In november 2023 overleed Jan Veenendaal, vaste columnist en schrijver voor het BD. Hij bezocht jarenlang als vrijwilliger (langgestrafte) gedetineerden in gevangenissen en justitiële inrichtingen. Als boeddhist kwam hij van zijn kussen af. De komende tijd herplaatsen we zijn teksten over zijn gesprekken en inzet voor gedetineerden – en andere teksten, die hij onder meer schreef onder het pseudoniem Jacob Nieuwersluis.
Columns
Onze ’radicale verantwoordelijkheid’ nemen!
Als we in staat zijn om onze diepe verbondenheid met alle levende wezens te ervaren en conditioneringen te doorzien, dan valt niemand erbuiten, ook niet degenen die ons iets aandoen. Dan bedenken we ons wel twee keer voordat we met een reactie toeslaan. Dan zijn we in staat ons te beheersen, omdat we onheil willen voorkomen. En als we ons dan ook bewust zijn van de vergankelijkheid van dit aardse bestaan, dan komen ruzie en onenigheid helemaal in een ander daglicht te staan, worden volkomen futiel; want in het licht van de eeuwigheid smelten wraakgevoelens in a split second, want ik ben jij en jij bent mij.
Het jaar 2024 – dag 8 – putteke
Stelen om in leven te blijven.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Jouw lijf (1)
Het idee om je lichaam te beschouwen als een woning voor de geest is allesbehalve nieuw. Het is van alle tijden en je komt het in allerlei culturen tegen. Vergeleek men vroeger het lichaam met een tempel, tegenwoordig kun je er doorheen lopen alsof het een moderne woning is met alles er op en eraan.
Guy – dhammazaadjes – De Perfectie van wijsheid
Inzicht en beoefening van de prajnaparamita belichamen de kern van het bodhisattva-ideaal. Voor het Mahayana is dit het hoogtepunt van transcendente wijsheid—de meest perfecte manier om de ware aard van de dingen te zien. Het is te vergelijken met de manier waarop de Mahasatipatthana Sutta van het Theravada de aard van de verschijnselen forensisch analyseert en tot uiting brengt.
Nathan – Staat de wereld in brand?
Als je militaire dienst weigert kan je geschopt en geslagen worden, ja zelfs vermoord. Je wordt dan opeens een landverrader genoemd: en niemand wil dat natuurlijk horen, ook niet de ouders van.
Het jaar 2024 – dag 5 – bordloos
Een bord dat de weg wijst.
Somewhere over the rainbow skies are blue.
Take care out-there.
Het jaar 2024 – dag 4 – eeuwigewet
Haat, haten, gehaat.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Ksaf – De opwaartse kracht
…
Wat zijn de drijfveren van de voortdurende Israëlische bombardementen op Gaza?
Er is veel werk aan de winkel. Zowel bij de multilaterale voorzieningen en de gerichte macht van de VN als organisatie, als bij de verschillende samenwerkende massa- en onderzoeksorganisaties, van alle landen. Veel werk, op alle schaalniveaus. Maar het is niet zo dat het resultaat van alle onderzoek afgewacht kan worden voor er actie wordt ondernomen. Het gaat om onderzoek met een rode stip voor de prioriteit, voor de actie tegen de oorlog.
Nathan – Zen zonder zen
Om bewust te leven, zoals binnen het zenboeddhisme, bewust de afwas doen, bewust lopen, in bewustzijn zitten (met andere woorden: leven met aandacht), heb je daarbij dan kloosters nodig? Zentuinen? Zenmeesters? Krishnamurti zei ooit eens: ‘Je hoeft geen boeddhist te zijn of te worden om geen vlees te eten.’
