorgt voor gevarieerde symboliek, in woorden, gebaren, dans, kleuren, kleding, rituele voorwerpen, offers, sacramenten, kunst en gebouwen.

Sommige wereldreligies staan bekend als boekreligies. Hun heilige schrift is het gezaghebbende medium. De boekdrukkunst heeft dit medium belangrijker gemaakt. In het kielzog van heilige boeken komen series andere boeken mee, met een al dan niet blijde boodschap. Recente bestseller: Fokke Obbema, ‘De zin van het leven’. En er zijn natuurlijk kerk- en andere bladen, inbegrepen glossy’s zoals de Happinez.

Het heilige boek is in kerk en moskee het startpunt voor de preek. Het gesproken woord is dan het medium, naast het geschreven woord.

Er zijn zelfs ‘mediumreligies’. Het medium is dan een persoon die een godheid of geest ontvangt in het eigen lijf en door zich laat spreken. Zie de Afro-Braziliaanse godsdiensten en het spiritisme.

De moderne technologie heeft nieuwe media aangedragen. Wie nu ‘media’ zegt, denkt aan de internet, TV, pers. De sociale media bieden mogelijkheden voor de verspreiding van een boodschap. Vooral evangelische groepen gebruiken moderne media. Soms lijkt de samenkomst op een show die op TV niet misstaat. The Passion is een ander voorbeeld van mediagebruik. Daar lijkt de stille hoop dat het medium de boodschap bevrijdt uit de secularisatie.

De vraag is bij dit alles of het medium de inhoud van de boodschap mede bepaalt. De one-liner van Marshall McLuhan (1911-1980) is in de spreektaal gaan zitten: ‘the medium is the message: het medium is de boodschap’, los van de oorspronkelijke inhoud. Hij koppelde er woordspelingen aan: message, massage, mess age, mass age.

Waar het medium zich precies meester maakt van het spel van de zingeving is een spannende vraag. Waar neemt de melodie van het lied dat ik zing het over van de woorden? Ik kan het moeilijk betrappen.

En dan te bedenken dat deze druppel ook gebruik maakt van moderne media. Geen idee wat dat met mijn boodschap doet…

 

Categorie: Boeddhisme, Columns Tags: André Droogers, kerk, media, mediumreligies, moskee, nieuwe media, religie

Lees ook:

  1. Verketteren
  2. André Droogers – grammatica
  3. Religie en godsdienst
  4. Religieus zonder religie – John Dewey’s spiegel

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
30 sep
retraite Bhikkhu Analayo
30 sep 23
05 okt
ONLINE cursusreeks Dhammakaya meditatie
5 okt 23
07 okt
Global Kum Nye fest
7 okt 23
07 okt
Onderscheid tussen ons denken en onze zintuiglijke ervaring van deze werkelijkheid
7 okt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen scheidslijn en schijnlijn vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 257 – BERG
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • Boeken – Tao Te Tjing
    • Extinction Rebellion eist: sluit de gifkraan, stem tegen glyfosaat

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.