Seculiere moraal en spirituele moraal
Op het pad van de Boeddha komen we in aanraking met een spirituele moraal, dat wil zeggen een moraal die onderdeel van een spiritueel pad is. In de wereld om ons heen horen we mensen vaak een beroep doen op een seculiere moraal, dat wil zeggen een moraal die niet door een religie gerechtvaardigd wordt, maar wel verondersteld wordt op een of andere manier te gelden voor iedereen in de samenleving. De eerste moraal heeft als oogmerk de geestelijke bevrijding van de mens; de tweede, een goed verloop van het maatschappelijk verkeer. Oppervlakkig gezien hebben beide moralen veel gemeen; bij nadere beschouwing zijn de verschillen groot, belangrijk en leerzaam.
Het jaar 2024 – dag 3 – pleasen
Het jaar van de Aasgier: pleasen en afpakken.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Guy – dhammazaadjes – Alles ontstaat uit gedachten
Alles hangt af van onze gedachten. Ons denkproces bepaalt ons gedrag. Ons hele ‘leven’ en ‘onze wereld’ wordt gecreëerd door onze gedachten. Alles ontstaat in de geest, zowel het aangename als het onaangename. Wat we als een probleem ervaren ontstaat in onze geest. Wat we als vreugdevol aanmerken, ontstaat in onze geest. We klampen ons vast aan onze gedachten. We identificeren ons met onze gedachten. We worden er één mee. Upadhi. Gedachten zijn er de oorzaak van of we ons gelukkig of ellendig voelen. Gedachten zijn machten.
‘Je bent aanvaard zoals je bent’
Toen ik hem in de jaren ´80 interviewde met Emile Hollman, viel me op dat Ton Lathouwers ergens helemaal geen klassieke boeddhist was. Als hoogleraar Slavische talen in Leuven raakte hij diep onder de indruk van Russische schrijvers. Hij stond ook verder voorbeeldig open voor vrijwel iedere anders denkende.
Het jaar 2024 – dag 2 – bangvogel
De hulpverleners, de stenen, zwaar vuurwerk en molotovcocktails. Nieuwjaar en zo.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Boeddha in de bajes – echt vrij?
In november 2023 overleed Jan Veenendaal, vaste columnist en schrijver voor het BD. Hij bezocht jarenlang als vrijwilliger (langgestrafte) gedetineerden in gevangenissen en justitiële inrichtingen. Als boeddhist kwam hij van zijn kussen af. De komende tijd herplaatsen we zijn teksten over zijn gesprekken en inzet voor gedetineerden – en andere teksten, die hij onder meer schreef onder het pseudoniem Jacob Nieuwersluis.
Nieuwe start?
De rest van je leven ligt voor je. Hoe lang die rest nog duurt, is niet belangrijk. Het enige dat telt, is wat jij besluit met die rest te doen. Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit van je bestaan, vanaf nu. Wat heb je aan extra leef-tijd (dat streepje heb ik hier expres neergezet!) wanneer het niet gevuld is met iets dat de moeite waard is? Maak je dus niet druk om tijd. Tijd is relatief. Dat houdt in dat het op zichzelf niet eens bestaat. Het is afhankelijk van veranderingen. Waar nooit iets verandert, bestaat geen tijd.
Brief (deel van een) aan Jan Veenendaal
Hier en nu, daar en dan.
Guy – dhammazaadjes – Ontwaken
Wat is ontwaken? Wat is wakker worden? Wat is Verlichting? Wat is Zelfrealisatie?
Het jaar 2023 – dag 363 -oudebaby
Er zijn nog wel baby’s maar geen opvolgers.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Het mysterie van Reinstübli
Jaren geleden, toen ik nog geen boeddhist was, kwam ik op een bizarre manier in aanraking met het Tantrisch boeddhisme, via een Zwitserse herbergier nog wel.
Het jaar 2023 – dag 362 – knophond
Hond neemt macht over.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
De middenweg met chirurgische precisie
Aan de slag gaan met juist handelen, juiste spraak en zelfreflectie lijkt me een mooi voornemen voor het volgende kalenderjaar, toch?
